Dünyayı sarsan ve ölenlerin sayısının 1,5 milyonu geçtiği yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınında, dünyada süratle devam eden aşı çalışmalarından müjdeli haberler geliyor. Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca, Türkiye’nin kontrat yaptığı aşının birinci kısmının 11 Aralık’tan sonra gelmesinin beklendiğini açıkladı.
Bu açıklamanın akabinde, aşıların güvenilirliği, kimlere ne vakit yapılacağı, aşı için fiyat ödenip ödenmeyeceği bahisleri tartışılmaya başlandı. AA muhabiri, aşı konusunda merak edilenleri 7 soruda derledi.
1- Aşı Türkiye’ye ne vakit gelecek?
Farklı aşı çalışmalarını yakından takip eden Türkiye, bir “inaktif” virüs aşısının temini için mukavele imzaladı, bir mRNA aşısı için de görüşmeler devam ediyor. Kontrat yapılan Çinli SinoVac firmasının geliştirdiği Kovid-19 aşısının birinci kısmının Türkiye’ye 11 Aralık’tan sonra gelmesi bekleniyor.
2 – “İnaktif aşı” ne demek?
Türkiye’de geliştirilen aşılardan birinci klinik çalışmalara ulaşan aşı “inaktif” diye biliniyor. “Ölü aşı” olarak da isimlendirilen inaktif aşılar, farklı hastalıklar için uzun yıllardır Türkiye’de uygulanan ve uzun periyot güvenlilikleri bilinen aşılar olarak açıklanıyor.
3- Aşıların güvenilirliği nasıl test edilecek?
Türkiye’deki bilim insanları ve Sıhhat Bakanlığı aşının menşeini değil, güvenilirliği ve tesirliliğini yakından izliyor. Bir aşının Türkiye’de kullanıma girmesi, o aşıyla ilgili bütün çalışmaların yapılması manasına geliyor. Aşılar konusunda verilecek kararları ve atılacak somut adımları, geliştirilen aşıların kısa ve uzun devir güvenilirliği ile etkililiği belirleyecek. Aşılar geldiğinde öncelikle milletlerarası akredite Halk Sıhhati ve Türkiye İlaç ve Tıbbi Aygıt Kurumu (TİTCK) Laboratuvarları tarafından ithal edilen tüm aşılarda da uygulanan incelemeler yapılacak.
4- Aşılamalar ne vakit başlayacak?
TİTCK Laboratuvarları tarafından yapılacak incelemelerde aşının güvenilirlik testlerinin olumlu çıkması ve Faz 3 çalışmalarının erken sonuçlarının açıklanması gerekiyor. Bunların akabinde ortaya çıkacak datalar TİTCK tarafından pahalandırılacak ve Türkiye standartlarına uygun bulunduğu takdirde erken kullanım müsaadesi verilecek. Aşıların uygulanmasına bu evreden sonra geçilecek.
5- Evvel kimler aşılanacak, aşılama çalışmaları nasıl yürütülecek?
Aşılama çalışmalarının dört kademede yürütülmesi planlanıyor.
– Birinci etapta sıhhat çalışanları, 65 yaş üstü ile yaşlı, engelli, muhafaza konutlarında kalanlar ile kalabalık yerlerde yaşayanlar aşılanacak.
– İkinci evrede, toplum işleyişi için gerekli bölümlerde, kritik işlerde çalışanlar, 50 yaş ve üzeri en az 1 kronik hastalığı olanlara aşı yapılacak.
– Üçüncü etap 50 yaş altı en az 1 kronik hastalığı olanları, genç yetişkinleri, birinci iki kümede yer almayan kesim ve meslek çalışanlarını kapsayacak.
– Dördüncü ve son evrede ise birinci üç kümenin dışında kalan tüm bireyler aşılanacak.
6- Aşılara fiyat ödenecek mi?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, aşı için birinci etapta 50 milyon doz mutabakat yapıldığını, vatandaşların rastgele fiyat ödemeden aşıya erişebileceklerini açıkladı.
7- Aşı Türkiye’ye geldiğinde olağan hayata dönülecek mi?
Gelişmeler olumlu seyrederse Türkiye, dünyada aşılama çalışmalarına erken periyotta başlayan birinci ülkelerden biri olacak. Fakat bilim insanları, aşı bulununca her şey olağana dönecek diye beklenmemesi, önlemlere devam edilmesi ihtarında bulunuyor.
Memurlar
