İktisatta pandeminin tesirlerini azaltmak için alınan önlemlerin sonuç vermesiyle birlikte yaşanan toparlanma sonrası para siyasetinde başlayan olağanlaşma süreci, yabancı yatırımcılardan geçer not aldı. Merkez Bankası’nın fonlama maliyetini artırıp siyaset faizini yükseltmesi, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BBDK) Faal Rasyosu’nu gevşetip swap limitlerini artırması, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın da kambiyo süreçlerinde vergiyi düşürmesi, yabancı yatırımcıların rotayı tekrar Türkiye’ye çevirmesini sağladı.
611 MİLYON DOLARLIK ALIM
Merkez Bankası tarafından açıklanan datalara nazaran, yabancı yatırımcılar 25 Eylül-2 Ekim haftasında pay senedi ile tahvil-bono piyasasında 611 milyon dolarlık son 2 yılın en yüksek net alımını gerçekleştirdi. Borsa İstanbul’da 131 milyon dolarla Ocak 2020’den bu yana en yüksek, tahvil-bonoda ise 479 milyon dolarla Şubat 2018’den bu yana en büyük alım yapıldı. Yabancılar ayrıyeten bu yıl birinci defa hem pay senedi hem de tahvilde tıpkı hafta net alım geçekleştirdi. Son iki haftada yabancıların tahvilbonodaki net alımı 595 milyon dolara ulaştı. Olağanlaşma adımlarının olumlu yansımaları, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın hafta içerisinde milletlerarası piyasalarda gerçekleştirdiği 5 yıllık tahvil ihracında da görülmüştü. Türkiye’nin borç bile bulamayacağının ileri sürüldüğü bir devirde 2.5 milyar dolarlık tahvil satışına 3 kat talep geldi.
BIST YÜKSELİŞTE YEDİNCİ
Bu yıl borsada 5.9 milyar dolarlık net satış yapan yabancılar, olağanlaşmanın başladığı eylülde frene bastı. Eylülde 33 milyon dolarla Ekim 2017’den bu yana en düşük net satış gerçekleştirildi. Borsa İstanbul, yabancı satışlarının sürat kesmesinin tesiriyle son 1 ayda dünyada en fazla yükselen yedinci borsa oldu. Yabancılar eylül ayında savunma endüstrisinin lokomotifi olan Aselsan paylarında 103 milyon dolarlık rekor net alım yaptı. Aselsan’da bu yılın tamamında 221 milyon dolarla yabancıların en fazla net alım yaptığı pay oldu.
GERİ DÖNÜŞ BAŞLADI
Tera Yatırım Ekonomisti Enver Erkan, emsal ülkelere nazaran ucuz düzeyde bulunduğunan borsada, banka paylarında yabancı çıkışının durmasının ve bir ölçü geri dönüşün başlamasının olumlu olduğunu söyledi. Erkan, “Bundan sonra yabancı çıkışı hudutlu kalabilir ve bir ölçü dönüş olabilir” dedi.
TÜNELİN UCUNDA IŞIK GÖRÜNDÜ
CET Yatırım Genel Müdür Yardımcısı Cemal Demirtaş, son haftadaki fon girişlerinin yanı sıra Hazine ihalelerine gelen yüksek talebe de dikkat çekerek, yabancı çıkışında sona gelindiğini söyledi. Merkez Bankası’nın geçen ayki faiz artırımı ile gerektiğinde her türlü aksiyonu alabileceğini gösterdiğini söz eden Demirtaş, “Türkiye iktisadının dayanıklılığını ve şirketlerin performansını göz önüne aldığımızda, yabancı yatırımcı ilgisinin artabileceğini düşünüyoruz. Bilhassa doğu Akdeniz, Suriye ve başka jeopolitik hususlarda yaşanabilecek olumlu gelişmeler, piyasalar üzerindeki kara bulutların kalkmasına yardımcı olacak. Jeopolitik riskler azalır, kurlarda da istikrar sağlanmaya başlanır, yurtdışında Türkiye ile ilgili daha yapan haber akışı oluşması durumunda, yabancı ilgisi için kâfi getiri potansiyeli var. İtimat ortamı sağlandığında yabancıların ilgisinin çok süratli geri gelebileceğini söyleyebiliriz. Şu anda tünelin ucunda bir ışık olarak düşünebiliriz geçen haftaki yabancı fon girişini aslında” dedi.
GEÇER NOT ALAN ADIMLAR
Fonlama maliyeti artırıldı.
MB siyaset faizini 2 puan yükseltti.
BDDK yabancılarla swap süreçlerinde limiti artırdı.
BDDK, Etkin Rasyosu’nu gevşetti.
TL mevduatta stopaj oranları düşürüldü.
Kambiyo süreçlerinde BSMV yüzde 1’den binde 2’ye çekildi.
OKTAY ÖZDABAKOĞLU
Memurlar
