Karadeniz’de onlarca sondajdan sonra müjdeli haber 320 milyar metreküple gelirken geçmiş yılların sondaj dataları de aşikâr oldu. Karadeniz’de yaklaşık 30 yıldan bu yana 41 deniz arama kuyusu açıldı. Bunlar ortasında birçok hidrokarbon bulgusuna rastlandı lakin ekonomik paha getirecek, uzun müddetli üretim yapılabilir rastgele bir rezerve rastlanamamıştı. Türkiye’nin Münhasır Ekonomik Bölgesi’nde (MEB) yaptığı bu sondajlarda 17 kısa vadeli gaz üretimi bulgusuna rastlandı. Dört kuyuda da gaz emaresi tespit edildi. 11 kuyu ise ‘kuru’ çıktı. Altı kuyuda da petrol emarelerine rastlandı. Bu kuyular ortasında Limanköy-1 ve 2, Şile-1, Karadeniz-1, İğneada-1 , Istranca 1 ve 2, Bayhanlı-1, Durusu-1, Alaplı-1, Gülüç-1, Akkaya 1-2 ve 3, Kuşkayası-1, Sürmene-1, Hopa-1, Çayağzı-1 üzere alanlar bulunuyor. Buralarda yapılan sondajların derinlikleri bin metrelerden 4.000 metrelere kadar çıkıyor.
MARMARA’NIN TARİHİ PARLAK DEĞİL
Tekrar Karadeniz bölgesinin kara alanlarında delinen 30 hidrokarbon arama kuyusunda ise benzeri sonuçlar alındı. Edinilen datalara nazaran, dokuz kuyuda gaz emaresine rastlanırken 14 kuyu kuru çıktı. Kimi kuyulardan ise yalnızca su çıktı. Bu alanlar ortasında da Karasu 1-, Sinop-1, Akveren-1, Erfelek-1, Badut-1, Serhat-1, Filyos-1 üzere bölgelerde yapıldı. Karadeniz’in yanı sıra Marmara Denizi’nde de çeşitli sondaj çalışmaları yapılmıştı. Bugüne kadar yapılan yaklaşık 10 alanda birçoğu kuru çıkarken birtakım bölgelerde de kısa periyodik gaz üretimi bulgusuna rastlandı. Kuzey Marmara Bölgesinde altı sondaj yapıldı. Ayrıyeten Doluca ve Işıklar üzere bölgelerde çeşitli aramalar yapılmıştı.
GAZ KONTRATLARI DAHA UCUZA YENİLENEBİLİR
Karadeniz’deki keşif, doğalgazda dünyadaki istikrarları Türkiye lehine çevirecek. Türkiye’nin yıllık doğalgaz üretimi 2019 sonu prestijiyle 473,8 milyon metreküpe yükselirken, doğalgaz ithalatı da 45,2 milyar metreküp oldu. Türkiye’nin doğalgaz ithalatında geçen yıl yüzde 33,6 ile en büyük hissesi alan Rusya’yı, yüzde 21,2 ile Azerbaycan ve yüzde 17,1 ile İran takip etti. BOTAŞ ve özel dalın Rusya’nın devlet şirketi Gazprom ile 8 milyar metreküp gaz ithalatını kapsayan uzun vadeli kontratları 2021’de sona eriyor. Tıpkı tarihte, Azerbaycan ile yapılan 6,6 milyar metreküp gaz kontratının müddeti ve Nijerya ile de 1,3 milyar metreküpü kapsayan uzun vadeli LNG mutabakatının mühleti de doluyor. Ayrıyeten, Cezayir ile 4,4 milyar metreküpü kapsayan uzun vadeli LNG kontratının mühleti 2024’te, Rusya’dan Mavi Akım boru çizgisiyle ithal edilen 16 milyar metreküplük gaz kontratının müddeti 2025’te ve İran ile yapılan 9,6 milyar metreküplük uzun vadeli gaz kontratının müddeti ise 2026’da sona eriyor. Uzmanlara nazaran, Karadeniz’deki 320 milyar metreküplük doğalgaz rezervi kelam konusu kontrat görüşmelerinde Türkiye’nin elini güçlendirirken, ticaret merkezi olma amacını gerçekleştirmesine de yardımcı olacak. Yatırım ve danışmanlık şirketi APLUS Güç Ortağı Volkan Yiğit, “Türkiye’nin uzun devirli doğal gaz tedarik mutabakatlarının 16 milyar metreküplük kısmının 2021 yılında biteceğini biliyoruz. Keşfin en büyük katkılarından biri de bu sayede olacak. Mukavele yenileme görüşmeleri sürerken, hem global piyasalardaki fiyatların düşük gitmesi hem de doğalgaz keşfimiz bizi çok avantajlı bir pozisyona getirebilir” dedi.
ELEKTRİK DE UCUZLAYACAK
Kelam konusu keşfin tesirinin yalnızca doğal gazla kalmayacağına dikkati çeken Volkan Yiğit, şunları kaydetti: “Türkiye daha ucuz gaza erişim sağlayabileceği ve piyasaya daha düşük fiyatlı gaz sunabileceği için, Avrupa’dan daha ucuz elektrik üreten bir ülke haline de gelebilecek. Endüstrici daha ucuza elektrik kullandığında, bu otomatik olarak ihracat potansiyelini de artırıyor. Bu yüzden hem elektrik hem de doğal gaz ticaretine ivme kazandıracak bir sürecin de birinci adımı olarak görebiliriz.”
ORUÇ REİS’E YENİ NAVTEX
Oruç Reis sismik araştırma gemisi, Kıbrıs açıklarında hidrokarbon arama çalışmalarına 27 Ağustos’a kadar devam edecek. Gemimizin sismik çalışma yürüteceği alan için 27 Ağustos’a kadar devam edecek yeni Navtex (Denizcilere Duyuru) ilan edildi. Duyuru daha evvel 23 Ağustos olarak duyurulmuştu, yeni bildiriyle vazife müddeti 4 gün uzatılmış oldu. Oruç Reis, kıta sahanlığı ve doğal kaynak aramaları başta olmak üzere her türlü jeolojik, jeofizik, hidrografik ve oşinografik araştırmaları gerçekleştirebiliyor.
OSMAN ÇOBANOĞLU
Memurlar