Van’da 23 Ekim ve 9 Kasım 2011 yılında büyüklükleri 7.2 ve 5.6 olan 2 sarsıntı meydana geldi. Her iki zelzelede 644 kişi hayatını kaybetti, çok sayıda kişi de yaralandı.
9 yıl evvel meydana gelen her iki yıkıcı sarsıntıda birçok bina oturulamaz hale geldi. Türkiye’de herkesin sarsıntıyla yaşamayı bilmesi gerektiğini söyleyen İnşaat Mühendisleri Odası Van Şube Lideri Fırat Durmaz, şöyle konuştu:
“Deprem yaşandıktan kısa müddet sonra acılarımızı unutabiliyoruz. Yakın vakitte Başkale’de sarsıntı yaşadık. Başkale’de küçük bir zelzele olmasına karşın maalesef can ve mal kayıpları yaşadık. Kısa mühlet evvel İzmir’de bir sarsıntı meydana geldi. Gelişmişlik açısından kentlerimiz ne kadar gelişmiş olursa olsun, maalesef sarsıntılarla alakalı gerekli önlemler alınmadığı vakit, sarsıntı hareket planları kâfi olmadığı vakit bu çeşit felaketlerde insanlarımız mağdur olabiliyor ve felaketler kaçınılmaz oluyor.”
‘9 yıl geçmesine karşın, biz binaların yıkımını gerçekleştiremedik’ İzmir’de yıkıma neden olan sarsıntıya ait de konuşan Durmaz, “İzmir’de yaşanan sarsıntısı bugün Van’da yaşasak maalesef bir felaketin yaşanması kaçınılmaz olur. Van’da da zelzeleye hala hazır değiliz. Sarsıntının üzerinden 9 yıl geçmesine karşın, biz binaların yıkımını gerçekleştiremedik. 2011 yılında yaşanan zelzelenin izlerinin büsbütün silinmesi gerekir” diye konuştu.
‘Yeniden hasar tespit yapılmalı’
Van için yeni bir hasar tespit çalışması yapılması gerektiğini anlatan Durmaz, bununla ilgili de teşebbüslerde bulunduklarını söyledi.
Durmaz, “Hasar tespit çalışmaları için yeni bir kurul oluşturulup, inşaat mühendisleri olarak gerekli müsaadeleri alıp, hasar tespit çalışmalarının yine yapılması, mevcuttaki ağır hasarlı binaların yenilenip yenilenmediğinin denetimi, yapı stokunun tekrar değerlendirilmesinin kıymetli bir çalışma olacağını düşünüyoruz. Bununla ilgili gerekli teşebbüsleri yaptık. En kısa vakitte bu çalışmayı tamamlayıp kamuoyuyla paylaşmak istiyoruz” dedi.
Van’ın kimi mahallelerinde tabandan kaynaklı riskli bölgelerin olduğunu anlatan Durmaz, şu tabirleri kullandı:
“İlimizin birtakım bölgelerinde tabandan kaynaklı riskli bölgeler var. Tabi bu riskli bölgelerde yapı yapılmamalı tabiri yanlış olur. Elbette yapı yapılabilir. Lakin gerekli yer iyileştirilmelerinin yapılması lazım. Zelzele sırasında salınımlardan kaynaklı yerin sıvılaşma riskinin yüksek olduğu bölgeler var. Bunları nerden biliyoruz. Jeoloji mühendislerinin yapı inşasından evvel yapmış oldukları jeoloji çalışmalarının sonuçlarından, raporlarından rahatlıkla görebiliyoruz.
‘Maalesef kent de o taraflara gerçek kayıyor’
Bu bölgelerde katiyetle taban iyileştirilmesi yapılmadan, gerekli tedbirler alınmadan yapı yapılmaması gerekir. Aksi takdirde bir zelzele esnasında tabanın sıvılaşma riskinden kaynaklı yapıların daha fazla hasar alması, can kayıplarının olması kaçınılmazdır. Bu bölgelerde bilhassa yapı inşaatlarının yapılması gerekiyorsa, bununla alakalı gerekli taban iyileştirilmesinin yapıldıktan sonra yapılması gerekiyor. İmar çalışmalarında bilhassa yereldeki yöneticilerin bu bölgelerden yer olarak daha sağlam olan yerlerin imara açılması sarsıntı esnasında oluşabilecek felaketler açısından çok daha değerli. Bilhassa Van Gölü’ne yakın olması itibariyle ve tabanın yeraltı su düzeylerinin yüksek olması nedeniyle bu bölgelerde taban sıvılaşma riski çok daha fazla. Ancak maalesef kent de o taraflara yanlışsız kayıyor.”
Memurlar
