Türk Ağır Bakım Derneği Lideri Prof. Dr. İsmail Cinel, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) nedeniyle yaşanan kayıpların çoğunluğunun, enfeksiyonu şiddetli geçirenlerde gözlenen sepsisten kaynaklandığını belirterek, “Şok önlemlerin alınması lazım. Nedir bu dersek, 2-3 hafta sokağa çıkma yasağı getirilmeli. Bu türlü önlemlerle üst seyri aşağı döndürmemiz lazım.” tabirlerini kullandı.
Cinel, 13 Eylül Dünya Sepsis Günü öncesinde, bir otelde gerçekleştirilen “Sağlık Sohbetleri” toplantısında açıklamalarda bulundu.
Sepsisin bedenin enfeksiyonlara karşı verdiği en ağır cevap olduğunu ve tedavi edilmediğinde ölümcül seyrettiğini aktaran Cinel, “Dünyada her yıl 47-50 milyon civarında sepsis hadisesi görülmekte ve bu olayların yaklaşık 11 milyondan fazlası hayatını kaybetmektedir. ” diye konuştu.
Sepsis oluşumunda rolü olan mikroorganizmalara değinen Cinel, bakteri, mantar, virüs ve parazit üzere mikroorganizmaların enfeksiyona ve sonrasında da sepsise neden olabileceğini söyledi.
Cinel, konuşma bozukluğu yahut zihin bulanıklığı, çok titreme yahut kas ağrısı ve ateş, tüm gün idrar yapmama durumu, şiddetli nefes darlığı, benekli yahut renksiz cildin sepsisin belirtileri ortasında olduğunu söyledi. Prof. Dr. Cinel bu belirtileri olan bireylerin hiç vakit kaybetmeden sıhhat kuruluşlarına başvurmalarının çok kritik olduğunu belirtti.
Sepsisi önlemenin en iyi yolunun öncelikle enfeksiyonu önlemek olduğunu anlatan Prof. Dr. İsmail Cinel, alınacak tedbirleri çocukluk ve yetişkinlik aşı programlarına ahenk, aşılama, pak su kullanımı, başta el hijyeni olmak üzere genel hijyen kurallarına uyulması, hastane kaynaklı enfeksiyonların önlenmesi, inançlı doğum ve farkındalık olarak sıraladı.
Prof. Dr. Cinel, alınan tedbirlere karşın sepsis gelişen durumlarda ise enfeksiyon odağının süratle denetim altına alınması ve ağır bakımlarda uygun organ takviye tedavilerinin verilmesinin hayat kurtardığını söyledi.
– “Sepsis, Kovid-19 hastalığının sonuçlarından biri olarak da karşımıza çıkabilir”
Kovid-19 virüsünün de enfeksiyona yol açtığını anlatan Cinel, “Kovid-19 nedeniyle yaşanan kayıpların çoğunluğu, enfeksiyonu şiddetli geçirenlerde gözlenen sepsisten kaynaklanmaktadır. Kovid 19’un mümkün sonuçlarından biri de sepsis olabilir. Kovid-19 hastaları, hastalığı şiddetli geçiriyorsa septik şok yaşayabilirler.” ikazında bulundu.
Prof. Dr. Cinel, kelamlarına şöyle devam etti:
“Bakteri, mantar, virüs ve parazit üzere mikrorganizmalar, mevsimsel grip virüsleri, kuş ve domuz gribi virüsleri üzere yüksek bulaşıcı patojenlerle enfeksiyonlardan kaynaklanabilen sepsisin tıpkı vakitte içinde bulunduğumuz günlerde yaşadığımız Kovid-19 hastalığının da sonuçlarından biri olarak da karşımıza çıkabilir. Kovid-19 hastalarından hastalığı şiddetli geçirenlerin yaklaşık yüzde 2-5’inde, ortalama 8-10 gün içinde organ işlev bozukluğu belirtileri ortaya çıkmaktadır.”
Türkiye’deki Kovid-19 seyrine ait de değerlendirmelerde bulunan Cinel, şunları kaydetti:
“Mart-nisan ve mayıs aylarında Çin’in Vuhan’ı varsa Türkiye’nin de İstanbul’u vardı. Çok ağır bir durum, 19 Nisan’da, 1920 hasta oldu ağır bakımlarda. Bu hastaların yüzde 90’ı İstanbul’daydı. Ikazlar yapıldı ve kısıtlamalar geldi. Kısıtlamalar sonrası pandemide tepeden aşağı gelindi. Şu anda yeni hasta sayısı her gün daha fazla geliyor iyileşen hasta sayısına oranla. Bu iyi bir şey değil. Bunun tam bilakis olması bizi rahatlatabilir ki şu anda rahat değiliz.
Ne oldu dersek? Farkındalığı başaramadık, algı ‘yendik, bitiyor’ üzere oldu. Sonra kısıtlılıklar gevşedi. Mecbur gevşeyecek. Kritik nokta, gevşeme olduğunda yeni olağana ahenk olmalı. Sorun, yeni olağanın anlaşılamamasıdır. İnanılmaz, toplu merasimler, düğünler oldu, yaz tatili de gelince Anadolu’ya beşerler gidince sayılar arttı. Vatandaşların korkmalarını istiyorum. Zira, maske taksa dahi toplumsal aralığa dikkat etmediği için, toplumsal ömrünü eskisi üzere sürdürmeye devam ettiği için kapıyoruz bu hastalığı. Şu an dehşet periyodunu yaşaması gerekiyor vatandaşların.”
– “Şok önlemler alınmalı”
Yeni önlemlerin hayata geçirilmesi gerektiği değerlendirmesinde bulanan Cinel, “Şok önlemlerin alınması lazım. Nedir bu dersek, 2-3 hafta sokağa çıkma yasağı getirilmeli. Bu türlü önlemlerle üst seyri aşağı döndürmemiz lazım. Toplumdaki yeni olağan olan fizikî ve toplumsal izolasyondur.” tabirlerini kullandı.
Cinel, “Şimdi kesinlikle ve kesinlikle toplumsal yaşama ait kısıtlılıklar gelmesi devrindeyiz.” tabirini kullandı.
Memurlar
