YÖNETMELİK Ticaret Bakanlığından: YENİLENMİŞ ESERLERIN SATIŞI HAKKINDA YÖNETMELİK BİRİNCİ KISIM Maksat, Kapsam, Destek ve Tanımlar Gaye HUSUS 1 – (1) Bu Yönetmeliğin maksadı, Ek-1’de yer alan kullanılmış malların yenilenerek tekrar satışa sunulmasına ait uygulama tarz ve asıllarını düzenlemektir. Kapsam UNSUR 2 – (1) Bu Yönetmelik, Ek-1’de yer alan kullanılmış malların yenilenmesi, sertifikalandırılması ve tekrar satışa sunulmasına ait faaliyetleri kapsar. Destek UNSUR 3 – (1) Bu Yönetmelik, 7/11/2013 tarihli ve 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 12 nci, 57 nci ve 84 üncü hususlarına dayanılarak hazırlanmıştır. Tanımlar HUSUS 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen; a) Bakanlık: Ticaret Bakanlığını, b) Genel Müdürlük: Tüketicinin Korunması ve Piyasa Nezareti Genel Müdürlüğünü, c) İş günü: Ulusal, resmi ve dini bayram günleri ile yılbaşı, 1 Mayıs, 15 Temmuz ve Pazar günleri dışındaki çalışma günlerini, ç) İthalatçı: Kamu hukuksal bireyleri de dahil olmak üzere mal yahut hizmetleri ya da bu malların hammaddelerini veyahut orta mallarını ticari yahut mesleksel emellerle ithal ederek satım, kira, finansal kiralama yahut gibisi bir yolla piyasaya süren gerçek yahut hükmî kişiyi, d) Kalıcı bilgi saklayıcısı: Tüketicinin gönderdiği yahut kendisine gönderilen bilgiyi, bu bilginin gayesine uygun olarak makul bir müddet incelemesine elverecek formda kaydedilmesini ve değiştirilmeden kopyalanmasını sağlayan ve bu bilgiye motamot ulaşılmasına imkan veren kısa bildiri, elektronik posta, internet, disk, CD, DVD, hafıza kartı ve gibisi her türlü araç yahut ortamı, e) Kanun: Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunu, f) Kullanılmış mal: Alışverişe bahis olan taşınır eşyalardan Ek-1’de yer alan ikinci el malları, g) Tüketici: Ticari yahut mesleksel olmayan emellerle hareket eden gerçek yahut hukukî kişiyi, ğ) Üretici: Kamu hukuksal bireyleri de dahil olmak üzere tüketiciye sunulmuş olan mal ya da bu malların hammaddelerini veya orta mallarını üretenler ile mal üzerine markasını, unvanını yahut rastgele bir ayırt edici işaretini koyarak kendisini üretici olarak gösteren gerçek yahut hukukî kişiyi, h) Yenileme merkezi: Kullanılmış malın yenilenmesi, sertifikalandırılması ve bu Yönetmelikte belirtilen öteki süreçleri yürütmek üzere kurulan, Bakanlık yahut Türk Standardları Enstitüsünün belirlediği standartları taşıyan ve Bakanlıktan aldığı yenileme yetki dokümanına dayanarak faaliyet gösteren hükmî kişiyi, ı) Yenileme yetki evrakı: Yenileme merkezi faaliyetiyle iştigal edilebilmesi için ticari işletmeler ismine Bakanlık tarafından düzenlenen belgeyi, i) Yenilenmiş eser: Yenileme merkezi tarafından yapılan yenileme ve sertifikalandırma sürecinden sonra satışa sunulan kullanılmış malı, j) Yetkili alıcı: Kullanılmış malı yenilenmesi emeliyle kendi yahut yenileme merkezi ismine alan ve yenileme merkezi tarafından yetkilendirilmiş gerçek yahut hükmî kişiyi, k) Yetkili satıcı: Kamu hukuksal şahısları de dahil olmak üzere ticari yahut mesleksel maksatlarla tüketiciye yenilenmiş eser sunan ya da yenilenmiş eser sunanın ismine yahut hesabına hareket eden ve yenileme merkezi tarafından yetkilendirilmiş gerçek yahut hukukî kişiyi, tabir eder. İKİNCİ KISIM Yenileme Faaliyetlerine Ait Yol ve Asıllar Genel asıllar UNSUR 5 – (1) Kullanılmış mallar, yenileme merkezleri tarafından, Bakanlıkça belirlenen düzenleme yahut Türk Standardları Enstitüsünün belirlediği standartlara uygun biçimde yenilenebilir. Yenilenen kullanılmış mallar, sertifikalandırıldıktan ve ambalajlandıktan sonra yenilenmiş eser olarak tekrar satışa sunulabilir. (2) Kullanılmış mal yetkili alıcı tarafından tüketiciden alınarak yenileme merkezine iletilmek suretiyle yahut yenileme merkezi tarafından tüketiciden direkt alınarak yenilenebilir. (3) Ek-1’de yer alan cep telefonlarının yenilenebilmesi için en az bir yıl mühletle kullanılmış olması ve bilgi trafiğinin bulunması zaruridir. (4) Yenilenmiş eserin ambalajında, etiketinde, reklam ve duyurularında tüketicinin çarçabuk algılayabileceği bir halde, “yenilenmiş ürün” ibaresine ve yenileme merkezinin bilgisine yer verilerek satışa sunulması mecburidir. Yenileme süreci yapılırken yenilenen tüm kesimlerin üretici ya da üreticinin yetki verdiği ithalatçı onaylı kesimler olması halinde, “üretici onaylı modüller kullanılarak yenilenmiş ürün” ibaresine de yer verilir. (5) Yenilenmiş eserin 14 üncü hususta düzenlenen yenilenmiş eser garantisi ile satışa sunulması zaruridir. Yenilenmiş eser garantisi taahhüdünün hazırlanması sorumluluğu yenileme merkezine, tüketiciye verilmesi ve teslim edildiğinin ispat yükü ise yetkili satıcıya aittir. Yenilenmiş eser garantisi yazılı olarak yahut kalıcı data saklayıcısıyla verilebilir. Yenilenmiş eser garantisinden ve garanti mühletince verilecek bakım, tamirat ve montaj üzere satış sonrası hizmetlerden yetkili satıcı ve yenileme merkezi müteselsilen sorumludur. (6) Kullanılmış malın üreticisi yahut ithalatçısı tarafından yahut yenileme merkezi tarafından üreticisinin yahut ithalatçısının yenileme sürecine ait muvafakati alınarak yenilenmesi hallerinde üreticinin yahut ithalatçının sağladığı garantiler geçerliliğini korur. (7) Yenilenmiş eserin Türkçe tanıtma ve kullanma kılavuzuyla satışa sunulması zaruridir. Türkçe tanıtma ve kullanma kılavuzunun hazırlanması sorumluluğu yenileme merkezine, tüketiciye verilmesi ve teslim edildiğinin ispat yükü ise yetkili satıcıya aittir. Türkçe tanıtma ve kullanma kılavuzu yazılı olarak yahut kalıcı data saklayıcısıyla verilebilir. (8) Yetkili alıcı ve yetkili satıcı, farklı başka yetki almak koşuluyla, birden fazla yenileme merkezine hizmet verebilir. Yetkili alıcı ve yetkili satıcının bu Yönetmelik kapsamındaki iş ve süreçleri yenileme merkezinin kendilerine verdiği yetki ile sonludur. Yenileme merkezlerinin kuruluşu UNSUR 6 – (1) Kullanılmış malların bu Yönetmelikte belirlenen temellere nazaran yenilenmesi, sertifikalandırılması ve tekrar satışa sunulması hedefiyle, Bakanlıkça belirlenen düzenleme yahut Türk Standardları Enstitüsünün belirlediği standartlara uygun halde faaliyet göstermek üzere yenileme merkezleri kurulur. Müracaat ve müsaade UNSUR 7 – (1) Yenileme merkezlerinin Bakanlıkça onaylı yenileme yetki dokümanı alması mecburidir. (2) Yenileme yetki evrakı verilmesine ait konular Bakanlığın internet sayfasında duyuru edilir. (3) Bakanlığa yapılan müracaatlar üzerine, Genel Müdürlük tarafından bu Yönetmeliğe uygunluk açısından gerekli incelemeler yapılarak kâfi görülenlere yenileme yetki evrakı verilir. (4) Yenileme yetki dokümanı her bir yenileme merkezi için başka farklı düzenlenir ve bu yetki evrakı diğerine devredilemez. (5) Genel Müdürlük, müracaatları değerlendirirken gerek duyması halinde tüketicilerin sıhhat ve güvenliği ile ekonomik çıkarlarını korumak emeliyle, müracaatta bulunan yenileme merkezi ile ilgili olarak başka kurum ve kuruluşlardan görüş alabilir ve inceleme yaptırabilir. Yenileme yetki evrakı verilmesinde aranan kurallar HUSUS 8 – (1) Yenileme yetki evrakının alınabilmesi için; a) Bakanlıkça yahut Türk Standardları Enstitüsü tarafından belirlenen düzenleme yahut standardlarda yer alan özelliklere uygun olarak alınmış hizmet yeri yeterlilik evrakına sahip olunması, b) Ticaret odasına kayıtlı olunması, c) Kurumlar vergisi mükellefi olunması, ç) Ticaret şirketlerinin temsile yetkili bireylerinin; 1) On sekiz yaşını doldurmuş olması, 2) İflas etmemiş yahut iflas etmiş olsa bile prestijinin yerine gelmiş olması, 3) Taammüden işlenen bir kabahatten ötürü beş yıldan fazla mahpus cezasına mahküm edilmemiş yahut devletin güvenliğine, anayasal tertibe ve bu tertibin işleyişine, ulusal savunmaya ve devlet sırlarına karşı cürümler; casusluk, zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı berbata kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, cürümden kaynaklanan malvarlığı pahalarını aklama, terörizmin finansmanı, kaçakçılık, vergi kaçakçılığı yahut haksız mal edinme, azap, cinsel hücum ve çocukların cinsel istismarı, cinsel taciz, kişiyi hürriyetinden mahrum kılma, fuhuş, kumar oynanması için yer ve imkan sağlama, bilişim cürümleri ile özel hayata yahut hayatın bilinmeyen alanına karşı işlenmiş hatalardan karar giymemiş yahut ticaret ve sanat icrasından hükmen yasaklanmamış olması, d) On milyon Türk Lirasından az olmamak üzere ödenmiş sermayeye sahip olunması, e) Bakanlık tarafından duyuru edilecek öbür konuların sağlanması, gereklidir. Yenileme yetki evrakının geçerlilik mühleti ve öbür süreçler HUSUS 9 – (1) Yenileme yetki dokümanının geçerlilik müddeti beş yıldır. Dokümanın geçerlilik mühleti dolmadan yenilenmesi zaruridir. (2) Yenileme merkezinin unvan, adres ve öteki irtibat bilgileri ile paydaşlık yapısında değişiklik olması durumunda bu değişiklikler otuz gün içinde Bakanlığa bildirilir. Yenileme yetki dokümanının iptali UNSUR 10 – (1) Bu Yönetmeliğe muhalif uygulamaların tespiti ve bununla ilgili olarak Genel Müdürlüğün yazılı ikazına karşın verilen mühlet içinde karşıtlığın düzeltilmemesi, doküman verilmesinde aranan kaidelerin kaybedilmesi yahut yenileme merkezinin başvurusu üzerine yenileme yetki dokümanı iptal edilir. Dokümanı iptal edilen yenileme merkezine bir yıl müddetle doküman verilmez. (2) Geçerlilik müddeti sona ermesine karşın evrakını yenilemeyen yahut dokümanı iptal edilen yenileme merkezi faaliyetlerine devam edemez. ÜÇÜNCÜ KISIM Sorumluluğa Ait Adap ve Asıllar Yetkili alıcının sorumlulukları UNSUR 11 – (1) Yetkili alıcı, elektronik kimlik bilgisi bulunan kullanılmış mallar için Dijital Türkiye Portalı (e-Devlet) üzerinden malın “Beyaz Liste”de olup olmadığını denetim eder. Garanti dokümanı, fatura yahut fatura yerine geçen perakende satış fişi, ödeme kaydedici aygıt fişi, masraf pusulası ve gibisi dokümanların denetimini yapar ve bu denetime ait süreç kayıtlarını saklar. (2) Yetkili alıcı, elektronik kimlik bilgisi bulunan kullanılmış malların en az bir yıl bilgi trafiği bulunduğunu denetim eder. (3) Kullanılmış malın ferdî bilgi bulundurma özelliğinin bulunması halinde; yetkili alıcı tüketiciden, malın içinde bulunan dataların yenileme merkezi tarafından rastgele bir data sürece yapılmadan yok edileceğine ve bir daha bu bilgilere ulaşılamayacağına dair onayını ve malın yetkili alıcıya teslim tarihinden evvelki her türlü türel, idari ve cezai sorumluluğun tüketicinin kendisine ilişkin olduğuna dair beyanını alır. Bu beyanın bir örneği tüketiciye yazılı olarak yahut kalıcı data saklayıcısı ile verilir. Beyanın bir örneğinin tüketiciye verildiğinin ispat yükü yetkili alıcıya aittir. (4) Yetkili alıcının kullanılmış malın kıymetine ait değerleme süreci yapması durumunda bu süreç en geç beş iş günü içinde sonuçlandırılır. (5) Yetkili alıcı, kullanılmış malın değerlemesinin yapılmasını takiben tüketicinin bu değerlemeyi kabul ettiğine ait onayını alır ve onayın alındığı tarihten itibaren en geç beş iş günü içinde tüketiciye ödemeyi yapar. Bu ödeme ölçüsü, tüketicinin yeni bir mal satın aldığı durumda, yeni mala ait taahhüdünden indirim olarak yansıtılır ya da indirim yapılması sağlanır. Yenileme merkezinin sorumlulukları UNSUR 12 – (1) Yenileme merkezi, kendisine ulaşan kullanılmış malı, Bakanlığın yahut Türk Standardları Enstitüsünün belirlediği düzenleme yahut standartlara uygun halde yenileyerek satışa hazır hale getirir. (2) Yenileme merkezi, kullanılmış malı yenileme sürecini yaparken; a) Tamir yahut modül değişikliği gerekiyorsa bu tamirat ve değişikliğin yapılmasını, b) Evvelki kullanıcıya ilişkin ferdî datalar dahil tüm bilgilerin yok edilmesini, c) Fabrika ayarlarına getirilmesini, ç) Performansının ve tüm işlevlerinin gerektiği üzere çalıştığının test edilmesini, sağlar. (3) Yenileme merkezi, 11 inci hususun birinci ve ikinci fıkralarında düzenlenen kararlarda yer alan yükümlülüklerin yerine getirilip getirilmediğinin denetimini sağlar ve 11 inci unsurun birinci fıkrasında belirtilen kaideleri taşımayan kullanılmış mallara yenileme süreci yapamaz. (4) Yenileme merkezi, elektronik kimlik bilgisi bulunan kullanılmış malların en az bir yıl bilgi trafiği bulunduğunu Bilgi Teknolojileri ve Irtibat Kurumu kayıtlarından denetim eder. Bu kaideleri sağlamayan kullanılmış mallara yenileme süreci yapamaz. (5) Yenileme merkezi yenileme sürecini yaparken kullanılmış malın elektronik kimlik bilgisini değiştiremez. (6) Yenileme merkezi yenilediği kullanılmış malın sertifikalandırma sürecini, hologram ve ticari unvanı, irtibat bilgileri, yenileme yetki evrakı ve yenileme sürecine ait bilgileri içeren karekod ile güvenliğini sağlayacak biçimde yapar ve bu sertifikanın yenilenmiş eserle birlikte verilmesini sağlar. (7) Yenileme merkezinin kullanılmış malı tüketiciden direkt alarak yetkili alıcı sıfatı taşıması halinde 11 inci unsur kararlarına uyması mecburidir. (8) Yenileme merkezinin yenilenmiş eseri tüketiciye direkt satarak yetkili satıcı sıfatını taşıması halinde 13 üncü unsur kararlarına uyması mecburidir. (9) Yenileme merkezi, yapılan yenileme süreci nedeniyle yenilenmiş eserin bir bireye yahut bir mala ziyan vermesi halinde zararın tazmininden sorumludur. (10) Yenileme merkezinin rastgele bir halde ticari faaliyetinin sona ermesi, yetki dokümanının yenilenmemesi yahut iptal edilmesi halinde, yenilenmiş eser garantisi mühletince bakım ve tamir hizmetlerinin sunulmasından yetkili satıcı ve yenileme merkezi müteselsilen sorumludur. Yetkili satıcının sorumlulukları HUSUS 13 – (1) Tüketici ödeme yükümlülüğü altına girmeden evvel, yenilenmiş esere ait yapılan süreçler, değiştirilen kesimler ve garantiyle ilgili konular hakkında bilgilendirilir. Bu bilgilendirmenin yapıldığına ait ispat yükü satıcıya aittir. (2) Yetkili satıcı, yenilenmiş esere ait reklam ve duyurularında yer alan tabirlerle bağlıdır. (3) Yetkili satıcı, satışa sunulan yenilenmiş eserin Türkçe tanıtma ve kullanma kılavuzuyla tüketiciye verilmesini sağlamak zorundadır. Tanıtma ve kullanma kılavuzu yazılı olarak yahut kalıcı bilgi saklayıcısıyla verilebilir. (4) Yetkili satıcı, satışa sunulan yenilenmiş eser için 14 üncü hususta belirtilen yenilenmiş eser garantisini sağlamak zorundadır. Yenilenmiş eser garantisi yazılı olarak yahut kalıcı bilgi saklayıcısıyla verilebilir. (5) Yetkili satıcı ve ilgili yenileme merkezi, başka hukuksal kişiliklere sahip olsalar dahi, yenilenmiş esere ait tüketicinin yasal haklarından müteselsilen sorumludur. (6) Yetkili satıcının rastgele bir biçimde ticari faaliyetinin sona ermesi halinde, yenilenmiş eser garantisi müddetince bakım ve tamirat hizmetlerinin sunulmasından yetkili satıcı ve yenileme merkezi müteselsilen sorumludur. Yenilenmiş eser garantisi ve satış sonrası hizmetler HUSUS 14 – (1) Yenileme merkezi tüketicinin yasal hakları gizli kalmak kaydıyla yenilenmiş eserle ilgili değişim, tamirat, bakım, bedel iadesi, bedel indirimi ve gibisi konularda taahhütlerini içeren yenilenmiş eser garantisi vermek zorundadır. Taahhüt veren yenilenmiş esere ait reklam ve duyurularında yer alan sözlerle de bağlıdır. (2) Yenilenmiş eser garantisi, yenilenmiş eserin tüketiciye teslim tarihinden itibaren başlar ve minimum bir yıldır. (3) Yenilenmiş eser garantisi taahhüdünde; tüketicinin yasal haklarının gizli olduğu bilgisi ile garantiden faydalanma şartları, garanti müddeti, garanti verenin unvanı ve irtibat bilgileri yer almak zorundadır. Bu taahhüdün tüketiciye yazılı olarak yahut kalıcı bilgi saklayıcısı ile verilmesi sorumluluğu yetkili satıcıya aittir. (4) Yenilenmiş eser garantisi müddetince, taahhüt edilen hakların kullanılması nedeniyle; nakliye, posta, kargo yahut servis elemanlarının ulaşım masrafı dahil olmak üzere tüketiciden rastgele bir masraf talep edilemez. (5) Yenilenmiş eser garantisi mühleti içinde fiyatsız tamirat yahut ayıpsız yenilenmiş misli ile değişim haklarından birinin seçilmesi durumunda, bu talebin yenileme merkezine yahut yetkili satıcıya yöneltilmesinden itibaren azami yirmi iş günü içinde yerine getirilmesi mecburidir. Bu müddet, eserin yetkili satıcıya ya da yenileme merkezine teslim edilmesiyle başlar. (6) Tüketicinin bedel iadesi yahut bedel indirimi hakkını seçtiği durumlarda, ödemiş olduğu bedelin tümü yahut yapılan indirim fiyatı derhal tüketiciye iade edilir. (7) Yenilenmiş eserin tamirinin tamamlandığı tarih tüketiciye telefon, faks, e-posta, iadeli taahhütlü mektup ve gibisi bir yolla bildirilir. Uyuşmazlık halinde bildirime ait ispat yükü yetkili satıcıya ve yenileme merkezine aittir. (8) Yenilenmiş eserin, yenileme merkezi tarafından hazırlanan tanıtma ve kullanma kılavuzunda yer alan konulara karşıt kullanılması nedeniyle ortaya çıkan arızalarda, tüketici yenilenmiş eser garantisi taahhüdünden faydalanamaz. (9) Yetkili satıcı ya da yenileme merkezi tarafından, kargo ile gönderilen arızalı yenilenmiş eserler hariç olmak üzere, kendilerine teslim edilen yahut kendileri tarafından teslim alınan arızalı yenilenmiş eserler ile ilgili olarak eserin teslim alındığına dair aşağıdaki bilgileri içeren teslim fişinin düzenlenmesi ve tüketiciye verilmesi zaruridir: a) Teslim edenin ismi, soyadı ve imzası. b) Teslim alanın ismi, soyadı ve imzası. c) Tüketicinin yenilenmiş esere ait şikayet ve talepleri. ç) Yenilenmiş eserin cinsi, markası ve modeli. d) Teslim tarihi. (10) Yetkili satıcı ya da yenileme merkezi tarafından, tamir hakkını kullanan tüketicilere teslim edilen yenilenmiş eserlerle ilgili olarak aşağıdaki bilgileri içeren servis fişinin tekemmül ettirilmesi ve tüketicilere verilmesi mecburidir: a) Yenileme merkezinin unvanı, adresi ve irtibat bilgileri. b) Tüketiciye teslim tarihi. c) Arızasına ve yapılan süreçlere ait bilgi. ç) Yenilenmiş eser garantisi kapsamı dışında ise fiyatı. d) Yenileme merkezi yetkilisinin imzası. e) Kargo ile teslim alınanlar haricinde, tüketicinin ismi, soyadı, adresi ve telefonu ile imzası. (11) Teslim fişi ve servis fişi kalıcı bilgi saklayıcısıyla da tüketiciye verilebilir. Bu durumda, bu dokümanların tüketiciye verildiğine ait onayının alınması mecburidir. Tüketicinin onayının alındığının ispat yükü yetkili satıcı ve yenileme merkezine aittir. DÖRDÜNCÜ KISIM Çeşitli ve Son Kararlar Bilgi ve dokümanların saklanması HUSUS 15 – (1) Bu Yönetmelikte düzenlenmesi öngörülen her bir sürece ait bilgi ve dokümanların beş yıl boyunca saklanması mecburidir. Ferdî dataların korunması UNSUR 16 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında yürütülen ferdî bilgi sürece faaliyetlerinde 24/3/2016 tarihli ve 6698 sayılı Ferdî Dataların Korunması Kanunu ile bu Kanuna dayanılarak çıkarılan ikincil mevzuatta yer alan yol ve asıllara uyulması zaruridir. Yürürlük UNSUR 17 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Yürütme UNSUR 18 – (1) Bu Yönetmelik kararlarını Ticaret Bakanı yürütür. 
Memurlar
