Meclis Lideri Mustafa Şentop, yeni anayasa hazırlanmasına ait “Türkiye’nin gereksinimi olan yeni Anayasa konusunda ortak bir niyet varsa ben TBMM Lideri olarak üzerime düşen ne varsa yapmaya, elimi taşın altına koymaya hazırım.” dedi.
Şentop, Siyaset, İktisat ve Toplum Araştırmaları Vakfı’nın (SETA) Kriter mecmuasına verdiği röportajda, gündeme ait değerlendirmelerde bulundu.
Türkiye’nin yeni Anayasa gereksiniminin bir gerçek olduğunu tabir eden Şentop, yeni Anayasa maksadının her vakit kendilerini heyecanlandırdığını ve heyecanlandırması gerektiğini vurguladı.
“Sayın Cumhurbaşkanımızın bunu lisana getirmesinden sonra da büyük bir heyecan duyduğumu söylemeliyim.” diyen Şentop, yeni anayasa çalışmalarına partiler, sivil toplum kuruluşları, akademisyenler ve üniversitelerin katkıda bulunmasının değerine değindi. TBMM Lideri Şentop, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Anayasanın kısımları değil bütünü üzerinden bir tartışma yapılmasının daha gerçek olduğunu düşünüyorum. Bir bütünlük içinde herkes görüşünü ortaya koysun. Mutabık kalınan ve kalınmayan mevzular ortaya konulsun. Yeni anayasayı hayata geçirmek için bir formül bulunur. Mutabık kalınacak hususlar çarçabuk tahlile kavuşturulabilir. Referanduma gerek bile kalmaz. Çünkü milletimiz, belirli bir çoğunluğu sağlamak kaydıyla anayasa yapma yetkisi vermiş Meclis’e. Muahede sağlanamayan mevzular için ise en son kelam sahibi olan milletimize başvurabiliriz. Yeni anayasa bir ütopya değil, gerçekleşebilir bir şeydir, kâfi ki iyi niyetli olunsun, bunu yapma konusunda her kesim irade göstersin. Türkiye’nin gereksinimi olan yeni Anayasa konusunda ortak bir niyet varsa ben TBMM Lideri olarak üzerime düşen ne varsa yapmaya, elimi taşın altına koymaya hazırım.”
– “TBMM’ye yeni anayasayı yapmak çok yakışır.”
Mustafa Şentop, yeni anayasanın hayata geçirilmesinin, siyasetin omuzlarında uzun vakittir varlığını koruyan bir sorumluluk olduğunu lisana getirerek 2011 yılında kurulan ve kendisinin de içinde bulunduğu Anayasa Uzlaşma Kurulu’nun iki yıldan fazla çalıştığını anlattı. O çalışma sırasında kimi partilerin yeni anayasa konusunda hiçbir somut hazırlıklarının bulunmadığına şahit olduğunu söz eden Şentop, o devir Başbakan olan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Üzerinde mutabık kalınan 60 maddeyi daima bir arada Meclis’ten geçirme” tarafındaki davetinin, mutabakatın samimiyetini de test ettiğini söyledi. Şentop, “Önce kabul eden lakin sonra vazgeçenler oldu. Yeni anayasa çalışması bir birikim oluşturmakla birlikte ne yazık ki muvaffakiyete ulaşamadı. O çalışma sırasında hazırladığımız hükümet sistemi önerisi daha sonra, Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi olarak 2017’de kabul edildi, yürürlüğe girdi.” diye konuştu.
12 Eylül darbecilerinin hazırladığı 1982 anayasasının üzerinden yıllar geçmesine karşın yeni bir anayasa yapılması gereksiniminin hiçbir vakit tam olarak ortadan kalkmadığını vurgulayan Şentop, “Bu yüzden bu gereksinimin giderilmesi noktasında ulusal iradenin temsilcisi TBMM’ye yeni anayasayı yapmak çok yakışır. Tam da Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nde yetkilerinin arttığı bir periyotta TBMM’nin bu değerli sorumluluğu yerine getirmesi tarihi bir muvaffakiyet olacaktır.” sözlerini kullandı.
TBMM Lideri Şentop, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin yürütmeyi daha güçlü ve istikrarlı hale getirdiğine işaret ederek “Hem de yasama organının yasamanın temel işlevi yani kanun yapma ve denetleme işlevlerini daha güçlü ifa edebilecekleri bir sonucu sağlamaktadır. Bu çeşit hükümet sistemi değişiklikleri birçok ülkede harika kaidelerde gerçekleşmiş ve bir mühlet sistemin yerleşmesi için vakit gerekmiştir.” dedi.
– “Tam tersine bu sistemde bunun arttığını gösteriyor”
Meclis Lideri Şentop, “Meclis’te, soru önergeleri bağlamında kontrol yetkisinin kullanılmasıyla ilgili bir gerileme olduğu” argümanını değerlendirirken “Tam bilakis bu devir soru önergelerinin gerek direkt ve toplamda karşılıklandırılması oranıyla gerekse mühleti içerisinde karşılıklandırılması oranı, evvelki devirlerle yani parlamenter sistemdeki oranlarla mukayese edildiğinde daha da artmıştır. Şayet bu bilgiye bakarak ‘Meclis’in kontrol yetkisi bu sistemde azalıyor.’ diyenler varsa bilgiler onu göstermiyor. Tam tersine bu sistemde bunun arttığını gösteriyor. Bu mevzuyu iki sistem ortasında mukayesede bir kriter olarak kullanan arkadaşlar varsa onlara net olarak söylemek isterim ki, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nde soru önergelerine verilen yanıtlardaki oran artmıştır. Bu, Meclis’in kontrol gücünün arttığı manasına geliyor.” halinde konuştu.
Yeni sistemde Meclis’te İçtüzük’ün değişmesi ve yeni sisteme uyarlanması gerektiğine işaret eden Şentop, bu değişikliğin, İçtüzük’ün baştan sona farklı bir formda yazılması manasına gelmediğini söyledi.
Bunun için öncelikle kurulda bir çalışma yapılacağını anlatan Şentop, İçtüzük değişikliğiyle hem komitelerin faal kılınacağını hem milletvekillerinin çalışma imkanlarının arttırılacağını aktardı.
TBMM Lideri Şentop, şunları kaydetti:
“Bunun üzere diğer kimi konularda da yapılacak değişikliklerle yeni sisteme uygun bir İçtüzük’ün parlamentonun çalışma imkanlarını ve performansını arttıracağını düşünüyorum. Daha evvel parlamenter sisteme nazaran hazırlanmış hatta iki meclisli parlamenter sisteme nazaran hazırlanmış bir İçtüzük var elimizde, 1973 tarihli. Yeni sisteme nazaran bir İçtüzük hazırlamamız gerekir. Bu, Meclis’in çalışmalarını daha güçlü kılacak, tesir ve hız kazandıracaktır.”
Memurlar
