Milliyet’ten Çiğdem Yılmaz’ın haberine nazaran: Z nesli gençlerin, ebeveynleri tarafından en iyisi olmak için programlandığını lisana getiren psikolog Bora Küçükyazıcı, “Sosyal bağlantıların zayıfladığını fark edip bu durumu kabul eden Z nesli, gerçek arkadaşlıkların boşluğundan yakınıyor. O denli ki çocukluk yıllarından itibaren ebeveynleri tarafından rekabetçi yapıda yetiştirilen Z jenerasyonu en iyisi olmak, birinci olmak ve herkesi geçmek için programlandılar” diyor. Uzmanlara nazaran, teknolojinin hakim olduğu çağda doğan ve teknolojiyle iç içe yaşayan 2000 ve sonrasında doğan jenerasyon olan Z nesli gençlerinin günde 10 saati dijital ekranlarda geçiyor. Tamamı akıllı telefon ve bilgisayar kullanan Z nesli gençleri, kendilerini geliştirmeye çalışıyor ve bunların en az yarısı gelecekte kendi işlerini kurmak istiyor. Z nesli gençleri, rekabetçi yapıda yetiştirilmeleri nedeniyle toplumsal gelişim açısından yalnızlık durumuyla baş başa kalıyor. Z nesli gençlerinin ruhsal durumlarını, psikolog Bora Küçükyazıcı Milliyet’e anlattı.
Sanal arkadaşlık
“Dijital çağda çocuk yetiştirmek bir sanattır” diyen psikolog Bora Küçükyazıcı şunları aktardı: “Sosyal münasebetlerin zayıfladığını fark edip, bu durumu kabul eden Z jenerasyonu, gerçek arkadaşlıkların boşluğundan yakınıyor. O denli ki, çocukluk yıllarından itibaren ebeveynleri tarafından rekabetçi yapıda yetiştirilen Z nesli, en iyisi olmak, birinci olmak, herkesi geçmek için programlandı. Halbuki toplumsal gelişim açısından bu durum beraberinde yalnızlık ve arkadaşsızlık durumunu getirdi. Toplumsal medya ve dijital oyunlar ile dünyanın her yerinden farklı birçok sanal arkadaşlıklar kurularak, bu yalnızlık hissi azaltılmaya çalışılıyor. Z nesli, iyi eğitimli ve vizyoner, yenilikçi yaklaşımları ile şirketlerin gözdesi konumundalar. Lakin bir şirket için Z jenerasyonu üyesi birisini elde tutmak pek o denli kolay değil. Çünkü şirket bağlılıkları ya da arkadaşlık ahenkleri öncelikli belirleyici değil. Bunun yerine kendi gereksinimlerini gidermek için gereksinim duydukları ekonomik parametreler belirleyici olmaktadır. Rekabet ve sonunda bir ödül var ise tamamlanacak proje için sorumluluk alır ve kendi yolları ile sonuca gitmeyi tercih ederler. Kendilerini geliştirmeye kıymet veriyorlar ve en az yarısı gelecekte kendi işlerini kurmak istiyorlar. Tüm bunlar, X ve Y neslinden olan ebeveynler ve yöneticiler için çok iyi anlaşılması gereken durumlardır. Çünkü siz konuşurken, elindeki telefona bakıp sizi dinleyen bir Z nesli üyesi, aslında bir saygısızlık niyetinde değildir. Açık fikirli olan ve kendi tercihlerini önceliklendiren yaklaşım, kimi vakit bulunduğu ortamlarda yanlış anlaşılmalarına neden olabilir.”
‘Kıyas rahatsız ediyor’
S.A. (16): “Öğrenciyim, buraya boş vakitlerimde paten sürmeye geliyorum. Konutta günde 7-8 saat internetteyim. Bu durumdan ailem rahatsız, onlar bu vakti ders çalışarak geçirmemi istiyor. Esasen dersimi yapıyor, kitabımı okuyorum. Bunu daima söylemelerinden rahatsız oluyorum. Ailemin daima diğerlerini örnek göstermesi de beni rahatsız ediyor….”
‘Mutluluğu mesleğe bağlıyorlar’
M.K.(17): “Lise öğrenciyim. Hayattan o denli büyük beklentilerim yok. Memnun olacağım bir işim olsun, hayatıma kimse karışmasın kâfi. Özgür yaşamak istiyorum, bir yere bağlı kalmak beni memnun etmez. Çalışıp kazandığım parayla daima gezmeyi planlıyorum. Liseyi bitirdikten sonra da bu halde yaşamak istiyorum. Din ile ve insanların ömür biçimiyle ilgilenmiyorum. Bıraksınlar beşerler istediği üzere yaşasın Ailemle kısmen de olsa tıpkı düşünüyorum. Onlar benim nasıl keyifli olmam gerekiyorsa o denli yaşamamı lisana getiriyorlar, bu memnunluğu mesleğe bağlıyorlar. Onlara kalsa nizamlı bir işim, iyi bir gelirim olsa benden memnunu yok.”
‘Emir verilmesi hakikat değil’
U.D.(16): “Lise öğrencisiyim, hayata dair büyük planlarım yok. Lakin kendi işimin işvereni olmak isterim. Kimsenin bana buyruk vermesini ya da bana karışmasını istemem. Ailemle katiyen birebir düşünmüyoruz. Elimde daima telefon olması bile annemi rahatsız ediyor. Oyun oynuyor, dizi izliyor ve toplumsal medyada arkadaşlarımla vakit geçiriyorum. İnsanların dar görüşlü ve önyargılı olduğunu düşünüyorum. Ben de benim üzere düşünmeyen biriyle istesem de arkadaşlık kuramam, ortak bir nokta yoksa bu sıkıntı.”
‘Hayatı fazla ciddiye alıyorlar’
S.Ç. (18): “Lise öğrencisiyim ve insanların hayatı fazla ciddiye aldığını düşünüyorum. Ben akışına bırakıyorum her şeyi. Aileme kalsa, en iyi okullarda okumam ve kendilerince en iyi meslek neyse onu seçmem gerekiyor. İnternette çok fazla vakit geçiriyorum, aileme kalırsa internet bağımlısıyım fakat bence değilim. İnsanların neye inandığı ya da inanmadığıyla ilgilenmiyorum. Yalnızca hayvanlara ve çocuklara ziyan verilmesine çok kızıyorum. Siyasetle ilgilenmiyorum, daha evvel oy kullanmadım. Bir dahaki seçimde olağanda kullanmam gerekiyor. Kullanıp kullanmayacağım o günkü ruh halime bağlı.”
‘Empati kurmaya çalışıyorum’
E.K.(19): “En rahatsız olduğum şey bayana bakış açısı. Bilhassa ailemin bayana bakış açısı beni ziyadesiyle rahatsız ediyor. Aileme nazaran; ‘Kadın evlensin ve çocuk doğursun’, bunu bayanın bir misyonu olarak görüyorlar. ‘Eski kafa’ dedikleri tanıma tam da uyuyorlar. Bir bayanla bir erkeğin arkadaşlık yapmasına bile karşılar. Ancak katiyetle ailem üzere düşünmüyorum. Şu anda yanımdaki olağan erkek arkadaşım. Kapalı biriyim lakin her görüşten arkadaşım var. Ailem ya da etrafımdaki birçok insan üzere düşünmüyorum. Her mevzuda empati kurmaya çalışıyorum. İnsanların ömür biçimleri ya da inandıkları ile ilgilenmiyorum. Beni temsil edecek partinin de her kısımdan şahsa hürmet duyan, onların özgürlüklerini kısıtlamayan bir parti olmasını istiyorum.”
Memurlar