İstanbul Veteriner Doktorlar Odası Lideri Prof. Dr. Murat Arslan, vatandaşların kurbanlık satın almak için çok sayıdaki kurban satış ortamını ziyareti, kurbanlığın kısmı ve muhtaçlık sahiplerine dağıtımı sırasında değerli bir insan trafiği oluşacağını, bu hareketliliğin de Kovid-19’un bulaşması açısından kıymetli bir risk oluşturacağını belirtti.
Prof. Dr. Aslan, İstanbul Veteriner Doktorlar Odası ismine yaptığı açıklamada, Türkiye’de geçen yıl Kurban Bayramı’nda yaklaşık 3,5 milyon kurban kesildiğinin kestirim edildiğini, dört gün içerisinde hayvan varlığının yaklaşık yüzde 5’inin kesildiği Kurban Bayramı’nın halk sıhhati, hayvan sıhhati, hayvan refahı ve ekonomik boyutları olan karmaşık bir tertip olduğunu lisana getirdi.
Böylesine karmaşık ve epeyce kısa bir müddette gerçekleşen tertibin sağlıklı ve huzur içerisinde geçmesi için pandemi koşulları da dikkate alınarak önemli tedbirler alınması gerektiğini vurgulayan Aslan, şunları kaydetti:
“İstanbul’da kurbanların kesitinin yarısına yakını, belediyelerin denetlediği ünitelerde, kalanının ise otopark üzere bölüme müsait olmayan yerler ile sokaklarda yapılmaktadır. Bu sahalarda yapılan kesitlerde atık idaresi aksamakta, kan, deri, iç organlar üzere hayvansal atıkların bir kısmı kesilen taraflarda bırakılmaktadır. Sokak hayvanları tarafından tüketilen hayvansal atıklar ile hayvanlardan kişilere geçen zoonoz illetler topluluk sıhhati için riskler oluşturmaktadır.
Yeniden kurban bayramlarında kent merkezlerine kurulan hayvan pazarlarından kaynaklanan koku, etraf kirliliği ve sinek, pire, kene, fare üzere vektörler ve bu vektörlerin aracılık ettiği zoonoz hastalıklarda artış görülebileceği unutulmamalıdır. Tüm bu risklerin yanında Kovid-19 salgını nedeniyle bu yıl Kurban Bayramı’nın çok daha ciddiyetle değerlendirilmesini gerektirmektedir.”
– “Yaklaşık bir milyon kişinin bulaş açısından risk altında olduğu düşünülebilir”
Kurban Bayramı öncesinde hayvanların nispeten uzun aralıklar katederek nahiye yahut kent değiştirdiğini hatırlatan Prof. Dr. Aslan, bu seyahatlerde araç başına en az 3 kişinin hayvanlara refakat ettiğini belirtti.
Kurban Hizmetlerinin Uygulanmasına Dair Bildiri’ye nazaran bu yıl kurbanlıkların kurban satış ortamlarına 16 Temmuz tarihinden itibaren getirileceğini belirten Prof. Dr. Aslan, şöyle devam etti:
“Kurban öncesi, sırası ve sonrasını da kattığımızda hayvanlar satış ve kesim ortamlarında en az üç hafta kalmaktadırlar. Vatandaşların kurbanlık satın almak için çok sayıdaki kurban satış yerini ziyareti, kurbanlığın kısmı ve gereksinim sahiplerine dağıtımı sırasında değerli bir insan trafiği oluşacaktır. Bu hareketliliğin Kovid-19’un bulaşması açısından kıymetli bir risk oluşturacağı açıktır.
Resmi kurumların kayıtlarına nazaran 2019 yılı Kurban Bayramı’nda İstanbul’da yekun 144 bin 311 büyük ve küçükbaş kurban kesiti yapılmıştır. Ama nispeten kıymetli sayıda kayıt dışı kesitler de yapıldığı bilinmektedir. Vatandaşlar, sayısı 200’den fazla olan kurban satış ortamında epey sıkışık bir biçimde, hijyen kurallarının olmadığı bir ortamda bir arada bulunacaktır. Her kurbanın satışı, bölümü ve dağıtımı ile aile bireylerinin teması da düşünülürse yaklaşık bir milyon kişinin bulaş açısından risk altında olduğu düşünülebilir.”
– “Önlemlerin temel maksadı, insan trafiğini azaltmaya yönelik olmalı”
Öteki kentlerden gelen çok sayıdaki üreticinin bayram sonrası dönüşlerinin de bu kentlere marazın taşınmasına aracılık edebileceğine dikkati çeken Prof. Dr. Aslan, “Tüm bu riskler düşünüldüğünde yaklaşan tertibin Kovid-19 önlemleri açısından başkaca kıymetlendirilmesi, bulaşmanın minimuma indirilmesi için tedbirler alınması ve kamuoyunun mevzuya ait bilgilendirilmesi kıymet arz etmektedir.” değerlendirmesinde bulundu.
Alınacak tedbirlerin temel amacının, insan trafiğini azaltmaya yönelik olması gerektiğini belirten Prof. Dr. Aslan, alınması gereken tedbirlere ait şu teklifleri sundu:
“. Öncelikle kurbanlıkların transportu yapılmadan, yetiştirildiği kesimlerde bölüme sevk edilmesi için girişimler geliştirilmelidir. Bu maksatla; büyük kentlerde yaşayan vatandaşlar vekaletle memleketlerinde kesim yapmaya teşvik edilmeli ve ortamdaki muhtaçlık sahiplerine ulaştırılması sağlanmalıdır.
. İstanbul’da yapılacak bölümlerde kurban sahibinin kesim mahalline gelmeden, kurbanının vekalet verdiği kurum tarafından kesilerek kendisine ulaştırılması, yasalar ve altyapı imkanları elverdiği nispette, lokal idarelerin bağışlanan kurbanları kavurma üzere eserlere işledikten sonra gereksinim sahiplerine ulaştırması üzere seçenekler değerlendirilmelidir.
. Kurban kesim ve satış yanlarının kapasiteleri yarı yarıya düşürülmeli, toplumsal ara kuralları ödünsüz uygulanmalıdır.
. Satış ve kesim noktaları bariyerlerle sonlandırılmalı, giriş kapıları denetimli olmalıdır.
. Kurban satış taraflarında pazarlık yaparken tokalaşmanın önüne geçilmeli, maske ve ateş denetimi kesinlikle yapılmalı, tüm ziyaretçilerin galoş giymesi sağlanmalıdır.
. Bölümlerin üç güne yayılması ve randevulu yapılması için düzenleme yapılmalıdır.
. Kesim için kişisel kesimin işlettiği onaylı işletmeler kullanılmalı, kapasite arttırılmalıdır.
. Kurban satış noktaları ile kesim konumlarında teftiş yapmak üzere yerinde sayıda veteriner tabip bulundurulmalıdır.
. Kesimde vazifeli tüm çalışanın sıhhat denetimi yapılmalı, münâsib kıyafetlerle çalışmaları sağlanmalıdır.
. Kesimde hizmetli tüm işçi hayvan refahı, hijyen ve topluluk sıhhati konusunda bilgilendirilmelidir.
. Kesilen kurbanlar hak sahiplerine ambalajlı verilmelidir.
. Kesim sonrası hayvansal atıkların yordamına münasebetli olarak bertaraf edilmesi sağlanmalıdır.
. Sürecin en sağlıklı formda yönetilmesi için yazılı ve görsel basın, billboardlar, broşürler vb kullanılarak vatandaşlar bilgilendirilmelidir.
. Tüm bu tedbirlerin alınmasında Veteriner Doktor Odası ile işbirliği yapılmalı ve meslek odası kesinlikle Kurban Hizmetleri Komitesi ve Vilayet Pandemi Konseyi’nde mekan almalıdır.
. Topluluk sıhhatini korumak ismine kurban meydanlarında bulunan Veteriner tabiplere karşı görülen şiddetin önlenmesi için gerekli tedbirler alınmalıdır. “
Memurlar
