Eski Başbakanlardan Prof. Dr. Tansu Çiller, 28 Şubat sürecinde yaşananlara ait, “Sayın Cumhurbaşkanı Demirel tarafından bana ve Sayın Erbakan’a, ‘Asker ayakta’ halinde bildiriler iletilmeye başlandı. Hatta bu tehditler o denli boyutlara geldi ki evlatlarım, ailem hedefteydi. ‘Ne yapacaksanız bana yapın, ipim cebimde’ dedim.”ifadelerini kullandı.
Türk siyasi tarihinde “postmodern darbe” olarak bilinen, devrin Başbakanı Necmettin Erbakan’ın istifasını getiren, bin yıl süreceği argüman edilen ve “demokrasiye balans ayarı yapıldı” halinde lanse edilen 28 Şubat’ın üzerinden 24 yıl geçmesine karşın toplumsal, siyasal ve hukukî alanda oluşturduğu darbeler hala zihinlerde tazeliğini koruyor.
28 Şubat’a giden süreci AA muhabirine kıymetlendiren periyodun Başbakan Yardımcısı Çiller, 1995’in sonlarına yanlışsız ekonomik külfetlerin, terörün tırmandığını hatırlatarak, “kartel” olarak nitelendirdiği medya ile Gümrük Birliği’nden rahatsız olan iş dünyasının kendisine karşı bir klik oluşturduğunu söyledi.
Çiller, bütün bunların yanında Refah Partisinin İstanbul dahil birçok belediyeyi almış olmasından bir rahatsızlık oluştuğunu vurgulayarak, şunları anlattı:
“Refah Partisinin gelmesi istenmiyordu. Bunun için adeta bir strateji oluşturuldu. Dendi ki, ‘Anavatan ile Yanlışsız Yol bir koalisyon kursun, hangisi daha yüksek oy alırsa başbakan o partiden olsun ki Refah Partisi ile koalisyon olmasın. Bu Türkiye’nin lehinedir ve bizim desteklediğimiz budur.’ Bunun üzerine çalışıldı. Bütün baskılar bizim Anavatan Partisi ile koalisyon kurmamız içindi. Darbelerin, merkez sağı nasıl böldüğünü görmüştüm. Bu nedenle Anavatan Partisi ile koalisyon kurmak ve sağı birleştirmek istiyordum. Daha fazla milletvekilimiz olmasına karşın feragat ettik ve başbakanlığı Anavatan Partisi’ne verdik ve bir azınlık hükümeti kurduk. Lakin tavanda yapılan birleşmenin, taban ve teşkilatlar tarafında da kabul edilmesi gerekiyordu. Lakin tabanda iki parti ortasında bütünleşme sağlanamadı. İki sağ partiyi birleştirmek istesem de yapılmasının sıkıntı olduğu çok açıktı. Anayol Hükümetini kurmanın kıymetli bir misyon olduğunu düşündüğüm için milletimin önünde, ‘Refah Partisi ile hükümet kurmayacağım.’ demiştim ve çok da samimiydim. Fakat işlemeyince, Refah Partisi ile bir koalisyon kurduk.”
– “Bana ve Erbakan’a ‘Asker ayakta’ bildirileri iletildi”
Tansu Çiller, Refah Partisi ile koalisyon kurulmadan evvel çeşitli ikazlar, tehditler geldiğini lisana getirerek, “Sayın Cumhurbaşkanı Demirel tarafından bana ve Sayın Erbakan’a ‘Asker ayakta’ biçiminde bildiriler iletilmeye başlandı. Hatta bu tehditler o denli boyutlara geldi ki evlatlarım, ailem hedefteydi. ‘Ne yapacaksanız bana yapın, ipim cebimde’ dedim.” halinde konuştu.
– “Refahyol Hükümeti’nin laiklik aykırısı hareketleri desteklediği algısı yayıldı”
Refah Partili bir belediye lideri tarafından düzenlenen Kudüs Gecesi’nin akabinde Refahyol Hükümetince o liderin derhal vazifeden alındığını, gecede laiklik aksisi konuşma yapan İran Büyükelçisinin ve İstanbul Başkonsolosunun hudut dışı edildiğini hatırlatan Çiller, buna karşın Refahyol Hükümeti’nin laiklik aykırısı aksiyonları desteklediği algısının yayıldığını kaydetti.
Bu algı üzerine kendisi de darbelerden büyük ziyan gören periyodun Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel’e gittiğini vurgulayan Çiller, şöyle konuştu:
“Demirel’in bize takviye olacağını düşündüm ve kendisine, “Bu hükümetin laiklik tersi hangi aksiyonunu görüyorsunuz?’ diye sordum. Tam biz bu mevzuyu görüşürken Sincan’dan tanklar geçti. Sayın Demirel’e, ‘Sincan’dan tanklar geçiyor, şayet bu hükümete bir ikaz ise bunun yasal bir desteği yoktur ve bir süreç yapılmak zorundadır. Bunun için de Devlet Denetleme Konseyinin (DDK) mevzuyu araştırması ve yasal süreci başlatması lazım.’ dedim. Kendisi ise bana ‘Komuta zincirini bir daha bozdurmam. Sen Güreş Paşa’yı bir sefer aldın, komuta zinciri bozuldu, senin aklında ne olduğunu biliyorum. Bu komuta zincirini bozdurmak yanlışsız olmaz’ dedi. Çünkü ben kumandanları almaktan bahsediyordum. Bunun üzerine Sayın Erbakan’a gittim. Kendisi çok kibar ve şık bir insandı. Millete hizmeti öncelikli maksat olarak almıştı. Her geldiğinde darbe oluyordu ve milleti mağdur etmek istemiyordu. Askerle uzlaşmak istiyordu. Kendisine, ‘Bunu teftişe götürelim, yasal bir desteği yok’ dedim. O ise bana, ‘Bunu abartmadan geçirelim, askerler bizi severler, ülkeye de iyi hizmetlerimiz oluyor. Bu hizmetler sekteye uğramasın.” diye yanıt verdi. Biz bu işi geçiştirdik lakin geçiştirmeyle kapanacak bir bahis değildi. Asker, ülkenin ve benim göz bebeğimdir lakin kimi şeylere de ‘dur’ demek gerekir.”
– “Erbakan, iktidar olmayacak, olursa da bir biçimde durdurmak gerekecek”
Çiller, o periyotta kurulan Batı Çalışma Grubu’na değinerek, “Bu fişlenme bilgisi bize gelince birinci olarak Sayın Erbakan ile görüştük sonra mevzuyu Sayın Demirel’e ilettik. Bunun bir darbenin hazırlığı olduğunu belirterek, araştırılmasını ve hususun DDK tarafından ele alınmasını, gerekirse ondan sonra Genelkurmaya gönderilmesini lisana getirdim. Sayın Demirel, ‘Asker zati ayakta’ dedi. Sayın Erbakan da bir uzlaşma arıyordu. Fakat buna karşın Sayın Demirel, mevzuyu çabucak Genelkurmay’a gönderdi. 28 Şubat sürecine bakıldığında abartılar varsa bile vaktin ruhuna bu senaryo yazıldı. Yani Sayın Erbakan, iktidar olmayacak, olursa da bir formda durdurmak gerekecek.”diye konuştu.
Tansu Çiller, Necmettin Erbakan’ın istifasının akabinde hükümeti kurma misyonunun kendisine değil de Mesut Yılmaz’a verilmesini o periyotta bir “Çankaya darbesi’ olarak nitelendirdiğini anımsatarak, şunları söyledi:
“Bu durum, ‘bizi üzmedi’ desem hakikat olmaz. Mesut Yılmaz’a vazife verilince bize geldi ve ‘Ben başbakan olmayabilirim, sen olabilirsin’ dedi. ‘Kim istiyor bizim koalisyonumuzu?’ diye sorduğumda, omuzlarını gösterdi yani apoletliler demek istedi. Kendisine ‘Milletin olmadığı bir yerde ben olmam’ dedim. Anasol-D hükümeti kuruldu sonunda. Bizim koyduğumuz isimle, ‘Derleme Toplama Partisi’ ile mecliste milletin iradesi ile oluşmuş çoğunluk azınlık haline getirildi, azınlık bir güç tarafından çoğunluk haline getirildi. Bir hükümet, hükümet edemez hale getiriliyor bu aslında darbenin tariflerinden bir tanesi. Bunu şayet kelepçe ile yaparsanız bu darbenin ta kendisi. Şayet bunu dehşet imparatorluğu, şantaj ve baskı ile kanırta kanırta yaparsanız, bunun ismi da darbedir. Milletin şuurunda ipe yürüyen bir Başbakanın son bakışı vardır. O bakış aslında yakın periyot siyasetin ve siyasetçinin şuurunda saplanmış bir hançerdir. O kaygı refleksi vatandaşta da vardır. ‘Darbe geliyor, askerin dipçiği geliyor’ algısı. Bu dehşet mecliste ve millette çok yaygın bir biçimde vardı. Milletvekilleri, ‘Refahyol’dan ayrılmazsak tıpkı şeyler bizim de başımıza gelecek’ korkusunu çok önemli biçimde hissetmişti.”
– Millet, AK Parti iktidarına baht verdi ve onlar da darbeleri bitirdi”
Çiller, tankların Sincan’da yürümesinin akabinde Necmettin Erbakan ile ortalarında geçen konuşmayı şöyle aktardı:
“Sayın Erbakan’a tavsiyem, “Biz, Genelkurmay Lideri’ni ve kuvvet kumandanlarını derhal vazifeden almalıyız’ formunda oldu. O da, ‘Cumhurbaşkanı bunu imzalamaz’ dedi. Ben de ‘İmzalamasın lakin tarih önünde bunu yapalım. Millete bunu anlatalım.’ dedim. Sayın Erbakan, Meclis’ten seçim de çıkmayacağını belirterek, ‘Bizi kapatırlar’ dedi. Halbuki aslında süreç başlamıştı. İktisat iyi gidiyordu yaklaşık yüzde 8 büyüme elde etmiştik, o yüzden Erbakan, ‘Sen başbakan ol ben istifa edeyim’ dedi. Halbuki Refahyol Hükümeti devam etseydi bu bir hizmet kervanı olacaktı. Refah Partisi ile ahenk içinde çalışıyorduk. En muhafazakar kesitten en büyük demokratik açılımlar çıkıyordu. Bu ne kadar büyük bir uzlaşmayı, ayrışmadan bütünleşmeyi getirecekti. Bütün bunları Türkiye bir darbe ile kaçırmıştır.”
Tansu Çiller, 28 Şubat’ın bir koalisyon olduğunu, bu koalisyonun, medya, STK, iş dünyası, siyaset ve askeri ayağının bulunduğunu ve Amerika’nın, PKK’nın kurucusu terörist elebaşı Abdullah Öcalan’ı Bülent Ecevit’e teslim etmesiyle dış ayağının da görüldüğünü lisana getirdi.
28 Şubat sürecinin akabinde ülkenin ekonomik manada ağır bedeller ödediğine vurgu yapan Çiller, “28 Şubat’ın akabinde batan bankalar, Türkiye’yi büyük krize soktu. Bu krizin maliyeti 291 milyar dolar. Bunları, gençlerimiz darbelerin maliyetini anlasın diye anlatıyorum. Bugün gençliğin en kıymetli sorunu işsizlik. Bu 291 milyar dolar ile gençlerimizin işsizlik sıkıntısını çok büyük ölçüde çözebilirdik. Mağdur edenler ve mağdur olanlar hepimiz tıpkı platformda buluşup, demokrasinin kozmik bedelleri üzerinde anlaşabilirsek, ülkemizi yalnızca muasır medeniyetler düzeyine çıkaramayız birebir vakitte bu ülkeyi büyük bir basamaktan geçiririz. Nihayet millet ne yaptı? Bizleri tasfiye etti ve AK Parti iktidarına talih verdi ve onlar da darbeleri bitirdiler. Vesayet devrini bitirdiler. Artık bize düşen tekrar demokrasinin yüksek platformunda birleşmek burada, herkese yer var. Darbeleri, vesayet devrini bitirdik lakin şimdi birleşmedik, topyekun birleşmeyi tekrar burada yapabiliriz. Zira hepimiz için tek bir Türkiye var.” değerlendirmesinde bulundu.
Memurlar
