Kaynak ve Maliye Bakanlığı, Aile, Çalışma ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı ile birlikte çalışmalarını yürüttüğü, Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi’ni (TES) emekçi ve patron açısından pahalandıran İstinye Üniversitesi İİSB Fakültesi Talim Üyesi İş Hukuku ve Toplumsal Güvenlik Bilirkişisi, Doç. Dr. Resul Kurt, 2022 yılında yürürlüğe girmesi beklenen yeni sistemin birtakım yenilikler getirdiğini söyleyerek haber verdi.
“EMEKLİLİĞİ YAKIN OLANLAR YENİ SİSTEME GİRMEYECEK”
Kıdem tazminatının hem işçiyi hem de patronu yakından ilgilendirdiğini vurgulayan Kurt, “2022 yılı başında yürürlüğe girmesi beklenen değişiklikle birlikte 30 günlük kıdem tazminatının 19 günü mevcut sistemdeki üzere patron üzerinde devam ederken, 11 gününün ise Kıdem Tazminatı Fonu’nda birikmesi öngörülüyor. Emekliliği yakın olanlar yeni sisteme girmeyecek. 1 Ocak 2022’de işe yeni girenler TES’e girecek. Emekliliğine uzun vade olanlara da tercih hakkı verilecek. Kıdem tazminatı hem işçiyi hem de patronu yakından ilgilendiriyor.” dedi.
HUSUSÎ DURUMLARDA YÜZDE 10’U ÇEKİLECEK
Örneğin 2025 yılında emekli olup ayrılan bir kişinin, 2022 yılı öncesi haklarının tamamını patrondan alacağını söyleyen Kurt, “2022 ile 2025 yıllarında arasındaki 19 günlük kısmı tekrar patrondan alacak, 11 günlük kısmı ise ferdi fon hesabında birikecek. Emekçi bu parayı 60 yaşına gelince alabilecek yahut ağır illette, birinci sefer konut aldığında, evlenme halinde üzere hususî durumlarda yüzde 10’una kadarını çekme hakları olacak” diye konuştu.
“DEVLETİN TEMINATI ALTINDA BİR HESAPTA BİRİKMİŞ OLACAK”
Emekçinin 60 yaşını tamamladıktan sonra birikimlerinin en çokça yüzde 25’ine kadar olan kısmını alabileceğini aktaran Kurt, “Ödeme orantısı yekunu (emeklilik ve kısmi çıkış toplamı) yüzde 30’u geçemeyecek. TES hesabındaki birikimlerinden kalan meblağ aylık olarak 2. bir emekli maaşı üzere ödenecek. Kalan yüzde 70-75’lik kısımda aylık belirlenen meblağda bireye ödenecek. 11 günlük kısmı devletin garantisi altına bir hesapta birikmiş olacak, emekçi için avantajı budur” sözlerini kullandı.
PERSONEL İÇİN AVANTAJLARI
Kıdem tazminatının yüzde 3’lük kısmının devlet teminatında olacağını belirten Kurt, “İşçi istifa bile etse kıdem tazminatı ferdi fon tazminatı hesabına ödenen yüzde 3’lük kısmı için hakkı yanmayacak. Patron iflas etse yahut ödeme güçlüğüne düşse bile personelin kıdem tazminatının yüzde 3’lük kısmı yanmayacak ve koşullar sağlandığında TES’den ödeme yapılacak. Bir yıldan az çalışanlarda da kıdem tazminatı hesabına yüzde 3’lük kıdem meblağı yatacağından hesabında birikecek ve hasebiyle yararlanacak. Personel daha iyi bir iş bulduğunda kıdem tazminatının yanacağı derdiyle beklemeyecek ve işini değiştirebilecek” dedi.
PATRON İÇİN AVANTAJLARI
Patronun kıdem tazminatı fonuna aylık ödeme yapacağı için kıdem tazminatı yükü oluşmayacağını ve mali problem yaşamayacağını lisana getiren Resul Kurt, “İşverenlerin çalışanıyla kıdem tazminatı için yaşadığı anlaşmazlıklar azalacak. Patron, ekonomik daralma üzere nedenlerle çalışan işçiyi işten çıkartırken kıdem tazminatı yükünü düşünmeyecek. Patronlar, kıdem yükü nedeniyle yeni emekçi almayarak çokça mesai yaptırmalarına gerek kalmayacak ve bu nedenle personellik maliyetleri düşecek” tabirlerini kullandı.
PERSONEL BİRİKİM YAPACAK
Mevcut sistemde bir yıldan az kıdemi olanların tazminat haklarının bulunmadığını söyleyen Kurt, “Yeni sistemde ise kıdem tazminatının 11 güne karşılık gelen yüzde 3’lük kısmı aylık olarak ferdi fon hesabına yatacağından emekçi bir yıldan az çalıştığı işyerlerinde de birikim yapabilecek. Mevcut durumda istifa ederek ayrılan personelin hiçbir hakkı bulunmuyor. Gelgelelim yeni sistemde 11 güne karşılık gelen yüzde 3’lük kısmı aylık olarak ferdi fon hesabına yatacak. Bu durumda istifa eden personelin 19 günlük kıdem tazminatı yanarken, 11 günlük kısmı personelin kişisel fon hesabında birikecek ve kaideler sağlandığında çekme hakkını kullanabileceği üzere aylık ödeme de yapılacak.” diye konuştu.
Memurlar
