Sıhhat Bakanlığı Bilim Şurası, artan koronavirüs hadiseleri sonrası yeni önlemler alınmasını istedi. Konsey tarafından hazırlanan ek genelge, İçişleri Bakanlığı tarafından 81 vilayet valiliğine gönderildi. Buna nazaran; toplu taşımada ayakta yolcu alınmaması, maskesiz dışarı adım atılmaması üzere yasaklar uygulamaya kondu. Dün, birçok kentte Vilayet Genel Hıfzıssıhha Meclisleri “Raylı sistem araçlarında (metro, tramvay) koltukların tamamı ve ayakta yolcu kapasitesinin yüzde 50’sine kadar yolcu alınabilecek. Öteki vasıtalarda ayakta yolcu kapasitesinin 3’te 1’i kadar müsaade var” kararı aldı. Valilerle görüntü konferans aracılığıyla görüşen İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, kontrollerle ilgili taviz verilmemesi talimatı verdi.
HERKESİN BİR MAZERETI VAR
Lakin yeni önlemler günlük hayatın koşullarıyla pek uyuşmayınca kaos çıktı. İstanbul başta olmak üzere kalabalık vilayetlerde yaşayan vatandaşlar “Servisimiz yok. İşe gitmek zorundayız. Öbür dermanımız yok” diyor. Sürücüler “Almazsak arbede çıkıyor. Onlar da haklı biz de…” diye kendini savunuyor. Pik saatlerde tam kapasite çalışılacağını duyuran İETT yetkilileri gazetemize şu açıklamayı yaptı: Filodaki yedek araçların sayısını artıracağız. Bir hatta şayet belirlenen sona ulaşılırsa sürücü filoya haber gönderecek, duraklara boş otobüsler sevk edilecek. Metrobüs sınırında da toplam 530-550 araçla hizmet veriyoruz. Sabah ve akşam pik saatlerde 17 saniyede bir sefer düzenliyoruz. Çizginin yapısı prestijiyle sisteme daha fazla araç sokmak mümkün değil. Valiliğimiz kademeli mesai uygulamasını devreye sokarsa süreç daha sağlıklı yürüyebilir.
İBB Ulaşım Daire Lideri Utku Cihan, tam aksi tarafta görüş belirterek “İBB’nin 6 bin civarı otobüsü var. Bu yasağı uygulayabilmemiz için bir 6 bin otobüs daha lazım. Bu yasakları yalnızca vapurlarda uygulayabiliriz” sözlerini kullandı.
YA HALK OTOBÜSLERİ…
İstanbul Özel Halk Otobüsü Sahipleri Esnaf Odası Lideri Göksel Ovacık ise, şöyle konuştu: İstanbul’da birbirinden farklı 814 otobüs çizgisinde 5 bin 697 araçla günlük 3 milyon 785 bin kişi seyahat ediyor. Bizim sarfiyat kalemimiz birebir ancak gelir yarı yarıya azaldı. Türkiye genelinde 22.000 halk otobüsümüz, 28.000 ortağımız var. Her yerde birebir sorun yaşanıyor. Artırım istemiyoruz, vatandaşın durumu muhakkak. Takviyeler daima hale gelsin. 24 kalemde fiyatsız yolcu taşıyoruz. Bunlara sınırlama getirilmeli. Bize sarfiyatı 7.000 lira, ödenen ise 1.330 lira. 2021’den itibaren fiyatsız taşıma yapmayacağız. Önemli badireler var.
“AYAKTA YOLCU OLMAZSA BATARIZ”
Ayakta yolcu alınmaması yasağı en çok dolmuşçuları etkiledi. Minibüs temsilcileri “Herkes toplum sıhhati açısından üzerine düşen misyonu yapmalı lakin salgın sürecinde yolcu potansiyelimiz yüzde 70 düştü. 5 liralık gelir 1 liraya düştü. Araçlarımıza yakıt alamayacak duruma geldik. Biz ayakta yolcu taşıyamazsak iş yapamayız. En azından muhakkak saatlerde bu uygulama yapılabilirdi. Kredilerin, SSK ve vergi borçlarının ertelenmesini istiyoruz” isteklerinde bulundu. Telefonlara çıkmayan İstanbul Minibüsçüler Esnaf Odası Lideri Kazım Bilge daha evvel yaptığı açıklamada “İstanbul’da şu anda minibüslerin yüzde 50’si bile çalışmıyor. Yoğunluk olan durakları eksiksiz gezeceğiz. 2 ihtar yapılacak 3’ncü ihtarda disiplin konseyine sevk edeceğiz” demişti.
MESAİ SAATLERİ KADEMELİ OLARAK DÜZENLENMELİ
Toplu ulaşımda ayakta yolcu yasağı sonrası gözler İstanbul’a çevrilirken uygulamaya yönelik teklifler geldi. İstanbul Toplu Ulaşım Bilim Konseyi Lideri Prof. Dr. Mustafa Ilıcalı “Mesai saatlerini kademelendirmemiz lazım. Cumhurbaşkanı da bunu söz etti ancak bu bahis öne çıkmıyor maalesef. Özel dalın, devlet kurumlarının, herkesin elini taşın altına koyup kademelendirmeyi yapmalı. Uygulamayı işletmek durumundayız. Kimi işler hala konuttan yapılabilir. Bunu devam ettirmeliyiz. Okullar-üniversiteler bir süre daha uzaktan eğitimle devam etmeli. Atıl duran turizm otobüsleri ve servis araçlarından da yararlanılması gerekir. Pazartesi günü 4 milyon 226 bin 038 seyahat yapılmış. Halbuki İstanbul’un olağan süreçteki seyahati 7,5 milyon. Kesinlikle talebi azaltmalıyız. Toplu ulaşımın daha fazla sefer yapması için bu araçların trafikte daha süratli gitmesini sağlamalıyız. Birtakım yerlere metrobüs üzere çizgi çekerek, EDS (Elektronik Kontrol Sistemi) denetimiyle toplu ulaşım yolları yapıp sefer sıklıklarını artırmalıyız.
Osman Çobanoğlu
Memurlar