Aldığı maaşından tasarruf ederek yıllarca hayalini kurduğu aracı satın alan vatandaş, aracın sigortasını yaptırmak için gittiği acentada hayatının şokunu yaşadı. Aracın pert olduğunu öğrenen mağdur vatandaş, noter kanalıyla araçta bilinmeyen ayıp olduğunu satıcıya bildirdi. Buna karşın taleplerine karşılık alamayan mağdur tüketici, Asliye Hukuk Duruşması’nın yolunu tutttu. Aracın sigorta ve kasko süreçlerini yaptırmak için başvurduğu sırada pert kayıtlı olduğunu öğrendiğini, davalının satış öncesinde bu mevzuda kendisine haber vermediğini öne sürdü. Aracın pert kayıtlı olmasının kapalı ayıp olarak kıymetlendirilmesi gerektiğini ileri sürerek, zımnî ayıplı aracın iadesine ve 14 bin 900 TL satış bedeli ile araç için yapmış olduğu 327 TL masraf dahil olmak üzere zararının davalıdan öğrenimine karar verilmesini istedi. Davalı, davanın reddini diledi.
“Aracı piyasanın altında aldı, pert kaydını bilmesi gerekirdi”
Mağdur vatandaş, 2. şoku duruşma kararıyla yaşadı. Aracın piyasadan 6 bin lira daha düşük bir bedelle satın alınmasının pert kaydı olma ihtimalinin güçlendirdiğine dikkat çeken Duruşma; aradaki bu farkın aracın ağır hasara uğramasından kaynaklanan paha kaybından kaynaklandığı ve davacının araçtaki ağır hasar durumunu bildiği yahut bilebilecek durumda olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verdi. Davacı, kararı temyiz edince devreye Yargıtay 13. Hukuk Dairesi girdi. Emsal nitelikte bir karara imza atan Daire; “Borçlar Kanununun 223. unsuru kararına nazaran, alıcı satılanın durumunu işlerin olağan akışına nazaran imkan bulunur bulunmaz gözden geçirmek ve satılan da satıcının sorumluluğunu gerektiren bir ayıp görürse, bunu müsait bir mühlet içinde ona bildirmek zorundadır. Alıcı gözden geçirmeyi ve bildirim yapmayı ihmal ederse satılanı kabul etmiş sayılır. Ismi bir muayene ile meydana çıkarılamayacak bir ayıp sonradan çıkarsa bunu da derhal satıcıya haber vermelidir. Aksi takdirde satılanı bu ayıplı hali ile kabul etmiş sayılır. Davacı öğrendiği zımnî ayıbı noterden düzenlenen ihtarname ile davalıya bildirmiştir. Davacı bilinmeyen ayıp nedeniyle derhal satıcılara ihbarda bulunmakla satılanı, açıklanan kanun kararı yeterince ayıplı haliyle kabul etmemiştir.” tabirlerine taraf verdi.
Mahkemece, alınan bilirkişi raporu doğrultusunda aracın piyasa bedelinden düşük satın alınması nedeniyle davacının ayıbı bildiğine kanaat getirilmiş ise de aracın piyasa bedelinden düşük satın alınması davacının ayıbı bildiğine karine oluşum etmeyeceği vurgulandı. Dava konusu araçta bulanan ayıbın davacıdan gizlenmediğinin ispat yükü davalı tarafta olduğu hatırlatıldı.
Kararda; “Hal bu türlü olunca; mahkemece, açıklanan hususlar göz önünde tutularak sonucuna nazaran bir karar verilmesi gerekirken, aksi fikirlerle yazılı halde karar tesisi yordam ve yasaya karşıt olup, bozmayı gerektirir. Kararının bozulmasına oy birliği ile hükmedilmiştir.” denildi.
“Kanunda tüketicinin akıllıca bilgilendirilmesi esas alınmıştır”
Bursa Tüketiciler Derneği Umum Yöneticisi Sıtkı Yılmaz da husus ile ilgili kısa bir açıklama yaparak, “Araç satışları ile ilgili derneğimize önemli şikayetler gelmektedir. Mahsusen son devirde nemaların aşağı çekilmesiyle birlikte ağır bir alım satım gerçekleşiyor. Bu süreçlerde de tüketici mağduriyetine yol açan birtakım satışlar olmaktadır. Burada her şeyden evvel altını çizmek istediğim mevzu, 6502 Sayılı Tüketici Kanunu tüm satışlarda tüketicinin yanlışsız bir formda bilgilendirilmesini esas kılmıştır. Başkaca Uygar Kanunumuzun 2. unsuru de satıcıların dürüst bir satış yapmakla hükümlü olduklarına işaret etmektedir. Bu nedenle gerek sıfır, gerekse 2. el satışlarda olsun satıcıların araçları ile ilgili tüketiciyi yanlışsız bilgilendirmeleri gerekiyor. Aksi takdirde bu aracın iadesi ve kullandıkları paranın yasal getirisi ile birlikte ödenmesini gerektiren süreç işletebilir” dedi.
“Kişiden kimseye satışlara dikkat”
Tüketicinin dikkat etmesi gereken noktaları da anlatan Yılmaz, “Kişiden insana satış olup olmadığına bakılması gerekiyor. Her ne kadar tüketici galeri üzerinden araç alıyor ise de notere gittiğinde şahıstan şahısa yapılıyor. Bu cins satışlarda tüketici, tüketici haklarından yararlanamamaktadır. Tüketici bu alım satımlarda bir tarafın kesinlikle satıcı kimliğine sahip olması gerekmektedir. Aracı alırken, aracın trafiğe girdiği günden sattığı güne kadar olan sürecini, satıcı tarafından alıcı yanlışsız bilgilendirilmesi gerekmektedir. Bu tüketicini kanunun bir hükmüdür” diye konuştu.
Alıcının bir şeyi biliyor olma ihtimali üzerinden değil, satanın sorumluluğu açısından ayıbın söylenmesi gerektiğine vurgu yapan Yılmaz, “Satıcı eserin ayıbını söyleyerek satması gerekmektedir. Bu formda yapmadığı takdirde fiyat üzerinden tüketici sorumlu tutması kabul edilemez. Orada eserin tüketicinin idrakine bırakması da kanuni açıdan da akıllıca sonuç getirmez. Kendisinin bildiğini karşı taraftan saklamak iade için ehliyetli bir sebeptir” dedi.
Memurlar
