Siyaset, Iktisat ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA) Güvenlik Araştırmaları Yöneticisi Doç. Dr. Murat Yeşiltaş, Ermenistan ile Azerbaycan ortasında başlayan sıcak çatışmanın sonlu yahut uzun periyodik bir savaşa dönüşebileceğini belirterek, milletlerarası ve bölgesel konjonktürün buna çok müsait olduğunu, mümkün bir savaşta Azerbaycan’ın Dağlık Karabağ bölgesini tekrar kendi denetimine alabileceğini belirtti.
Dün sabah saatlerinde Ermenistan-Azerbaycan cephe sınırında, Ermeni güçlerin Azerbaycan sivil yerleşim ünitelerine ateş açması üzerine çatışmalar başlamıştı. Azerbaycan ordusu, karşı atak başlatmış ve kimi köyleri Ermenistan işgalinden kurtarmıştı.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı Müşaviri Hikmet Hacıyev, dün akşam yaptığı açıklamada, 28 Eylül prestijiyle ülkede “savaş hali” duyuru edildiğini duyurmuştu. Hacıyev, “savaş hali”nin başşehir Bakü dahil 19 vilayet ve ilçede uygulanacağını bildirmişti.
Ermenistan’ın Azerbaycan’a yönelik hücumlarına ait AA muhabirine değerlendirmelerde bulunan Doç. Dr. Yeşiltaş, Dağlık Karabağ sıkıntısının Ermenistan’ın diplomasiden uzak ve saldırgan davranışları nedeniyle çözülemediğini söyledi.
Azerbaycan’da Dağlık Karabağ probleminin diplomasiyle değil silahlı bir çatışma ile çözülebileceği istikametinde eğilimin uzun vakittir devam ettiğine dikkati çeken Doç. Dr. Yeşiltaş, “Azerbaycan halkı ve devleti, Dağlık Karabağ’ın diplomasi yoluyla geri alınmayacağını, tek yolun askeri tahlil olduğunu net bir biçimde görmeye başladı. Ermenistan’ın daima kışkırtan, tahrik eden hücumları da bu görüşün pekişmesine vesile oldu. Geçtiğimiz aylarda Ermeni silahlı ögelerinin Tovuz bölgesine gerçekleştirdiği ataklarda da Azerbaycan bunu net bir biçimde gördü.” diye konuştu.
Doç. Dr. Yeşiltaş, Azerbaycan’ın son yıllarda Ermenistan’ın kışkırtıcı hücumlarına anlık müdahalelerde bulunmak suretiyle legal müdafaa hakkını kullandığını aktararak, şunları söyledi:
“Teknolojik olarak kendini yenileyen, donatan Azerbaycan’ın Ermenistan taarruzlarına karşılık vermesi değişti artık. Artık çok daha güçlü bir inanç ve irade var bu bahiste. Azerbaycan’ın tekrar tahrik edilmesi Dağlık Karabağ’ın geri alınması sürecini başlatabilir. Azerbaycan çok hazırlıklıydı ve birinci kez çok önemli bir karşılık verdiğini gördük.”
Taarruzun Türkiye’nin dikkatini dağıtmaya yönelik de olabileceğine vurgu yapan Doç. Dr. Yeşiltaş, şöyle konuştu:
“Ermenistan’ın Azerbaycan’a yönelik saldırgan tavrının birçok nedeni var ancak en kıymetlisi Türkiye’nin ağırlaştığı alanlarda dikkatini dağıtmak halinde okumak mümkün. Fransa’nın Doğu Akdeniz’de, Rusya’nın ise Libya’da, Suriye’de Türkiye ile sıkıntısı var. Doğu Akdeniz’de diplomasiye tam kapı aralanmışken tekrar Türkiye’nin dikkatini Azerbaycan-Ermenistan çatışmasına çektiler. Türkiye’nin diplomasideki elini zayıflatmak yahut ileti da vermek istiyor olabilirler.”
– “Azerbaycan Dağlık Karabağ’ı denetimine alabilir”
Sahip olduğu doğal kaynakların Azerbaycan’a sağladığı katkıyı, gelişmeyi Ermenistan’ın çok net formda görmeye başladığını anlatan Doç. Dr. Yeşiltaş, Ermenistan’ın her fırsatta farklı noktalardan akınlar düzenleyerek bunu zedelemeye çalıştığının altını çizdi.
Doç. Dr. Yeşiltaş, Ermenistan’ın iç kamuoyunu tekrar konsolide etmeye ve Ermeni diasporasını da Azerbaycan’a karşı kullanarak bir hareketlilik oluşturmaya çalıştığını aktardı.
Azerbaycan ile Ermenistan ortasındaki tansiyonun kısa vadede devletler ortası bir çatışmaya evrilebileceğini belirten Doç Dr. Yeşiltaş, şu değerlendirmelerde bulundu:
“İki ülke ortasındaki sıcak çatışma hudutlu bir savaş yahut uzun periyodik bir savaşa dönüşebilir. Memleketler arası ve bölgesel konjonktür buna çok müsait. Olağan Türkiye, Rusya, Fransa ve ABD üzere büyük aktörlerin tutumuna da bakmak lazım. Onların savaşı önleyici diplomasiyi devreye sokmama üzere bir hal sergilemeleri önemli bir savaşı beraberinde getirebilir hatta Azerbaycan’ın Dağlık Karabağ bölgesini yine kendi denetimine alması üzere bir sonucu doğurabilir. Hakikaten dün sabahki akınlardan sonra Azerbaycan’ın kimi köyleri geri aldığını gördük. Bu son derece kıymetli.”
Azerbaycan ile Ermenistan ortasında muhtemel bir çatışmanın Güney Kafkasya bölgesini kıymetli ölçüde istikrarsızlaştıracağını lisana getiren Doç. Dr. Yeşiltaş, milletlerarası aktörlerin bu riski göze alamayacağını vurguladı.
Memurlar
