Ülkemizde kamu hizmetlerinin yürütülebilmesi için kamu kurumlarında memur ve emekçi takımında işçi istihdam edilmektedir. Kamuda çalışan memurların tamamı direkt özlük ve mali haklarda 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabidir. Üniversitelerdeki akademisyenler üzere ayrıyeten her kurumun kendi iç işleyişini düzenleyen kanunlarda bulunmakta, bu kurumlarda çalışanlar ayrıyeten bu kanunların kararlarına de tabi olmaktadır. Kamu çalışanları ise 4857 sayılı İş Kanununa tabi olarak istihdam edilmekte ve çalışmaktadırlar.
Kamu kurumlarında istihdam edilen bu çalışanlar; 6111 sayılı Kanuna tabi Daima Emekçiler, 6360 sayılı Kanuna tabi Daima Çalışanlar, 5620 sayılı Kanuna tabi Vasıfsız Personeller, 696 sayılı KHK kapsamında takıma geçirilen (bir milyona yakın) daima emekçiler olarak birçok farklı düzenlemeye tabi işçi bulunmaktadır. Takım unvanı daima emekçi olmakla birlikte bu şahısların özlük hakları birbirinden farklıdır. Örnek olarak 696 sayılı KHK ile takıma geçen personel, emekliliği dolduğunda emekli olmak zorunda iken başkalarında bu türlü bir mecburiyet bulunmamaktadır.
Kamuda istihdam edilen memur ve personellerin ekonomik ve toplumsal hakları farklı toplu mukavele kanunlarına nazaran belirlenmektedir. Kamuda istihdam edilen memurların ortak ekonomik, toplumsal ve mesleksel hak ve menfaatlerinin korunması ve geliştirilmesi Kamu Vazifelileri Sendikaları ve Toplu Kontrat kanununa nazaran merkezi olarak yetkili konfederasyon ile bakanlık yetkilileri ortasında yapılmaktadır. Ancak kamuda istihdam edilen personellerin ekonomik, toplumsal ve mesleksel hak ve menfaatlerinin korunması ve geliştirilmesi 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Mukavelesi Kanununa nazaran her kurumda farklı başka yapılmaktadır.
31 Ekim 2020 tarihinde Yüksek Hakem Konseyi Kararının müddeti sona erdiğinden 1 Kasım 2020 tarihi prestijiyle 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Kontratı Kanunu çerçevesinde kamu kurum ve Kuruluşlarında Toplu İş Mukavelesi (TİS) görüşmeleri başlamıştır. Bu süreçle ilgili olarak birçok yönetim geçmişte rastgele bir TİS yapmadığı üzere merkezden de bir takviye görmemiş, bu nedenle de ne yapacağını bilemez duruma gelmiştir.
1 Kasım 2020 tarihinde başlayan toplu iş mukavelesi süreçleri sonrasında muahedeye varılan üniversitelerde imza atılan toplu iş mukaveleleri incelendiğinde birebir mevzuat kararlarına nazaran farklı kurumlarda çalışan kamu personellerinin farklı ekonomik ve toplumsal haklar elde ettiği görülecektir. Bu süreçte yetkili sendika ile toplu iş mukavelesi imzalayan üniversitelerden kimilerinin imzalamış olduğu mukavelelerin özeti aşağıdadır.
Kırklareli Üniversitesi
25 Aralık 2020 tarihinde yetkili sendika olan Tes-Koop-İş Sendikası ile imzalanan 01.01.2021-31.12.2022 yıllarını kapsayan kontratta, üniversite bünyesinde daima personel takımında çalışan personeller; 2021 yılı için %22,64, 2022 yılı için %4+4+enflasyon farkı biçiminde maaş artırımı ve bunun yanı sıra ikramiye ve toplumsal yardımlar elde etmişlerdir.
Bu ikramiye ve toplumsal yardımlar: Haziran ve Kasım aylarında birer maaş ikramiye, her bir çocuk için brüt 25 lira çocuk yardımı, her ay brüt 350 TL toplumsal yardım, fiilen çalışılan her gün için günlük brüt 8 lira yemek yardımı, her ay brüt 100 TL yakacak yardımı, her ay brüt 120 TL konut yardımı, her ay brüt 150 TL istikrar ödeneği, her ay için brüt 25 TL den başlayan tahsil artırımı, ramazan ve kurban bayramlarında 90 TL bayram yardımı ve bunların yanı sıra doğum, evlenme, mevt, eğitim, askerlik yardımlarıdır.
Üstte sayılan kazanımlar aylık maaşa net olarak yansıtıldığında 2021 yılı için daima personel maaşı yaklaşık olarak 4200 TL olmaktadır. Bu fiyatlarda ikramiye ve tediye bulunmamaktadır.
Balıkesir Üniversitesi
01.11.2020 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere brüt günlük fiyat 111,5 TL olarak belirlenmiş ve 2021 yılı için %6+4+enflasyon farkı, 2022 yılı için Kamu Çerçeve Protokolünün artırım oranları uygulanacaktır. Bunun yanı sıra yılda iki maaş ikramiye ve iki tediye ödenecektir. Ayrıyeten bunlara ek olarak her ay brüt 405 TL toplumsal yardım, her ay brüt 55 TL ek ödeme, çalışılan günlerde günlük brüt 15 TL yemek yardımı, doğum, evlenme, vefat, askerlik ve giyim yardımlarıdır.
Üstte sayılan kazanımlar aylık maaşa net olarak yansıtıldığında 2021 yılı için daima personel maaşı yaklaşık olarak 3750 TL olmaktadır. Bu meblağlarda ikramiye ve tediye bulunmamaktadır.
Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi
01.09.2020 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere birinci yıl için brüt günlük fiyata %21,11 oranına kadar artırım yapılarak 128,5 TL olarak belirlenmiş, ikinci yıl için %10 artırım uygulanması kararlaştırılmıştır.
Bunun yanı sıra iki maaş ikramiye ve tediye, her çocuk için brüt 25 TL çocuk yardımı, her ay brüt 350 TL toplumsal yardım, çalışılan gün başına günlük brüt 8 TL yemek yardımı, her ay brüt 100 TL yakacak yardımı, her ay 120 TL konut yardımı, her ay 150 TL istikrar ödeneği, her ay 25 TL’den başlayan tahsil artırımı, dini bayramlarda 90 TL bayram yardımı ve doğum, evlenme, mevt ve eğitim yardımlarıdır.
Üstte sayılan kazanımlar aylık maaşa net olarak yansıtıldığında 2021 yılı için daima emekçi maaşı yaklaşık olarak 4030 TL olmaktadır. Bu meblağlarda ikramiye ve tediye bulunmamaktadır.
Kamu kurumlarında 657 sayılı Devlet Memurları Kanuna tabi, öteki bir deyişle memur takımında çalışan Yardımcı Hizmetler Sınıfından Hizmetlinin (9/1) 2021 yılında alacağı net maaş yaklaşık 3900 TL, Genel İdari Hizmetler Sınıfından Memur’un (9/1) 2021 yılında alacağı net maaş yaklaşık 4300 TL‘dir.
Üstte örnekleri verilen toplu mukaveleler değerlendirildiğinde tıpkı mevzuata tabi çalışanlar ortasında mali ve özlük hakları noktasında önemli farklılıklar meydana geldiği göze çarpmaktadır. Kaldı ki, kamu kurumlarında farklı mevzuat kararlarına tabi olup da birebir işi yapan çalışanların (Yardımcı Hizmetler Sınıfı) mali ve özlük hakları ile kıyaslandığında uçurum denecek seviyede farklılıklar meydana gelen kurumlar olmuştur. Bu durumun da çalışma barışını zedeleyeceği açıktır.
Öbür taraftan; üyelerimiz tarafından bildirilen rahatsızlıklar incelendiğinde Üniversitelerde memur, sürücü, bilgisayar işletmeni vb. üzere takımlarda misyon yapan idari işçilerin almış oldukları maaşların üzerinde maaş alan personel takımında çalışan çalışanlar oluşmuştur. Üniversitelerde çalışan çalışanların elde etmiş oldukları kazanımlar bizim ilgi alanımıza girmemekle birlikte, Üniversitelerde asli işleri yapan idari işçinin almış olduğu maaşın süreksiz işleri yapan çalışanın aldığı maaşın altında kalması bu kurumlarda infiale neden olmaktadır.
Her kurumun kendi yaptığı toplu kontratlarda personelleri temsil eden sendikalar bu derece hareket alanı buluyorsa, Toplu Kontratlarda 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi olarak çalışan memuru temsil eden Memur-Sen bu hareket alanını niye bulamamaktadır.
Tüm bu değerlendirmeler sonrasında diyoruz ki;
Her kurumun personellerle başka toplu iş kontratları yapması, hazinenin sahibi muhakkak iken birilerinin taşrada kendisini oyalamasından öteye geçmeyecek ileride önemli sıkıntılar oluşturacak ve kamu işçi sistemindeki aksaklıkları daha da artırmadan öteye gitmeyecektir.
Sonuç olarak, Devlet tarafından uzun müddettir kamunun işçi yükünün azaltılması maksadıyla atama müsaadeleri azaltılmakta, mevcut kamu çalışanlarının mali hakları mümkün olduğunca en alt seviyeden verilmektedir. Biz Üni-Per-Sen olarak Üniversite İdari İşçisinin tayin meselesini gündeme getirdiğimizde Bakanlık ve Yüksek Öğretim Konseyi yetkililerince “kurumlar ortasında işçi istikametinden dengesizlik yaratacak bu durum da yeni işçi alımı yapmayı getireceğinden Kamu Maliyesine ekstra yük getirecektir” halinde geri bildirimler almaktayız. Tüm bu durumlar ortada iken, epey geniş bir kesiti etkileyecek emekçilerin toplu iş kontratlarının yüzlerce kurumun inisiyatifine bırakılması ortada bir kaos yaratacağı üzere, farklı uygulamaların doğması sonucu kurumlarda tıpkı işi yapan bireyler ortasında çalışma barışının bozulmasına neden olacaktır.
Bu bakımdan; Hazine ve Maliye Bakanlığı, Aile, Çalışma ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı ile Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı uyumunda tüm bu mevzuların etraflıca kıymetlendirilmek suretiyle Kamuda istihdam edilen memur ve emekçilerin Toplu İş Kontratlarına ait genel bir çerçeve metnin karara bağlanması hakkaniyet ve eşitlik açısından uygun olacaktır.
Üniversite İdari İşçi Sendikası / www.unipersen.org.tr / 0312 950 57 32
Üniversite İdari İşçisinin Birinci ve Tek Temsilcisi
Memurlar
