Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Yeni Türk Edebiyat Ana Bilim Kolu Öğretim Üyesi Doç. Dr. Himmet Büke, Vatikan Kütüphanesinin hizmete sunduğu dijital koleksiyonundaki Türkçe yapıtlarda arşiv taraması yaparken Yunus Emre Divanı’nın nüshasına ulaştı.
Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO), Eskişehir Valiliği, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir Teknik Üniversitesi, Mihalıççık Kaymakamlığı, Mihalıççık Belediyesi, Türk Dünyası Vakfı ve Türk Ocakları Eskişehir Şubesi iş birliğinde Osmangazi Üniversitesi Yunus Emre Araştırma Merkezi (YUMER) yürütücülüğünde çevrim içi “Uluslararası Yunus Emre ve Dünya Lisanı Türkçe Bilgi Şöleni” düzenlendi.
Aktifliğin son kısmında kelam alan Doç. Dr. Büke, bugüne kadar Yunus Emre ile ilgili pek çok çalışma yapıldığını belirterek, onun lisan ve kültür dünyasının, Türkçe ile söylediği şiirleri defaten farklı taraflarıyla ele alındığını söyledi.
Bu çalışmaların bugün elde bulunan mevcut nüshalara dayanılarak yapıldığını belirten Büke, şöyle devam etti:
“Yunus Emre’nin Risaletü’n-Nushiyye ve Divan-ı İlahiyat isimli iki yapıtını içeren divanının yurt içi ve yurt dışında farklı nüshaları bulunmaktadır. Bu nüshalar içerisinde Fatih, Karaman, Raif Yelkenci, Ritter, Nuruosmaniye üzere nüshalar en derli toplu ve muteber nüshalar olarak kabul edilmiştir. Çalışmaların kıymetli bir kısmı bu nüshalara nazaran yapılmıştır. Artık bu nüshalara yeni bir nüsha daha eklenmesinin sevincini ve büyük heyecanını yaşıyoruz. Akademik çalışmalarıma bağlı olarak yaptığım arşiv taramalarım esnasında Vatikan arşivinde yeni bir Yunus Emre Divanı nüshası tarafımızdan tespit edilmiştir. Bu nüsha daha evvel gün yüzüne çıkmamış, tanıtımı yapılmamış ve incelenmemiş bir nüshadır. 196 varaktan oluşan Vatikan nüshasında Yunus Emre’nin her iki yapıtı evvel Risaletü’n-Nushiyye daha sonra Divan-ı İlahiyat olarak kaydedilmiştir. Nüsha hicri 1038, miladi 1629 yılında, günümüzden yaklaşık 400 yıl evvel istinsah edilmiş olup içinde Yunus Emre’ye ilişkin 200’e yakın şiir bulunmaktadır. Şiirler Eski Anadolu Türkçesi periyodunun Türkçesine uygunluk arz etmekle birlikte arkaik ögeler de barındırmaktadır.”
Büke, nüshanın lisan özellikleri ve kelam varlığı bakımından değerlendirildiğinde eldeki nüshalar içinde en eski nüshadan istinsah edilmiş bir yazma olma ihtimalinin çok güçlü durduğunu bildirdi.
Yaklaşık 5 aydır süren ağır eforları sonucunda nüshayla ilgili çalışmasının bittiğini aktaran Büke, gerekli lisan ve içerik çalışmalarının yapıldığını, sözcük dizininin hazırlandığını lisana getirdi.
Türk Lisan Kurumu (TDK) yetkililerinin bahisle yakından ilgilendiği bilgisini veren Büke, “Çalışma iki başka kitap halinde TDK yayınları ortasından bir iki ay içinde çıkacak ve okuyucusuyla buluşacaktır.” dedi.
Büke, Yunus Emre ve Türkçe Yılı’nda Yunus Emre ile ilgili bu hoş haberi, Yunus’un lisanıyla “muştu-müjde” vermek için Eskişehir’de düzenlenen bu aktifliği beklediklerini kelamlarına ekledi.
Aktifliğin akabinde gazetecilere açıklamada bulunan Türk Ocağı Eskişehir Şube Lideri Nedim Ünal ise 3 gün süren Memleketler arası Yunus Emre ve Dünya Lisanı Türkçe Bilgi Şöleni’ne 46 bilim beşerinin katıldığını söz ederek, Vatikan Kütüphanesinde Yunus Emre Divanı’nın bir nüshasının tespit edilmesinden büyük memnunluk duyduklarını belirtti.
Memurlar
