Sıhhat Bakanlığı Koronavirüs Bilim Şurası üyesi Prof. Dr. Ateş Kara, “Bizim geleneklerimiz çok hoş; lakin kişi koronavirüs tanısı almış, ‘evde 14 gün izole kalacaksın’ diyorsunuz. Bunu duyan ‘geçmiş olsun’ ziyaretine geliyor. Bu türlü çok yeni vakalar çıkıyor. Gelenek, görenek ve alışkanlıklarımızla bağlı vakalarımız bir ölçü fazla” dedi.
Prof. Dr. Ateş Kara, Dünya Sıhhat Örgütü’nün (DSÖ) koronavirüs salgınında dünyanın şimdi en istenilmeyen durumla karşılaşmadığı cephesindeki açıklamasını kıymetlendirdi.
Prof. Dr. Ateş Kara, DSÖ’nün tüm devletlerin donelerine nazaran kıymetlendirme yaptığını belirterek, Fransa, Almanya, İtalya, İspanya ve Türkiye üzere memleketlerin sıhhat altyapısının iyi olduğunu söyledi.
Prof. Dr. Kara, her ne kadar Amerika’nın sıhhat sistemi iyi olsa dahi denetim ve ahenk nedeniyle son günlerde daima vaka sayılarında artış olduğunu kaydetti. Kara, “Bu bakımdan oradaki gidişat, tedbir alınmaması tehdidi gösteriyor.
Güney Amerika’ya baktığınızda Brezilya da hiç tedbir alınmıyor. Hindistan nüfus yoğunluğu çok yüksek, sıhhat altyapısı çok çok berbat değil; lakin bu artan talebe karşılık verme badireleri olabilecek.
Komşularına baktığımızda sıhhat altyapıları dertli olabilecek devletler var ve bu devletler nüfus yoğunluğu çok yüksek olan devletler. Virüsün bulaşmasında birtakım etraf koşulları çok tesirli; fakat bu virüs sonuç olarak beşerden beşere bulaşıyor.
Nüfus yoğunluğu ne kadar yüksekse kalabalık ne kadar fazlaysa oralarda bulaşması daha kolay. O nedenle de DSÖ şunu söylüyor; bugün için anlaşılan kesimler çok yüksek rakamlar ile marazı atlattı ancak bu kesimler daha ziyade sıhhat altyapısı iyi olan devletlerdi.
Öbür taraftan birtakım devletler, mahsusen gelişmekte olan memleketlere geçiş olursa hem çok daha yüksek vefatlar olabilir, hem de kişilerin çok sıkıntı duruma düşmesi laf konusu olabilir” diye konuştu.
‘KORONAVİRÜS FIRSAT VERİNCE BAŞINI KALDIRIYOR’
Türkiye’deki koronavirüs vaka sayılarını da kıymetlendiren Prof. Dr. Kara, kişilerin aşikâr bir vade kurallara uyduktan sonra akıl ve koordinasyon olarak yorulabildiklerini belirterek, şunları söyledi:”Biz güya yeni olağanlara geçerken ‘virüs gitti, her şey bitti’ diye düşündük. Hala de bu türlü düşünülebiliyor. Virüse fırsat verdiğimizde o virüs başını kaldırabiliyor.
Biz mutlak ve mutlak arayı, aramızdaki bariyeri sağlamalıyız. ‘Virüs gitti’ diye düşünmemeliyiz, çok kolaylıkla yayılabiliyor. Bizim geleneklerimiz çok şık; lakin bir örnek kişi koronavirüs tanısı almış, hastanede yatmasını gerektirecek bir durumu yok, ‘evde 14 gün izole kalacaksın’ diyorsunuz, bunu duyan ‘geçmiş olsun’ ziyaretine geliyor.
Bu türlü çok yeni vakalar çıkıyor, acıyı paylaşmak lazım; lakin bu paylaşım sırasında dikkatli olmak lazım. Bizim bu periyotta bunlara dikkat etmemiz lazım. Bizim gelenek, görenek ve alışkanlıklarımızla bağlantılı vakalarımız bir ölçü fazla; bu iyi mi?
Aslında berbat. Bir de iyi noktası var; biz buralarda tedbir alırsak süratle rakamlar aşağı inebilir. Uzaklığa, maskeye, el hijyenine çok dikkat etmek lazım.”
‘HAYALET TAŞIYICILARDAN KORKUYORUZ’
Prof. Dr. Kara, koronavirüs semptomlarını göstermeyen hayalet taşıyıcıların tehlikesine de değinerek, şunları kaydetti:
“Dünyada çok farklı datalar, haberler var. Bilim dünyası bu hususta hala net pahaya ulaşamadı. Biz salgının ahir dönüp bakacağız, şahıslara soracağız, ‘hastalık geçirdin mi’ diye. ‘Evet’ yahut ‘hayır’ diyecek.
Biz onun kan bedellerine bakacağız, vücut sisteminin yanıt verip vermediğine bakacağız. Yanıt veren yüz şahısta hastalık geçirdiğini söyleyen 40 kişi ise diyeceğiz ki ’60 kişi bu illeti hayalet olarak yahut bulguları çok hafif geçiriyor’.
Bu bilgiyi kesin almamız için bu salgının biraz daha ilerleyip, sonlanmaya yakın olması gerekiyor. Bugünkü olgularla baktığımızda ‘yüzde 10’ diyen var, ‘yüzde 30’ diyen var, yüzde 60’a kadar çıkaran var. Umum kıymetlendirme güya bu paha yüzde 20 ile 30 arasında.
Tüm vakaların güya yüzde 30’u semptomu olmadan bu virüsü alıyorlar, virüsü taşıyorlar ve atıyorlar. Lakin kendi vücutlarından virüs temizlenirken sağa-sola bulaştırıyorlar mı; bizim için badire o. O nedenle bu bireylerden korkuyoruz.
Rakam ne olursa olsun tahminen bu rakam yüzde 30. Biz her gün 1000 vaka görüyorsak en az 420 civarında da bizim hayalet taşıyıcımız olması lazım sokakta. Bu türlü bir durumda dışarıda karşındaki kişi hayaletlerden biri olabilir. O vakit önümüzdeki kim olursa olsun uzaklığa dikkat edelim, o kişinin bu halde virüsü taşıyacağını düşünerek maske takalım. Lütfen hepimiz ara, maske ve el hijyeninde dikkatli olalım.”
Memurlar
