Bilindiği üzere, 01 Temmuz 2017 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 7033 sayılı Kanunla 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununa eklenen ek 35 inci husus ile bağımsız özerk yapıya haiz Yükseköğretim Kalite Şurası (YÖKAK) kurulmuştur.
İlgili Kanunda kelam konusu şuranın misyonlarına baktığımızda, yükseköğretim kurumlarının eğitim-öğretim ve araştırma faaliyetleri ile idari hizmetlerinin kalite seviyelerine ait ulusal ve milletlerarası kalite standartlarına nazaran değerlendirmeler yapmak, iç ve dış kalite teminatı, akreditasyon süreçleri ve bağımsız dış kıymetlendirme kurumlarının yetkilendirilmesi süreçlerini yürütmek olarak belirtilmiştir.
Öbür taraftan, kelam konusu konseyin bu vazifeleri kimlerle yürüttüğüne baktığımızda ise;
a) Yükseköğretim Konseyi Genel Şurası tarafından seçilen üç,
b) Üniversitelerarası Heyet tarafından seçilen üç,
c) Ulusal Eğitim Bakanlığı tarafından seçilen bir,
ç) Mesleksel Yeterlilik Kurumunu temsilen bir,
d) Türk Akreditasyon Kurumunu temsilen bir,
e) Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumunu temsilen bir,
f) Türkiye Sıhhat Enstitüleri Başkanlığını temsilen bir,
g) Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğini temsilen bir,
ğ) Öğrenci temsilcisi bir,
Üye olmak üzere toplam on üç üyeden oluşan bir heyetle çalıştıkları görülmektedir.
Öteki taraftan, 23 Kasım 2018 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan “Yükseköğretim Kalite Teminatı ve Yükseköğretim Kalite Şurası Yönetmeliği”nin 6 ncı unsurunun 1 inci fıkrasının (e) bendine nazaran; “Yükseköğretim kurumlarının; eğitim-öğretim, araştırma-geliştirme, toplumsal katkı ve idari hizmetlerinin kalite seviyelerine ait beş yılda en az bir kez dış değerlendirmesini yapmak ve muhtaçlık durumunda yükseköğretim programlarının değerlendirmesini yapmak” vazifesi Yükseköğretim Kalite Konseyine verilmiştir.
Görüleceği üzere, bağımsız ve özerk YÖKAK’a devlet ve vakıf üniversitelerinin idari hizmetlerinin kalite seviyelerine ait beş yılda en az bir sefer kıymetlendirme yapmak ve bu hizmetlerin kalite standartlarını belirleme misyonu verilmiştir. Fakat, burada işin üzücü tarafı idari hizmetlerin kalitesinin standartları 13 kişilik heyet tarafından belirlenirken, üniversitelerde idari işlerin lokomotifi olan 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi işçinin temsilinin sağlanamamasıdır. İlgili Şurada, işin akademik, eğitim-öğretim, topluma hizmet, bilimsel araştırma ve sanayi üzere birçok ayağı düşünülürken, idari çalışanın temsiline imkan sağlanmaması, sanırım Üniversitelerdeki fiili durumun yansımasıdır.
Senato, üniversite idare şurası ve öteki akademik ünitelere ilişkin konseyler dahil olmak üzere birçok farklı yetkili konseyde, üniversitelerde akademisyen ve öğrencilerin temsili sağlanırken, yeniden idari işçinin varlığı hiçbir mevzuatta düzenlenmemiştir. İdari işçinin kendisiyle ilgili karar verilen mevzularda dahi karar sistemlerinde temsili sağlanamamıştır.
Ülkemizdeki yükseköğretim sisteminin akademik bir bakış açısıyla şekillenmesi ve yükseköğretimle ilgili bahislerin çoklukla akademik prosedürlerle ele alınma alışkanlığının olması, verilen kararların icracısı durumunda olan idari işçinin rastgele bir karar merciinde olmamasına neden olmuştur. 1981 yılında yürürlüğe giren 2547 sayılı Kanunla kuruluş biçimi belirtilen Yükseköğretim Genel Heyetinde da bu istikametli bir yapılanmaya yer verilmemiş olmasının yanında, 2017 yılında yapılan mezkür düzenleme ile oluşturulan Yükseköğretim Kalite Konseyinde da hala eski bakış açısıyla bir oluşuma yer verilmesi geçen 36 yıllık süreçte Akademideki kamu idaresi anlayışının hala geriden geldiğinin en somut göstergesi olarak karşımıza çıkmaktadır.
“İdareyi idariye teslim etmekten her daim kaçınan” akademik dünyanın, iki/dört sene sonunda mezun edilen öğrenci kadar dahi paha görmeyen idari işçinin eliyle yürütülen idari hizmetlerin kalitesini belirleme yetkisini kendine misyon addetmiş olması bizlerce sorgulanması gereken bir durumdur.
Bu bağlamda mükemmeliyetçi dönüşüm dinamizminin korunması açısından, yükseköğretimin temel ve en kıymetli paydaşlarından biri olan idari işçinin kalite kontrol süreçlerine dahil edilmeyerek yeknesak sistemin devam ettirilmesi durumunda arzulanan kalitenin sağlanamayacağı aşikardır. Meğer idari işçiye kalite süreçlerinde kelam hakkı verilmesi, kendi yetkinlik ölçütlerini belirlemesi açısından temel gereksinimdir.
Son olarak “balık tabanda cambaz ipte gerek” düsturundan yola çıkarak her işi kendi ehline vermenin altını çizip idari işçinin süreçlerde yer alması bakımından bir an önce yasal tabanda karşılık bulan değişikliklere gidilmesi konusunu YÖKAK Lideri Prof. Dr. Muzaffer Elmas’ın dikkatine sunuyoruz.
Memurlar
