Bu yıl üniversitelerde pandemi nedeniyle coşkulu mezuniyet merasimleri yapılamadı. Fakat yeniden de pek çok genç diplomasını alarak iş arayışlarına başladı. Üniversitelerin yüksek lisans doktora mülakat sonuçları da açıklandıktan sonra “öğrenci” statüsünü kaybedecek bireyler netleşmiş olacak. Öğrencilik statüsünün kaybı sıhhat hakkından yararlanmak açısından kıymetli. Lakin yeni mezunların sıhhat hakkı açısından iki yıl müddetle kaygı etmelerine gerek yok.
Yeni mezun gençlerimiz için genel sıhhat sigortasından (GSS) yararlanma açısından 10 Şubat 2016’da yapılan değişiklikle 2 yıl boyunca prim muafiyeti getirildi. Münasebetiyle, mezunlar iş bulana kadar sıhhat sigortasından yararlanabilecek. Genel sıhhat sigortasından 2 yıl mühletince muaf olmak, gençlerin geleceğe ait planlarını yapmaları açısından son derece kıymetli. Bu sayede kendilerine uygun olmayan bir işi kabul etmek yerine şayet ekonomik durumları da el veriyorsa kendilerine daha uygun ve iktisada daha fazla katkı verebilecekleri bir iş bulabilecekler.
KİM GSS KAPSAMINDA?
1 Ocak 2012 tarihi prestijiyle genel sıhhat sigortasının uygulanmaya başlamasıyla Türkiye’de yaşayan herkes genel sıhhat sigortası kapsamına girmiş oldu. Buna nazaran, sigortalı olarak çalışan yahut bir sigortalının bakmakla yükümlü olduğu kişi statüsünde bulunan bireyler haricindeki herkesin sıhhat hizmetlerinden faydalanabilmesi için genel sıhhat sigortasına prim ödemesi gerekiyor. Uygulama yürürlüğe girdiğinde GSS primlerinin belirlenebilmesi için gelir testi yaptırılması gerekiyordu.
MAĞDURİYET GİDERİLDİ
Lakin mecburilik tam olarak bilinmediğinden ve gelir testi yaptırması gerekenler bu testi yaptırmadıklarından gelir testi mağdurları kelam konusuydu. Bilhassa gençlerin mağduriyetlerinin giderilmesi için iki sefer genel sıhhat sigortası prim borcu yapılandırması ve kısmi af hayata geçirilmişti.
Gelir testinde kişinin yaşadığı hane içerisindeki kişi başına düşen gelir dikkate alındığı için, yeni mezun gencin bir geliri olmadığı halde fakat anne yahut babasının geliri yüksek olduğunda bu gence prim borcu çıkıyordu. Kelam konusu sorunu aşmak hedefiyle pek çok gencin ikamet adresini değiştirdiği görülüyordu. Bahse ait son düzenlemeyle gelir testinin yalnızca GSS priminin devlet tarafından ödenip ödenmeyeceğinin belirlenmesi gayesiyle kullanılması yoluna gidildi. Böylelikle GSS primi 2020 yılı için 88,29 TL olarak sabitlendi ve mağduriyetler de ortadan kaldırılmış oldu.
GENÇLER İÇİN DEĞERLI DÜZENLEME
Yaklaşık dört yıl evvel yapılan değişiklik öncesinde liseden ya da üniversiteden mezun olan gençler mezuniyet sonrasında ebeveynleri üzerinden sıhhat hizmeti almaya devam edemiyorlardı. Burada, yaş sonu ve eğitime devam etme şartı nedeniyle gençlerin gelir testine girerek GSS primini yatırması gerekiyordu. Değişiklik sonrasında kelam konusu gençler için iki yıllık mühletle GSS prim muafiyeti getirildi. Böylelikle, liseden mezun olan bir genç 20 yaşını, üniversiteden mezun olan bir genç ise 25 yaşını aşmadığı sürece bu muafiyetten faydalanabiliyor.
YAŞ KAIDESI KIYMETLI
İki yıllık muafiyet uygulamasında dikkat edilmesi gereken bir nokta daha var. Buna nazaran, muafiyetin uygulandığı müddet boyunca gencin 20 yahut 25 yaşını geçmesi durumunda muafiyet iki yıl halinde değil, yaş sonu geçilinceye kadar geçerli oluyor. Bu nedenle gençlerin öğrencilikleri sonlandıktan sonraki süreçte muafiyetlerinin biteceği tarihi iyi hesaplamaları gerekiyor.
BORÇLULARA 6 AY MÜHLET
Hiçbir toplumsal teminatı olmayıp gelir testinde geliri limitin üzerinde çıkanlar aylık 88.29 TL ödeyerek sıhhat hizmetinden yararlanıyor. Öteki yandan, Bağ-Kur’lular da her ay kendi primlerini ödeyerek sıhhat hizmetlerinden faydalanıyor. Bu iki küme şayet SGK’ya 60 günden fazla prim borçları olursa sıhhat hizmetlerinden yararlanamıyorlar. Hasebiyle, bu durumdaki bireylerin prim borçlarını aksatmamaları gerekiyor.
Cumhurbaşkanı kararıyla kendi GSS primini kendisi ödeyenler ve Bağ-Kur’lular yıl sonuna kadar SGK’ya 60 günden fazla prim borçları olsa dahi sıhhat hizmetlerinden yararlanabilecekler. Hasebiyle, yıl sonuna kadar prim borcu nedeniyle sıhhat hizmetlerinden yararlanamama durumu doğmayacak. Fakat borçlu şahısların yıl sonundan sonra borçlarını ödeyerek sıhhat hizmetlerinden yararlanmaları gerekecek. Bu nedenle yıl sonuna kadar finansal planlamaları gerçekleştirerek prim borçlarını kapatmak gerekiyor.
Memurlar