Son devirde kripto para vurgunları Türkiye’nin gündemini sıkça meşgul etti. Yüz binlerce kişinin milyar dolarlık birikimleri bir günde hiç oldu. Yaşanan olay, ‘merkeziyetsiz’ yapıda olan bir yatırım aracının ne kadar inançsız olduğunu bir kere daha ortaya koydu. Devletin attığı adımlarla kripto para borsaları yasal bir tabana oturtulurken bir başka tehlike olan yasa dışı bahis konusu ülkemizde ürkütücü boyutlara ulaştı. Üstelik bu yasa dışı kesimdeki sayılar kripto para vurgunlarından çok daha büyük. Europol (Avrupa Polis Teşkilatı) ve Mali Hataları Araştırma Heyeti (MASAK) datalarına nazaran ülkemizde 18 milyon kişi, yılda 70 milyar liranın üzerinde yasa dışı bahis oynuyor. Kısa yoldan güçlü olmak isteyenlerin akın ettiği yasa dışı bahis kesimi, ülke iktisadına ve vatandaşın cebine büyük ziyan verirken terör örgütlerinin de gelir kapısını oluşturuyor.
ÇARK NASIL İŞLİYOR?
Ülkemizde iki çeşit kanun dışı bahis kanalı bulunuyor. Bunlardan birincisi ve en büyüğü internet üzerinden yapılan bahisler. Bir oburu ise sokak bahisleri. Birden fazla Güney Kıbrıs, Malta, İngiltere, İran ve Almanya üzere yurt dışı merkezli olan kumar çeteleri, bu yasa dışı pazarı denetim ediyor. Açılan internet siteleri üzerinden toplumsal medya reklamları ile vatandaşlara ulaşılıyor. Devletin denetiminde olan bahis sitelerinden daha cazip teklifler veriliyor. Örneğin bir spor karşılaşmasının sonucuna verilen ‘kazanç-çarpan’ oranı 1,5 kat ise, yasa dışı sitelerde bu sayı 2,2 kat üzere daha yüksek tutuluyor. Bu metotlarla oyuncuların iştahı kabartılıyor.
ANINDA YENİSİ AÇILIYOR
Yasal bahis sitelerinde olmayan yüzlerce maç ve oyun çeşidi de bu sitelerde oyunculara sunuluyor. MASAK her gün onlarca internet sitesinin erişimine engellese de yasa dışı kumar çeteleri anında yeni bir site açarak üyelerine bildirimde bulunuyor. Böylelikle kumar ağı devam etmiş oluyor. Gelir masraf hesabına nazaran sitenin ömrü belirleniyor. Şayet oyuncuların karı kelam konusu ise site kayıplara karışıyor. Ya da oyuncular yüksek çıkar elde etmiş ise ödeme yapılmıyor. Bahis yapan kişi ise kimseye ulaşamıyor.
SOKAK BAHİSÇİLERİ.
İşin sokak kısmı ise ‘kasa’ denilen kaçak bahis bayileri üzerinden yürüyor. Bunlar rastgele bir monopol bayi, bakkal, pastane yahut cep telefoncu olabiliyor. Global kumar sistemini yöneten takımın, Türkiye’de kelamda temsilcileri bulunuyor. Bu temsilciler güvendiği şahsa bayilik veriyor. Karşılıklı mutabakatın akabinde yurt dışında konseyi olan sistemin server şifresi bayilik alan şahsa veriliyor. Akabinde bilgisayara bağlanan bir sistemle, maç oynayan bahisçilere, sav gibisi kupon veriyor. Kaçak bayiler toplumsal medyayı kullanarak kendilerine müşteri bulmaya çalışıyor. Ayrıyeten bulunduğu semtteki toplumsal etraflarına haber dağıtıyor. İşin içinde bir de komiteciler bulunuyor. Komiteci bayiye getirdiği müşterinin yararı başına gelir sağlıyor. Vergi verilmediği için kağıt üstünde yarar ihtimali daha yüksek iken, kazanılan meblağ arttıkça, ödemenin yapılmama durumu ortaya çıkıyor. Öte yandan kapanma sebebiyle açık olmayan kimi kaçak bayiler ise WhatsApp kümeleri üzerinden bahis oynatmaya devam ediyor.
PARA TRANSFERİ NASIL YAPILIYOR?
İnternet üzerinden yapılan bahislerde ödemeler dijital cüzdan (paypal yahut papara üzere uygulamalar.) üzerinden yapılıyor. Bahis sitesinin verdiği bireylerin hesapları üzerinden transfer sağlanıyor. Siteler hem çıkar ödemelerini hem de bahis alacaklarını daima farklı şahısların dijital cüzdan kodları üzerinden gerçekleştiriyor. Böylelikle takibi imkansız hale geliyor. Bahis oynatanlar para transferleri için ‘hesap kiralama’ süreci de yapıyor. Bunun için ilana bile çıkıyorlar. Mesela kişinin papara hesabını kiralıyorlar ve bütün transferleri bu hesaplar üzerinden yapıyorlar. Hesabı kiralanan bireye de belirli bir ölçüde ödeme yapılıyor.
KRİPTO PARA DA KULLANILIYOR
Yasa dışı bahis sitelerinin bir başka ödeme prosedürü de kripto paralar. Kripto para ile transfer sokak bahislerinde yüklü olarak kullanılıyor. Bayiler, kasalarında biriken paraları kripto para ile yurt dışındaki merkeze transfer ediyor. Uzmanlar, yasa dışı bahis kesiminde dönen paranın değerli büyük kısmının terörün finansmanına gittiğini belirtiyorlar. Bitcoin’e çevrilen paralar, İngiltere, Güney Kıbrıs, Malta, Havai, Bulgaristan, Romanya ve Sırbistan üzere ülkelerde kurulan paravan şirketlere aktarılıyor. Buradan da merkezlere ulaştırılıyor.
BONUS TUZAĞINA DİKKAT
Yasa dışı bahis siteleri yeni oyuncular çekmek için çeşitli yollar takip ediyor. Şahısların cep telefonlarına, mail adreslerine ve toplumsal medya profillerine ‘kazandınız, hesabınıza 2 bin TL yatırıldı’ üzere iletiler gönderiliyor. Bu hesaptaki parayı kullanmak için üye olma kaidesi konuluyor. Bonus olarak tabir edilen bu meblağ, sadece casino oyunlarında (rulet, poker, blackjack) kullanılabiliyor. Üye olan şahıs 2 bin TL ile sisteme adapte edilmiş oluyor. Oyuna giren kişi bir müddet kazanıyor. Fakat para çekimi için 5 bin TL’lik limit konuluyor. Sisteme giren oyuncu, vakitle bonusu da kaybediyor. 5 bin TL kazanıp çekebilmek için tekrar para yatırıyor. Böylelikle dolandırılmış oluyor.
MAKSAT GENÇLER
Bahis çeteleri bilhassa gençleri maksat alıyor. Toplumsal medyada ‘nakit para’ ve ‘lüks otomobil’ fotoğrafları ile ‘kazandık’ ‘lüks hayat yaşıyoruz’ bildirileri veriliyor. Gençleri özendirmek ismine ‘garanti kupon’ ‘100 yatır, 1.000 kazan’ üzere çeşitli vaatlerde bulunuluyor.
20 MİLYAR TL’LİK VERGİ KAYBI
Türkiye’de yasal olarak oynatılan spor bahisleri pazarının toplam büyüklüğü 10 milyar TL. Bunun yüzde 30’u vergi olarak devletin kasasına giriyor. Yüzde 20’lik kısmı ise futbol kulüplerine ödeniyor. Münasebetiyle kaçak olarak oynatılan 70 milyar liralık yasa dışı bahisten devletin vergi gelir kaybı 20 milyar TL’nin üzerinde.
FETÖ/PYD/PKK KONTAĞI.
Mali Hataları Araştırma Konseyi (MASAK) yasa dışı bahis sitelerini adeta adım adım takip ediyor. Heyete geçen yıl 356 bin 565 kişi hakkında 250 bin 597 bildirim gönderilirken bu sayı ‘bugüne kadarki en yüksek seviye’ olarak kayıtlara geçti. Tekrar yasa dışı bahis ile ilgili 408 kişinin bankalarda bulunan hesaplarına el konuldu. El konulan hesapların yüzde 72’sinin FETÖ/PYD ilişkisi olduğu ortaya çıktı. Uzmanlar kanun dışı bahis pazarının terör örgütlerinin en büyük para kaynaklarından biri haline geldiğini belirtiyor. Bilhassa PKK terör örgütünün siber yapılanmasının bahis çetelerini yönetmede faal olarak misyon aldığı söz ediliyor.
KAAN ZENGİNLİ
Memurlar
