AYŞEGÜL KAHVECİOĞLU Ankara – AK Parti’nin önümüzdeki hafta Meclis’e sunmayı planladığı 32 unsurluk yeni yargı paketinde (4. yargı paketi) yer alacak düzenlemeler netleşti. Milliyet’in edindiği bilgiye nazaran yapılacak düzenlemelerle “etkin pişmanlık” kararları vergi cürümleri için de uygulanacak. Kişi, vergi cezasına yönelik yargısal süreç başlamadan evvel aktif pişmanlıktan yararlanırsa cezasını yüzde 50; yargısal süreç başladıktan sonra yararlanırsa yüzde 25 indirimli olarak ödeyecek. Hakkında “konutu terk etmeme tedbiri” kararı verilen bir kişinin meskende geçirdiği her iki gün; bir gün sayılarak mahkumiyetinden düşülecek. Yurt dışına çıkış yasağı üzere isimli denetim düzenlemeleri en geç 4 ayda bir gözden geçirilecek. Kişinin isimli denetimde geçireceği mühletlere de 2 yıl hududu getiriliyor. Yeni yargı paketi mağdura iddianame gönderilmesi üzere kritik düzenlemeler de içeriyor.
Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay başkanlığında yapılan toplantıda yeni yargı paketine son hali verildi. AK Parti tarafından önümüzdeki hafta Meclis’e sunulması beklenen 32 unsurluk pakette yer alan kıymetli düzenlemeler özetle şöyle:
‘Pişmanlık’ indirimi
– Faal pişmanlık kararları vergi hataları için de uygulanacak. Mevcut maddede da yer alan, “etkin pişmanlık” hakkı, lakin hatanın işlendiğinin kamu makamlarınca öğrenilmesinden evvel mümkün olabiliyor; hata konusu fiil kamu makamlarının bilgisine girdikten sonra kişi “pişmanlık” kararlarından faydalanamıyor. Getirilecek yeni düzenleme ile kişi cürüm konusu fiilin cezasına yönelik yargısal süreç başlamadan evvel aktif pişmanlıktan yararlanırsa cezayı yüzde 50; yargısal süreç başladıktan sonra yararlanırsa yüzde 25 indirimli olarak ödeyecek.
– Sulh ceza mahkemelerinin tutuklama ve isimli denetim kararlarına, “dikey denetim” getirilecek. Yani sulh ceza mahkemelerini artık sulh ceza mahkemeleri değil asliye ceza ve ağır ceza mahkemeleri denetleyecek.
– Kredi kartı aracılığıyla dolandırıcılık kabahatlerinden açılan davalarda “yetkisizlik” kararlarının önüne geçebilmek için bu cins davalarda mağdurun bulunduğu yer mahkemesi yetkili olacak.
– Bireylerin söze çağrılmasında, davet kağıdının yanı sıra elektronik posta, SMS, faks üzere metotlar de kullanılacak.
– Mağdura, müşteki olduğu evraktan duruşmaya çağrılırken davet kağıdının yanı sıra açılan davanın iddianamesi de gönderilecek.
– Söz vermek için mesai saatleri dışında rastgele bir yerde yakalanan bireye “taahhütte bulunması” halinde bir kereye mahsus mühlet verilecek. Taahhüdünü yerine getirmeyen bireylere bin TL ceza kesilecek.
Katalog hatalarda somut kanıt kuralı
– Katalog hatalardan yapılacak tutuklama için somut kanıt kuralı aranacak. Böylelikle; “soykırım, insanlığa karşı kabahatler, göçmen kaçakçılığı, insan ticareti, taammüden öldürme, silahla nitelikli yaralama, sonucu sebebiyle ağırlaşmış yaralama, azap, cinsel atak, çocuğun cinsel istismarı, hırsızlık, yağma, uyuşturucu yahut uyarıcı husus imal ve ticareti, kabahat işlemek için örgüt kurma, devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozma, düşmanla işbirliği yapma, devlete karşı savaşa tahrik, askeri tesisleri tahrip ve düşman askeri hareketleri faydasına mutabakat, düşman devlete maddi ve mali yardım, anayasayı ihlâl, cumhurbaşkanına suikast ve fiili hücum, yasama organına karşı cürüm, hükümete karşı kabahat, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti’ne karşı silahlı isyan, devlet güvenliğine yahut anayasal sisteme karşı cürümleri işlemek maksadıyla örgüt kurma ve bu örgütlere silah sağlama, silah kaçakçılığı, bankacılar tarafından işlenen zimmet hatası, kaçakçılık, tarihi eser kaçakçılığı, müsaadesiz araştırma, hafriyat ve sondaj, taammüden orman yakma, tehlikeli birtakım makul hususlarla yahut yüzünü örtmek suretiyle toplantı ve yürüyüşe katılma, toplantı ve şov yürüyüşü sırasında yasadışı örgütlere ilişkin kimi belli simgeleri kullanma, terör örgütü propagandasına dönüştürülen toplantı ve şov yürüyüşlerinde kimlik gizlemek gayesiyle yüzü gizleme” üzere hatalarda tutuklama için bundan bu türlü makul kuşku kâfi olmayacak.
‘Cübbesiz duruşma’ tekliften çıkarıldı
İnsan Hakları Hareket Planı’nda yer alan ve pakete eklenmesi düşünülen “çocuk mahkemelerinde misyon yapan hâkim, savcı ve avukatların ‘cübbesiz’ olarak duruşmalara katılmasına” yönelik düzenleme tekliften çıkarıldı. Düzenlemenin “cübbesiz duruşmaların suça sürüklenen çocukların yargının otorite ve caydırıcı gücünü görmesini engelleyebileceği” gerekçesiyle tekliften kaldırıldığı tabir ediliyor.
İsimli denetime iki yıl hududu
– Mevcut maddede, hakkında “konutu terk etmeme tedbiri” kararı verilen bir kişinin meskende geçirdiği mühlet, mahpus cezasından mahsup edilemiyordu. Yeni düzenleme ile kişinin konutta geçirdiği her iki gün; bir gün üzerinden mahkumiyetten düşülecek.
– Yurt dışına çıkış yasağı üzere isimli denetim düzenlemeleri en geç 4 ayda bir gözden geçirilecek.
– Kişinin isimli denetimde geçireceği mühletlere 2 yıl hududu getirilecek.
Lekelenmeme hakkı
– Beraat kararı verilmesi halinde tespit ve dinlemeye ait kayıtlar imha edilecek.
– Lekelenmeme hakkı çerçevesinde sanıkla ilgili yalnızca argümana ait kanıtlar iddianameye konulacak.
– Avukatların vekili ile görüşmesi, soruşturmanın maksadını tehlikeye düşürecek somut varlıkların bulunması halinde bekletilebilecek.
– Yönetime yapılan müracaatlarda yönetimin karşılık verme mühleti 60 günden 30 güne indirilecek.
‘Boşanmış eş de kapsama alınıyor’
– Eşe karşı işlenen cürümlerle ilgili kanunda öngörülen cezayı artıran sebepler, boşanmış eşi de kapsayacak biçimde genişletilecek. Eziyet, azap, taammüden öldürme ve taammüden yaralama kabahatlerinin boşanılan eşe karşı işlenmesi “nitelikli haller” ortasına dahil edilecek. Boşandığı eşini öldürenler ağırlaştırılmış müebbet mahpus cezası ile yargılanacak.
Milliyet
