Bilindiği üzere, başta esaslı yükseköğretim kurumları olmak üzere birçok üniversitede Rektöre bağlı olarak danışman görevlendirilmesi yapılmaktadır.
Mevzuyu mevzuat açısından öncelikle değerlendirdiğimizde; 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun “Idare Örgütleri” başlıklı 51 inci hususunda; “Yükseköğretim üst kuruluşlarında lidere, üniversitelerde rektöre bağlı, merkez idare örgütünün başında bir genel sekreter ve hizmetlerin gerekli kıldığı daire liderleri, müdürler, danışmanlar, hukuk müşavirleri, uzmanlar ile ofis ve iç hizmet vazifelerini yapmak üzere, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi memurlar ve öteki vazifeliler bulunur.” düzenlemesi yer almaktadır.
Kanunun yürürlüğe girdiği tarih prestijiyle değişikliğe uğramayan bu hususta geçen “Danışmanlar” ibaresi gerek ilgili Kanunda gerekse ikincil mevzuatta vazifeleri, sorumlulukları ve atanma ya da seçilme metotları rastgele bir formda açıklanmamıştır.
Bu bakımdan, yükseköğretim kurumlarının hükmî kişiliğini temsil eden Rektörler, öncelikle üstte belirtilen kanun kararına, sonrasında ise 13/b-4 unsurundaki süreksiz görevlendirme yetkisini kullanarak direkt kendilerine bağlı Rektör Danışmanı görevlendirilmesi yaparak idari hizmetlerde yetki verebilmektedirler.
Lakin 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu ve 124 sayılı Yükseköğretim Üst Kuruluşları İle Yükseköğretim Kurumlarının İdari Teşkilatı Hakkında Kanun Kararında Kararnamede Rektör danışmanlarının idare hiyerarşisinde ya da karar mercii olma noktasında yer aldığı ile ilgili bir düzenleme bulunmamaktadır. En az 3 tane Rektör yardımcısı görevlendirme hakkı olan, idari teşkilatta 1 Genel Sekreter, en az 1 Genel Sekreter Yardımcısı, 8 Daire Lideri ve 1 Hukuk Müşaviri ve yeteri kadar Avukatın bulunduğu Üniversitelerde Rektör danışmanına hangi münasebetlerle muhtaçlık duyulduğu da ayrıyeten sorgulanmalıdır.
Bununla birlikte, görevlendirilen şahıslara bu durumun mali açıdan bir getirisinin olup olmadığı açısından duruma bakarsak, ilgili mevzuatında Rektör Danışmanı olarak çalışan bireylere rastgele bir idari misyon ödeneği verilebileceğine dair destek bulunmamaktadır.
Disiplin ve Ceza süreçleri istikametinden değerlendirdiğimizde ise, birçok Üniversitede Rektör danışmanlarının karar düzeneğinde ve idare hiyerarşisinde yer aldığı, resmi yazıların paraf silsilesine eklenerek yazılara paraf attığı bilinmektedir. 5237 sayılı Türk Ceza Kanunun 262 nci hususu kamu misyonunun yöntemsiz olarak üstlenilmesini isimli hata kapsamında saymış ve 3 aydan iki yıla kadar mahpus cezası verilebileceği söz edilmiştir. Kanunun 257 unsurunda düzenlenen Misyonu Berbata Kullanma hatası da isimli makamlarca bir yaptırım aracı olarak değerlendirilebilecektir.
Rektör danışmanlığının şahsa maddi bir katkısı olmamakla birlikte bu unvanda vazife yapan şahıslar unvandan kaynaklı bir nüfuz elde ederek, ikili bağlarında bu nüfuzunu kullanabilmekte, etrafı üzerinde bir tesir oluşturabilmektedirler. Bu istikametiyle bakıldığında hususun 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunun 53 üncü hususunun b) fıkrasının (4) numaralı bendinin (Kademe İlerlemesinin Durdurulması) (b) alt bendinden yer alan “Görevi sebebiyle yahut vazifesi sırasında direkt yahut dolaylı olarak her ne isim altında olursa olsun menfaat sağlamak,…..” disiplin cürmü kapsamına girebileceği bedellendirilmektedir.
Sonuç olarak Rektör Danışmanlarının bilhassa birçok farklı tarafta hizmet sunan yükseköğretim kurumlarında çoğunluğu akademik ve bilimsel faaliyetler olmak üzere idari hizmetlerde misyon almaları son derece doğal ve tabi bir durumdur. Lakin, üstte ele aldığımız konular dikkate alındığında gerek seçimlerinde gerekse idari istikametten vazife ve sorumluluklarına dair mevzuatta boşluklar bulunmaktadır. Bu açıdan, keyfiyeti ve muhtaçlık olmadığı halde “yarım elma, gönül alma” havasındaki ulufe dağıtan cinsten görevlendirmelerin son bulması noktasında mevzunun yasal tabanda ele alınarak değerlendirilmesinin yararlı olacağını düşünüyoruz.
Memurlar
