Operatörlerden taahhütlü kampanyalarla satın alınan cep telefonları, tüketici borcunu ödemediği taktirde kara listeye alınacak. Şimdiye dek uygulanmayan yasanın yürürlüğe girmesinin akabinde binlerce telefon tasarrufa kapatılacak.
Cep telefonlarında uygulanan IMEI sisteminin kapsamı genişletilerek düzenlemeye gidiliyor. Düzenlemede, satın alınan telefonun borcu ödenmezse cihazın IMEI numarası kara listeye alınarak tasarrufa kapatılması da bölge alıyor. Operatörlerin taahhütlü kampanyalarla sattıkları cep telefonları, tüketicinin borcunu ödememesi üzerine cihaz kara listeye alınacak ve haberleşme hizmeti verilmeyecek. Başkaca 7 yıldır kullanılmayan cihazların IMEI’leri de kara listeye alınacak. Vatandaşların yıllar evvel kullandıkları ve bir kenara atılan eski telefonlara kayıtlı IMEI numaralarının, kaçak halde yurda sokulan yahut çalıntı telefonların IMEI numaraları ile değiştirilerek tasarrufa açılmalarının önüne geçilecek. Kelam konusu yasanın 2019 yılında sunulduğu ancak pratiğe şimdi koyulmadığı belirtildi.
“Normalde var lakin yasa uygulanmadı”
Kırıkkale‘de 22 yıldır telefon kesiminde çalışan Serkan Üstüner, taahhütlü kampanyalarla satılan cep telefonlarının borcu ödenmediği taktirde kara listeye alınma yasasının 2019 yılında çıktığını ve operatörlerin de Bilişim ve Teknoloji Kurumlarına (BTK) yaptıkları talep üzerine pratiğe konulmadığını öne sürdü. Üstüner, “2019 yılında hat üzerine temlikli olarak 12 ay taksitle alınan telefonların borcu bitene kadar kullanabileceğini, borcu bittikten sonra tasarrufa açılacağını o ödenmeyen telefonların da kara listeye alınacağı diye bir yasa çıkarıldı. Operatörlerin o devir ki talepleri doğrultusunda şu ana kadar o yasa uygulanmadı. Olağanda var ancak yasa uygulanmadı. Birkaç gün evvel bu maddeyi biraz daha genişletip beyaz eşya ve otomobil üzere bunu da eklediler. Yasa var ancak Türkiye’de uygulanmıyor. Ben rastgele bir biçimde kapanan görmedim. Lakin yasa var” dedi.
“Devlet her an bu maddeyi yürürlüğe koyup, cihaz kapatmalarına başlayabilir”
Yasanın her an yürürlüğe konulabileceğini ve telefon kapatmalarının başlayabileceğini anlatan Üstüner, telefonların da sağlam ve bilinen taraflardan alınmasını belirterek laflarını şu halde sürdürdü:
“Güvenilir bilinen konumlardan alması çok değerli. İnternette de bu biçim cihazlar satılabiliyor kimi sitelerin ismi adı altında. Mağduriyetin oluşmaması için bilinen bölgelerden alınması kıymetli. Zira devlet her an bu maddeyi yürürlüğe koyup cihaz kapatmalarına başlayabilir. Herkesin cihazının kapanacağı mealine gelmez. Adam ödüyordur ona denk gelmiştir kapanmaz. Mesela ödemeyen birisi denk gelir onunki kapanabilir. Bundan ötürü dikkat etmeleri lazım. Birçoğu fatura kesmeden o eski cihazın faturası ile satıyor. Hani birinci alınan bayinin kestiği cihazın faturasıyla kesiyor. O cihazların yasa olarak da badireleri var. Sonuçta cihaz kendi ismine olmadığı için ileride telefonu çaldırdığında kaybettiğinde ya da tüketici hakem heyetine müracaat yaptığında kendi ismine olmadığı için o müracaat kabul edilmiyor” tabirlerini kullandı.
“Sıkıntılı bir durum”
Telefoncu Üstüner, “Diğer taraftan kapanma mevzusunda bunu operatör olarak da düşünmeyin mesela birtakım zincir marketler var kontrat yapıyor. Onlar da ahitlerinde esasen birçoğu bunu husus olarak ekliyor ‘ödenmezse kapanacak’ diye. Bu biçimde satılan ortada gezen binlerce cihaz var. Yani külfetli bir durum. Bir kimse bunu alıp oğlu da kullanabilir. Bunun altyapısında sim kartla eşleşme yapılacağı söylendi. Aldığı numara üzerine eşleşme yapılacağı söylendi. Ancak birine armağan edebilir, evladı kullanabilir ya da bir yakını da kullanabilir. Bunu yapamayacaklarını BTK’ya bildirdiğini, Haber Teknoloji Kurumunun da bununla ilgili yeni bir çalışma başlattığını söyledi. Hala sonuçlanan çözümlenen sonucu bitirilmiş bir şey yok” dedi.
Üstüner, bu çeşit cihazları ucuz alıp internet üzerinden sattıklarını ve bir devir de bununla ilgili vurgun yapanların da olduğunu laflarına ekledi.
Memurlar
