Gürpınar ilçesinde bulunan ve 2 bin 750 yıla evvel Urartu Hükümdarı 2. Sarduri tarafından inşa edilen Çavuştepe Kalesi’nin kimi kısımları günümüze kadar gelmeyi başarmış. Tarihi alanda YYÜ Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Kısım Lideri Prof. Dr. Rafet Çavuşoğlu başkanlığında sürdürülen hafriyat çalışmalarında da ortaya çıkarılan yapılarda Urartuların zelzeleden korunmak için özel tedbirler aldığı görülüyor. Hafriyat Lideri Prof. Dr. Çavuşoğlu, Urartuların kayalık tabana yaptığı kalenin dış duvarların büyük kısmının traverten taşlardan inşa edildiğini belirterek, yaklaşık 2 bin 750 yıl geçmesine karşın duvarların hala birinci günkü üzere kaldığını söyledi.
Büyük zelzelelerin yaşandığı bölgede kalenin taşlarında rastgele bir oynamanın olmadığını anlatan Çavuşoğlu, Urartuların en değerli özelliklerinden birinin ise yapıları bilhassa kayalık alanlara inşa etmeleri olduğunu söyledi. Prof. Dr. Rafet Çavuşoğlu, bölgede her yüzyılda bir büyük ve yıkıcı sarsıntının meydana geldiğini belirterek, “Bu sarsıntıların sonucunda Urartu’nun bilhassa hem surlarında hem mimari yapılarında kalıntıları bize şunu gösteriyor zelzeleye destekli olduğunu gösteriyor. Kalenin bir ucundan başka ucuna baktığınız vakit tıpkı düzlüğü görebiliyoruz ve milimetrik olarak hala düzgün durmasını inşaat tekniklerine bağlamak gerekiyor. O günkü inşaat tekniklerinin en üst düzeyini kullanmışlar. o devirden şu ana kadar en az 27 çok büyük sarsıntı geçirmiş olması gerekiyor bu yapının ve bu zelzelelere karşın hala birinci yapıldıkları üzere akçe geçirmez bir biçimde ayakta duruyorlar” dedi.
Van’da yakın vakitte yaşanan iki zelzelede birçok vatandaşın hayatını kaybettiğini anlatan Prof. Dr. Çavuşoğlu, “O sarsıntılar bize dayanıksız meskenler inşa ettirdiğimizi gösterdi. Bir öbür kıymetli özellik biz düz alanlarda ovalarda inşaatlar yaptık, malzemeyi çaldık. Fakat Urartular o denli yapmadı. Muhtemelen burada sarsıntıda bir yapının çöktüğünü de biliyoruz. Bilhassa ana kaya üzerine yapılan binalarda muhakkak düzeye kadar taş temel yapmışlar. Üzerine kerpiç ile devam etmişler. Kerpici bir iki kat kaldırmıyor, ortalara da kesinlikle ahşap atıllar ve kirişlerle bu bağlamayı yapıyorlar” diye konuştu.
TOKİ TEKNİĞİNİ 2 BİN 750 YIL EVVEL KULLANMIŞLAR
Çavuştepe Kalesi’nin bir zelzele sonucu yıkılmadığını ve bir düşman istilası sonrası yıkıldığını belirten Prof. Dr. Rafet Çavuşoğlu, şunları kaydetti:
“Urartuların şöyle bir özelliği var. Biz artık 23 Ekim 2011 yılındaki sarsıntıdan sonra TOKİ’nin yapmış olduğu inşaatlara baktığımız vakit hepsini ana kayaların üzerine inşa ettik. Fakat bunu 2 bin 750 yıl evvel Urartular yapmış. Kenti kurmadan evvel kesinlikle kanalizasyon sistemini en başta yapıyor. Daha doğrusu alt yapı sistemini tamamlıyor ve akabinde üst yapıya inşaat başlıyor. Yani bugün bizim 2011 yılında yaptığımız anlayışı 2 bin 750 yıl evvel Urartuların yaptığını bize gösteriyor.”
İnşaat Mühendisi Semra Cezlan ise kentte şu anda yapı ömrünü tamamlamış birçok yapının olduğunu ve bunların bir an evvel yıkılması gerektiğini söyledi. Ekonomik nedenlerden ötürü hala bu binalarda yaşamak zorunda olanların olduğunu belirten Cezlan, “Bu binaların bir an evvel yıkılması gerekiyor ki biz zelzeleleri konuşmayalım” diye konuştu.
Memurlar
