Danıştay’ın 2 Temmuz’da vereceği Ayasofya kararına günler kala Türk Tarih Kurumu eski Yöneticisi Yusuf Halaçoğlu’ndan çarpıcı açıklamalar geldi.
Yeni Şafak’a konuşan Halaçoğlu, Ayasofya’nın düzmece doküman ve imza ile camiden müzeye çevrildiğini söyledi. Halaçoğlu, Ayasofya’yı müzeye çeviren kararnamedeki imzanın Atatürk’e ilişkin olmadığını, Resmi Gazete’de yayınlanmadığını, 1948 yılında birinci kararname ile çelişen öbür bir kararname ortaya çıktığını aktardı. İşte Halaçoğlu’nun açıklamalarından satır başları:
BIRINCI KARŞI ÇIKAN ALMAN PROFESÖR
1931 yılında ABD’li Thomas Whittemore Türkiye’ye gelerek, Ayasofya’da bulunan mozaiklerin çıkarılması için müsaade istedi. 1932 yılında Ulusal Eğitim Bakanı Abidin Özmen tarafından 9 kişilik bir encümen kuruldu. İstanbul Müzeler Yöneticisi Aziz Ogan, Tahsin Öz, Osman Ferit Beyefendi bir de Alman Profesör Erkhard Ungar vardı. Bunlar bir rapor hazırladılar. Raporda şu tavsiyelerde bulundular. Caminin müze haline getirilmesi için Thomas’ın çalışmaları bitirilmelidir. Dış kısımlar, kapı pencereler tamir edilmelidir dediler. Son cemaat mahallinin teşhir edilecek hale getirilmesini istediler. Bakın son cemaat mahalli diye vurguluyorlar. Camiye bitişik kimsesizler yurdunun yıkılmasını istediler. Aslında bu Fatih’in kurduğu medrese idi. Avlu tanzim edilerek açık müze yapılmalıdır. Caminin ibadet kısmı ileride tekrar ibadete kapatılarak müze haline getirilmelidir diyorlar. Son unsura Alman Profesör Ungar karşı çıkıyor ve “Hayır cami olmalı kalmalıdır” diyor.
ATATÜRK DE REAKSIYON GÖSTERDİ
Caminin kapatılması talebini Abidin Özmen’e soruyorlar. “Haddini aşmış bunlar. Biz hem müze hem ibadethane olmasını istek ediyoruz” diyor. Periyodun İçişleri Bakanı Şükrü Kaya da rapordaki “Ayasofya tümüyle müze yapılmalı” tabirine Mustafa Kemal’in reaksiyon gösterdiğini söz ediyor. “Ona sorduğumuzda olamaz bu türlü bir şey. Bizim amacımız bu türlü bir şey değil” diyor. Atatürk’ün 1935 yılında müzeyi gezdiğini söylüyorlar. Caminin içi değil avlu kısmı müze olarak açılıyor, Atatürk orayı geziyor. Hiçbir haberde binanın içini gezdi demiyor.
VAKFİYESİ YOKTUR YALANI
Ayasofya’nın müzeye çevrilmesi ile ilgili planların yapıldığı periyotta 1934’te, Maarif Bakanlığı Vakıflar Umumi Müdürlüğü’ne bir yazı yazarak Ayasofya’nın vakfiyesi olup olmadığını soruyor. Vakıflar Umumi Müdüriyeti ise o tarihte Ayasofya’nın vakfiyesinin olmadığını belirtiyor. Halbuki Ayasofya’nın vakfiyesi var ve hususî olarak saklanıyor. Ayasofya munzam bir vakıftır. Yani satılması, parçalanması, diğerlerine devredilmesi kanunen yasaktır. Azınlık vakıflarının malları iade eden devletimiz, Ayasofya’nın mallarını iade etmeli ve camiye dönüştürmelidir.
O kararname uydurma
Ayasofya’nın müze yapılmasına dayanak gösterilen kararname uydurma. 1924 Anayasası’na nazaran kararnameler Resmi Gazete’de yayınlandıktan sonra yürürlüğe girer. 24 Kasım 1934 yılında yayınlandığı tez edilen kararname Resmi Gazete’de yok. “2762 sayılı Vakıflar Kanunu’na nazaran bu mevzudaki kimi kararnamelerin yayınlanma mecburiyeti olmadığı” sav ediliyor. Bu Yasa 5 Haziran 1935’te çıktı. Yani bu yasa unsuru bahse husus 24 Kasım 1934 yılında yayınlanan kararnameyi kapsamaz.
ATATÜRK İMZALAMADI
Soyadı Kanunu, 27 Kasım 1934’te Resmi Gazete’de yayınlandı. Mustafa Kemal de Atatürk soyadını aldı. Yani o Mustafa Kemal o tarihten evvel Atatürk soyadını kullanamaz. Bahse bahis kararnamede ‘Atatürk’ soyadı mekan alıyor. Hem de Atatürk’ün resmi imzalarda kullanmadığı büyük ‘a’ harfi ile. Bu imza ile ilgili benim kanaatim, Ayasofya ile heyetin raporu bakanlar şurasında imzaya açıldı. Bakanlar imzaladı Atatürk’ün önüne getirildi. Fakat Atatürk imzalamadı bu yüzden de Resmi Gazete’de yayımlanamadı. Atatürk’ün vefatından sonra da bir el onun imza denemelerinde kullandığı imzayı attı.
Birbiri ile çelişen 2 kararname var
O devir camiler Ulusal Eğitim Bakanlığı’na bağlıydı. 1948 yılında Ulusal Eğitim Basımevi tarafından bir kitap basılıyor. “Eski eserler ve müzelerle ilgili kanun nizamname ve emirler” başlıklı bir kitap. Ulusal Eğitim Bakanlığı Büro Yöneticisi olan Nurettin Can tarafından yazılıyor. Bu kitabının 61 ve 65. sahifeleri arasında bir kararname var. Lakin bu bilinen kararnamenin birebiri değil, sözler farklı. Ortada bir sahtekarlık olduğu anlaşılıyor.
Mustafa Duran
Memurlar
