Milliyet’ten Cihat Aslan’ın haberine nazaran: Türkiye’nin uzaydaki 10 yıllık vizyon, strateji, amaç ve projelerinin yer aldığı Ulusal Uzay Programı’nı Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ‘Gökyüzüne Bak Ayı Gör’ sloganıyla evvelki gün açıkladı. Ulusal Uzay Programı’nın birinci maksadının cumhuriyetin 100’üncü yılında Ay’a birinci teması gerçekleştirmek olduğunu söz eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, “2023 sonunda yakın dünya yörüngesinde ateşleyeceğimiz kendi ulusal ve özgün hibrit roketimizle Ay’a ulaşarak sert iniş gerçekleştireceğiz. Amacımız bir Türk vatandaşını uzaya göndermektir” dedi. Ayrıntıları kamuoyuyla paylaşılan program kapsamında uzaya gidecek Türk astronotun kim olabileceği merak uyandırdı.
Astronomi uzmanları, uzaya kimin çıkabileceğini, uzay seyahatini ve hazırlığını Milliyet’e kıymetlendirdi.
ÖTEKİ ÜLKEDE EĞİTİM
Prof. Dr. İbrahim Küçük (Türk Astronomi Derneği Başkanı): “Uzaya gönderilecek Türk vatandaşının seçimi kıymetlidir, ancak bunun kaideleri olacaktır. Öbür ülkelerde havacılık deneyimi olan ve kabiliyeti olan pilotlardan seçiliyor. Bunu vakit içerisinde göreceğiz. Mesela bu vatandaşımızı Milletlerarası Uzay İstasyonu’na (ISS) gitmesini düşünebiliriz. Dernek olarak bir bilim beşerinin uzaya gönderilmesini isteriz. Cumhurbaşkanımız bir Türk vatandaşı dedi. Koşulları sağlayacak vatandaşlar ortasından seçim yapılacak. Ayrıyeten uzay çalışmaları teknolojileri özellikleri nedeniyle ülkelerin bir başına yapacağı bir şey değil. Aşikâr eğitimler ve ortamlar ülkemizde de oluşturulabilir. Ve muhakkak ülkelerde de eğitim almaları için gönderilebilir. Birinci gaye proje zati Ay’a gidiş. Bu iki halde yapılacak. Birincisi sert iniş bunun için de 2023 yılı hedefleniyor. Bir uzay aracını uygun fırlatmayla aya gerçek yönlendirmek ve Ay’a sert inişi gerçekleştirmek. Değerli olan burada aya ulaşmak. Elde edilen deneyimler gözlenecek, tahlil edilecek. İkinci maksat ise 2028 yılında Ay’a yumuşak iniş. Bir aracı Ay’a indirip oradan da bilimsel çalışmalarda kullanılacak numuneler almak.”
SAĞLIKLI BİR BİREY
“Eskiden uzaya gönderilecek şahıslar savaş pilotları ortasından seçilirdi. Daha sonra bilim insanları ve bir orta öğretmen gönderildi. Bu yüzden sağlıklı genç bir bilim insanı ya da askeri işçi muhtemelen de pilot da olabilir. Orada ne yapılacağı konusu çok kıymetli. Muhtemelen uzaya gidecek birinci kişi uzay istasyonuna götürülür ya da yörüngeye çıkarıp indirilir. Tabi bunun uzun eğitim süreçleri ve sıhhat kısıtlamaları var. Hem orada kısa mühlet de olsa uzay aracının içinde yörüngede yaşamak sıkıntı. Hem de çıkış sürecinde insanın tabi olduğu ağır bir G kuvveti var. Bunlara dayanmak pek kolay değildir. Bir astronotun eğitimi yıllar sürüyor. Fakat uzaya çıkarılacak Türk için hızlandırılmış bir yıldan aşağı olmayan eğitim yapılabilir. Bir kişiyi yörüngeye çıkartıp aracın içerisinde dünyaya indirmek diğer bir şey, yörüngeye çıkartıp uzay istasyonunda çalıştırmak farklı şey. Münasebetiyle hepsinin eğitimleri ve şahıstan beklentiler farklı olur. Bizim bunu ulusal eserlerimizle yapabilmemiz şimdilik sıkıntı. Öteki ülkelerle iştirak yaparak göndereceğiz. Artık bir yerden başlamak lazımdı.”
‘BURAK’ HAYATA GEÇİYOR
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın açıkladığı Ulusal Uzay Programı kapsamında Uzay Sonda Roketi ve Fırlatma Sistemi (BURAK) Projesi’ne sürat verileceği öğrenildi.
Ulusal uydu fırlatma sistemi geliştirilmesi amacının birinci adımı olan projenin fizibilite raporu 2017’de tamamlandı. 2023 gayelerine uygun olarak gerçekleştirilmesi öngörülen projeyle, uzay projeleri için gereksinim duyulan teknolojilerin geliştirilmesi amaçlanıyor. Türkiye’nin uzaya bağımsız olarak erişim yapabilen ülkeler ortasında yer alması öncelikli gaye.
ATI İLHAM VERDİ
Hz. Muhammed’in Mekke’deki Mescid-i Haram’dan Kudüs’teki Mescid-i Aksa’ya kadar yapmış olduğu gece seyahatindeki biniti olduğuna inanılan, “Burak” isimli atın projeye isim için ilham verdiği belirtiliyor. Savunma Sanayi Başkanlığı şirketlerinden Uzay Teknolojileri A.Ş. (DeltaV) ise çalışmaları hayata geçiren şirket olacak.
DeltaV, 2017’den beri ileri uzay uygulamalarında kullanılabilecek kimyasal roket motoru teknolojilerinin geliştirilmesi ve eser haline getirilmesi konusunda faaliyet gösteriyor. Elde edilecek teknolojiler ile dünyada rekabet edebilir fırlatma sistemleri ve uzayda çalışabilecek motorların geliştirip esere dönüştürülmesi sağlanacak.
Memurlar
