Prof. Dr. Özden, yaptığı yazılı açıklamada, sarsıntı afetiyle gayretin bir bütün olduğunu, binaların belirlenen yer ve imal kurallarına nazaran inşa edilmesinin, tabanı riskli yerleşim yerlerinin yapılandırılmamasının, mevcut binaların dayanıklılıklarının artırılmasının, afetlere hazırlık planları yapılmasının, büyük eşyaların sabitlenmesinin ve zelzele çantası hazırlanmasının hayati ehemmiyet taşıdığını hatırlattı.
Sarsıntı sırasında yapılacak hakikat hareketlerin hayat kurtardığını lisana getiren Özden, şu bilgileri verdi:
“Panik yapılmamalı, sabitlenmemiş eşyalara ve pencere kenarlarına yaklaşılmamalı, balkona çıkılmamalı, asansör kullanılmamalı, merdiven ya da çıkışlara koşulmamalıdır. Balkon ya da pencereden atlamak asla düşünülmemelidir. ABD Federal Acil Durum İdare Kurumu (FEMA), bir sarsıntı sırasında yaralanma ve vefatı azaltmanın en iyi yolunun ‘eğil, korun ve bekle’ formundaki uygulamanın harekete geçirilmesi olduğunu belirtmiştir. Bu hareket AFAD tarafından ‘çök-kapan-tutun’, AKUT tarafından ‘çök/yat-korun/kapan-tutun’ ile söz edilmektedir. Kolay üç evreli tepki, zelzeleden sağ çıkma talihini büyük ölçüde artırabilmektedir. Sarsıntı başladığında korunmak için çok az vakit olacağından hareket etmek zorlaşacaktır. Bu nedenle ne yapılacağına çabuk karar verilmelidir.”
– “Sallanma durana kadar tutunun”
Özden, zelzele anında yaşanan paniğin de olumsuz sebepler doğurduğuna işaret ederek, açıklamasına şöyle devam etti:
“Kendinizi bulunduğunuz yere ellerinizin ve dizlerinizin üzerine bırakın yani eğilin. Bu durum sizi yere düşmekten korur ve ayrıyeten alçakta kalmanıza ve yakınlardaysa sığınağa sürünmenize müsaade verir. Tek kolunuz ve elinizle başınızı ve boynunuzu kapatın. Yakınlarda sağlam bir masa varsa, sığınmak için altına sürünün. Barınak yoksa pencerelerden, yüksek mobilyalardan, kırılabilecek yahut üzerinize düşebilecek öteki eşyalardan uzakta bir iç duvarın yanında sürünün. Dizlerinizin üzerinde durun ve hayati organları korumak için eğilin. Sallanma durana kadar tutunun. Korunağın altındaysanız, bir elinizle tutunun ve sallanırken hareket ederse korunağınızla birlikte hareket etmeye hazır olun. Boyun ve baş kırıklarını önlemek için başınızı ve boynunuzu kollarınız ve ellerinizle tutun.”
Sarsıntı sırasında en değerli bahsin baş ve boynu korumak olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Özden, baş ve boynu muhafazanın mevt riskini azaltacağını kaydetti.
Özden, okullarda zelzele bittikten sonra binadan tahliyenin yapılması gerektiğine değinerek, “Sınıftaysanız eğilin, kapanın ve bekleyin. Binadan dikkatlice çıkmadan evvel sallamanın durmasını bekleyin. Öğretmenlerden ve yöneticilerden gelen talimatları ve talimatları izleyin. Yıkıntı altında kalırsanız hayati risk yaratabilecek hareketlerde bulunmayın, gücünüzü dikkatli kullanın, gürültü çıkarın ve yardım gruplarına inancın.” tabirlerini kullandı.
Memurlar