YÖNETMELİK
Aile, Çalışma ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığından:
YURTDIŞINDA GEÇEN MÜHLETLERİN BORÇLANDIRILMASI VE
KIYMETLENDİRİLMESİNE AİT YÖNETMELİKTE
DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK
HUSUS 1 – 6/11/2008 tarihli ve 27046 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yurtdışında Geçen Mühletlerin Borçlandırılması ve Kıymetlendirilmesine Ait Yönetmeliğin 1 inci unsuru aşağıdaki formda değiştirilmiştir.
“MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin gayesi, Türk vatandaşları ile doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma müsaadesi almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenlerin, on sekiz yaşını doldurduktan sonra Türk vatandaşı olarak yurt dışında geçen ve belgelendirilen sigortalılık müddetleri ile bu müddetleri ortasında yahut sonunda yer alan işsizlik müddetlerinden her birinde bir yıla kadar olan kısmın ve yurt dışında mesken bayanı olarak geçen müddetlerin, talepleri halinde borçlandırılarak toplumsal güvenlikleri bakımından değerlendirilmesindeki adap ve temelleri düzenlemektir.”
UNSUR 2 – Tıpkı Yönetmeliğinin 2 nci unsuru aşağıdaki halde değiştirilmiştir.
“MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, 1 inci hususta belirtilen mühletleri borçlanmak isteyen Türk vatandaşları ile doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma müsaadesi almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenleri ve bunların müracaat tarihi prestijiyle Türk vatandaşı olan hak sahiplerini kapsar.”
HUSUS 3 – Birebir Yönetmeliğin 4 üncü unsurunun birinci fıkrasının (d) bendine “bulunanların” ibaresinden sonra gelmek üzere “kısa müddetli çalışmaya tabi işler hariç olmak üzere” ibaresi ile tıpkı fıkraya aşağıdaki bent eklenmiştir.
“k) Kısa müddetli çalışmaya tabi işler: Yurtdışında mecburî sigortalılığa tabi olsalar dahi, Ülkemiz dış temsilciliklerince yahut toplumsal güvenlik mukavelesi imzalanmış ülke sigorta kurumlarınca düzenlenmiş hizmet evrakında kayıtlı olan ve ilgili ülke mevzuatına nazaran elde edilen kar üzerinden çalışandan mecburî sigorta prim kesintisi yapılmadığı bildirilen müddetleri,”
UNSUR 4 – Birebir Yönetmeliğin 5 inci unsuru başlığı ile birlikte aşağıdaki halde değiştirilmiştir.
“Borçlanma başvurusu
HUSUS 5 – (1) Borçlanma hakkından yararlanabilmek için yazılı olarak yahut adap ve asılları Kurumca belirlenecek elektronik ortam üzerinden Kuruma müracaatta bulunmak kaidedir.
(2) Toplumsal güvenlik mukaveleleri uygulanmak suretiyle kendilerine yahut hak sahiplerine kısmi aylık bağlanmış olanların borçlanma müracaatlarında da birinci fıkra kararı uygulanır.”
UNSUR 5 – Birebir Yönetmeliğin 6 ncı unsurunun üçüncü fıkrasının son cümlesi aşağıdaki halde değiştirilmiştir.
“Kısmi borçlanma yapmak isteyenler, borçlanmak istedikleri gün sayısını belirtmek zorundadırlar.”
HUSUS 6 – Tıpkı Yönetmeliğin 8 inci unsurunun ikinci fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır.
UNSUR 7 – Tıpkı Yönetmeliğin 9 uncu unsuru başlığı ile birlikte aşağıdaki formda değiştirilmiştir.
“Borçlanmaya temel mühletlere ilişkin dokümanlar
UNSUR 9 – (1) Sigortalılık müddetlerinin borçlanılabilmesi için müracaat sahibince;
a) Toplumsal güvenlik kontratı akdedilmiş ülkelerde çalışılmış ise;
1) İlgili ülke sigorta kurumlarınca düzenlenmiş sigortalılık müddetlerini gösterir dokümanın aslıyla birlikte Türkiye’de yeminli çeviri ofislerince yapılmış çevirisinden ya da yurt dışında bulunan Türk temsilciliklerince akredite edilmiş tercümanlarca yapılmış ve ilgili temsilcilikçe onaylanmış çevirisinden,
2) İlgili ülkelerdeki Türk büyükelçilikleri, başkonsoloslukları, çalışma ve toplumsal güvenlik müşavirlikleri yahut ataşelikleri üzere temsilciliklerden alınacak hizmet evrakından,
durumuna uygun olan dokümanın Kuruma ibraz edilmesi gerekir.
b) Toplumsal güvenlik mukavelesi akdedilmemiş ülkelerde çalışılmış ise ilgili ülkelerdeki Türk büyükelçilikleri, başkonsoloslukları, çalışma ve toplumsal güvenlik müşavirlikleri yahut ataşelikleri üzere temsilciliklerden alınacak hizmet evrakının Kuruma ibraz edilmesi gerekir.
c) Gemi adamları borçlanma yapabilmek için;
1) Çalıştıkları geminin bayrağını taşıdıkları ülkenin toplumsal güvenlik kontratı akdedilmiş ülke olması halinde çalışılan ülke sigorta kurumundan alınacak hizmet evrakının aslıyla birlikte Türkiye’de yeminli çeviri ofislerince yapılmış çevirisinden ya da yurt dışında bulunan Türk temsilciliklerince akredite edilmiş tercümanlarca yapılmış ve ilgili temsilcilikçe onaylanmış çevirisinden,
2) Çalıştıkları geminin bayrağını taşıdıkları ülkelerde bulunan Türk konsoloslukları, çalışma ve toplumsal güvenlik müşavirlikleri yahut ataşelikler üzere temsilciliklerden alacakları çalışma müddetlerini başlangıç ve bitiş olarak gösteren hizmet evraklarından,
3) Çalıştıkları gemi ya da geminin bağlı bulunduğu işyerlerinden alacakları sigortalılık müddetlerini gösterir bonservisleri ile birlikte gemi adamı olarak çalışılan müddetler ile örtüşen yurda giriş-çıkış tarihlerini gösteren pasaport sayfaları ya da emniyet müdürlüklerinden alınacak yurda giriş-çıkış tarihlerini gösteren dokümanlardan,
durumlarına uygun olanını Kuruma ibraz edeceklerdir.
(2) Yurt dışında konut bayanı olarak geçen müddetlerin borçlanılabilmesi için müracaat sahibince fotoğraf, künye bilgileri ve yurda giriş-çıkış tarihlerinin kayıtlı olduğu pasaport sayfa fotokopileri yahut emniyet müdürlüklerinden alınacak yurda giriş-çıkış tarihlerini gösterir çizelge ile birlikte;
a) İkamet edilen ülke mercilerinden alınacak ikamet evrakının aslı ile birlikte Türkiye’de yeminli çeviri ofislerince ya da yurt dışında bulunan Türk temsilciliklerince akredite edilmiş tercümanlarca yapılmış ve ilgili temsilcilikçe onaylanmış çevirisinden,
b) Türk büyükelçilikleri, başkonsoloslukları, çalışma ve toplumsal güvenlik müşavirlikleri yahut ataşelikleri üzere temsilciliklerce düzenlenen ikamet evrakından,
durumuna uygun olan evrakın Kuruma ibraz edilmesi gerekmektedir.”
HUSUS 8 – Tıpkı Yönetmeliğin 10 uncu unsurunun birinci ve ikinci fıkraları aşağıdaki halde değiştirilmiş, üçüncü fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır.
“(1) Borçlanma meblağı, 5510 sayılı Kanunun 82 nci unsurunda belirtilen alt ve üst sonları ortasında kalmak kaydıyla müracaat sahibince seçilen prime temel günlük karın % 45’inin borçlanılmak istenilen gün sayısı ile çarpımı kadardır.
(2) Borçlanma meblağının tespitinde, ismi posta yahut kargo yolu ile yahut Kuruma direkt yapılan yazılı müracaatlarda Yurt Dışı Mühletleri Borçlanma Talep Dilekçesinin Kurumun evrak kayıtlarına intikal ettiği tarih temel alınır. Dünya Posta Birliği mevzuatı çerçevesinde yurt içinden ya da yurt dışından gönderilen taahhütlü, iadeli taahhütlü ve ivedi posta servisi ile yurt içinden PTT Alo Post yahut PTT Kargo ile yapılan yurt dışı borçlanma taleplerinde ise dilekçenin postaya verildiği tarih, Kuruma intikal tarihi olarak kabul edilir.”
UNSUR 9 – Tıpkı Yönetmeliğin 11 inci unsurunun birinci fıkrasında yer alan “ilgili toplumsal güvenlik kuruluşuna” ibaresi “Kuruma” halinde değiştirilmiştir.
UNSUR 10 – Birebir Yönetmeliğin 12 nci unsuru aşağıdaki halde değiştirilmiştir.
“MADDE 12 – (1) Borçlanılacak mühletin belirlenmesinde ispatlayıcı dokümanlarda kayıtlı bulunan son tarihten geriye yanlışsız olmak üzere borçlanılmak istenen gün sayısı temel alınır. Bu tespitte bir yıl 360 gün, bir ay 30 gün olarak hesaplanır.
(2) Yurt dışı borçlanmasına ilişkin müddetler 5510 sayılı Kanunun 4 üncü unsurunun birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında geçmiş sigortalılık mühleti olarak kabul edilir.
(3) Sigortalılığın başlangıç tarihinin tespiti aşağıdaki biçimde yapılır:
a) Türkiye’deki sigortalılığın başlangıç tarihinden evvelki mühletler borçlanılmış ise sigortalılığın başlangıç tarihi, borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülür.
b) Türkiye’de toplumsal güvenlik kuruluşlarına tabi hizmeti bulunmayan müracaat sahiplerinin sigortalılıklarının başlangıç tarihi, borçlarını büsbütün ödedikleri tarihten, sigortalı ölmüş ise vefat tarihinden, borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülmek suretiyle tespit edilir. Birden fazla yurt dışı hizmet borçlanması yapılması durumunda sigortalılık müddeti başlangıcı, en son borcun ödendiği tarihten, borçlanılan toplam gün sayısı kadar geriye götürülerek belirlenir.
(4) Toplumsal güvenlik kontratı yapılmış ülkelerdeki sigortalılık müddetlerini borçlananların, mukavele yapılan ülkede birinci kez çalışmaya başladıkları tarih, birinci işe giriş tarihi olarak dikkate alınmaz. Lakin, toplumsal güvenlik mukavelelerinde Türk sigortasına girişinden evvel akit ülke sigortasına girdiği tarihin Türk sigortasına girdiği tarih olarak kabul edileceğine ait özel karar bulunan ülkelerdeki sigortalılık müddetlerini borçlananların akit ülkede birinci sefer çalışmaya başladıkları tarih, birinci işe giriş tarihi olarak kabul edilir.
(5) Türkiye’deki sigortalılığın başlangıç tarihinden evvelki mühletlerin borçlandırılması halinde bu müddetler 5510 sayılı Kanunun 41 inci hususunda yer alan kararlar temel alınarak Türkiye’deki sigortalılık başlangıç tarihinden, Türkiye’de sigortalılık yok ise borçlanma meblağının büsbütün ödendiği tarihten, sigortalı ölmüş ise vefat tarihinden geriye götürülen mühletlere ilişkin ilgili aylara mal edilir.”
UNSUR 11 – Tıpkı Yönetmeliğin 13 üncü unsurunun ikinci fıkrası aşağıdaki formda, dördüncü fıkrasında yer alan “Aylıklarının” ibaresi ise “Aylıkların” olarak değiştirilmiştir.
“(2) Tahsis talebinde bulunanlardan; 3201 sayılı Kanuna nazaran Aylık Talebinde Bulunanlara Mahsus Beyan ve Taahhüt Evrakı ile yurtdışında ikamet edenlerden çalıştığı işyerinden ayrıldığını gösterir evrak alınır.”
UNSUR 12 – Birebir Yönetmeliğin 15 inci hususunun birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan “herhangi bir ülkede” ibaresi “yurtdışında kısa vadeli çalışmaya tabi işler hariç olmak üzere” olarak ve beşinci fıkrası aşağıdaki formda değiştirilmiştir.
“(5) Kanundan yararlanmak suretiyle malullük, yaşlılık yahut emekli aylığı almakta iken yurt içinde çalışmaya başlayanlar hakkında 5510 sayılı Kanunun toplumsal güvenlik dayanak primine ait kararları uygulanır.”
HUSUS 13 – Birebir Yönetmeliğin 16 ncı unsurunun üçüncü fıkrası aşağıdaki halde değiştirilmiştir.
“(3) Tam aylık bağlanması için gerekli koşulların tespitinde kısmi aylığın başlangıç tarihi temel alınarak mülga 2829 sayılı Kanun ya da 5510 sayılı Kanunun 53 üncü hususu uyarınca tespit edilecek statüye nazaran ilgili toplumsal güvenlik kanunlarına ilişkin kararlar uygulanır.”
HUSUS 14 – Tıpkı Yönetmeliğin 17 nci unsurunun ikinci fıkrası aşağıdaki biçimde değiştirilmiş ve birebir hususa aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“(2) Toplumsal güvenlik mukavelelerine nazaran Türkiye’ye transfer edilen primlere ilişkin gün sayıları, 5510 sayılı Kanunun 4 üncü hususunun birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında kıymetlendirilir.”
“(3) Kanunun 8 inci hususu kararları gizlidir.”
HUSUS 15 – Birebir Yönetmeliğin 7 nci hususunda yer alan “Hizmet” ibareleri “Süreleri” olarak, “Internet” ibaresi “internet” olarak değiştirilmiş, 10 uncu, 11 inci ve 17 nci hususlarında yer alan “Yeni” ibareleri yürürlükten kaldırılmıştır.
UNSUR 16 – Birebir Yönetmeliğin süreksiz 1 inci unsurunun birinci ve beşinci fıkraları yürürlükten kaldırılmıştır.
UNSUR 17 – Tıpkı Yönetmeliğin süreksiz 2 nci hususunun birinci fıkrasının (d) bendi aşağıdaki halde değiştirilmiş, ikinci fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır.
“d) Yazılı olarak yahut metot ve temelleri Kurumca belirlenecek elektronik ortam üzerinden Kuruma müracaatta bulunmaları,”
UNSUR 18 – Birebir Yönetmeliğin süreksiz 4 üncü unsurunun birinci fıkrası aşağıdaki halde değiştirilmiştir.
“(1) 8/5/2008 tarihi ile 506 sayılı Kanunun süreksiz 20 nci unsuruna tabi sandıkların 5510 sayılı Kanunun süreksiz 20 nci hususuna nazaran devredileceği tarih ortasında geçerli olmak üzere, Yönetmeliğin 13 üncü ve 14 üncü unsurlarında geçen “Kurum” ibaresi, 506 sayılı Kanunun süreksiz 20 nci unsuruna tabi sandıkları da kapsar.”
UNSUR 19 – Birebir Yönetmeliğin süreksiz 6 ncı unsuruna aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“(3) Kısmi aylık bağlanmış olanlar dahil olmak üzere bu fıkrayı ihdas eden Yönetmelik ile yapılan değişiklikler, bu fıkranın yürürlük tarihinden evvel yurt dışında geçen müddetlerini borçlanma talebinde bulunanlardan tahakkuk ettirilen borçlarını yasal müddeti içinde ödeyenlerin, sigortalılık müddetlerinin hangi statüde değerlendirileceğinin, borçlanmanın hangi aylara mal edileceğinin ve tahakkuk ettirilecek borç fiyatının tespitinde bu fıkranın yürürlüğe girdiği tarihten evvelki kararlar temel alınır.”
UNSUR 20 – Birebir Yönetmeliğin 20 nci hususu aşağıdaki biçimde değiştirilmiştir.
“MADDE 20 – (1) Bu Yönetmelik kararlarını, Hazine ve Maliye Bakanı ile Aile, Çalışma ve Toplumsal Hizmetler Bakanı ortaklaşa yürütür.”
HUSUS 21 – (1) Bu Yönetmeliğin;
a) 12 nci hususu ile değiştirilen Yönetmeliğin 15 inci hususunun beşinci fıkrası 19/6/2010 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde,
b) 1 inci ve 2 nci unsurları ile 10 uncu unsuruyla değiştirilen Yönetmeliğin 12 nci unsurunun dördüncü fıkrasının ikinci cümlesi 11/9/2014 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde,
c) 20 nci unsuru 9/7/2018 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde,
ç) 4 üncü hususu, 8 inci unsuruyla değiştirilen Yönetmeliğin 10 uncu hususunun 1 inci fıkrası, 9 uncu hususu, 10 uncu unsuru ile değiştirilen Yönetmeliğin 12 nci hususunun dördüncü fıkrasının ikinci cümlesi hariç öteki fıkraları, 13 üncü hususu, 14 üncü unsuru ile değiştirilen Yönetmeliğin 17 nci unsurun 2 nci fıkrası, 16 ncı, 17 nci, 18 inci ve 19 uncu unsurları 1/8/2019 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde,
d) 3 üncü ve 12 nci hususu ile değiştirilen Yönetmeliğin 15 inci unsurunun birinci fıkrasının (a) bendi 26/6/2020 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde,
e) Öbür kararları yayımı tarihinde,
yürürlüğe girer.
UNSUR 22 – Bu Yönetmelik kararlarını Hazine ve Maliye Bakanı ile Aile, Çalışma ve Toplumsal Hizmetler Bakanı ortaklaşa yürütür.
Memurlar
