Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, 2020
Türkiye nüfusu 83 milyon 614 bin 362 kişi oldu
Türkiye’de ikamet eden nüfus, 31 Aralık 2020 tarihi prestijiyle bir evvelki yıla nazaran 459 bin 365 kişi artarak 83 milyon 614 bin 362 şahsa ulaştı. Erkek nüfus 41 milyon 915 bin 985 kişi olurken, bayan nüfus 41 milyon 698 bin 377 kişi oldu. Öbür bir tabirle toplam nüfusun %50,1’ini erkekler, %49,9’unu ise bayanlar oluşturdu.
Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına nazaran ülkemizde ikamet eden yabancı nüfus(1) bir evvelki yıla nazaran 197 bin 770 kişi azalarak 1 milyon 333 bin 410 kişi oldu. Bu nüfusun %49,7’sini erkekler, %50,3’ünü bayanlar oluşturdu.
Nüfus artış suratı, binde 5,5 oldu
Yıllık nüfus artış suratı 2019 yılında binde 13,9 iken, 2020 yılında binde 5,5 oldu.
Vilayet ve ilçe merkezlerinde yaşayanların oranı %93 oldu
Türkiye’de 2019 yılında %92,8 olan vilayet ve ilçe merkezlerinde yaşayanların oranı, 2020 yılında %93 oldu. Başka yandan belde ve köylerde yaşayanların oranı %7,2’den %7’ye düştü.
İstanbul’un nüfusu 15 milyon 462 bin 452 kişi oldu
İstanbul’un nüfusu, bir evvelki yıla nazaran 56 bin 815 kişi azalarak 15 milyon 462 bin 452 bireye düştü. Türkiye nüfusunun %18,49’unun ikamet ettiği İstanbul’u, 5 milyon 663 bin 322 kişi ile Ankara, 4 milyon 394 bin 694 kişi ile İzmir, 3 milyon 101 bin 833 kişi ile Bursa ve 2 milyon 548 bin 308 kişi ile Antalya izledi.
Nüfusu en az olan vilayet 81 bin 910 kişi ile Bayburt oldu
Bayburt, 81 bin 910 kişi ile en az nüfusa sahip olan vilayet oldu. Bayburt’u, 83 bin 443 kişi ile Tunceli, 96 bin 161 kişi ile Ardahan, 141 bin 702 kişi ile Gümüşhane ve 142 bin 792 kişi ile Kilis takip etti.
Nüfus piramidindeki yapısal değişim devam etti
Nüfus piramitleri, nüfusun yaş ve cinsiyet yapısında meydana gelen değişimi gösteren grafikler olarak tanımlanmaktadır. Türkiye’nin 2007 ve 2020 yılı nüfus piramitleri karşılaştırıldığında, doğurganlık ve ölümlülük suratlarındaki azalmaya bağlı olarak, yaşlı nüfusun arttığı ve ortanca yaşın yükseldiği görülmektedir.
Türkiye nüfusunun ortanca yaşı 32,7’ye yükseldi
Ortanca yaş, yeni doğan bebekten en yaşlıya kadar nüfusu oluşturan şahısların yaşları küçükten büyüğe yanlışsız sıralandığında ortada kalan kişinin yaşıdır. Ortanca yaş tıpkı vakitte nüfusun yaş yapısının yorumlanmasında kullanılan değerli göstergelerden biridir.
Türkiye’de 2019 yılında 32,4 olan ortanca yaş, 2020 yılında 32,7’ye yükseldi. Cinsiyete nazaran incelendiğinde, ortanca yaşın erkeklerde 31,7’den 32,1’e, bayanlarda ise 33,1’den 33,4’e yükseldiği görüldü.
Ortanca yaşı en yüksek olan vilayet Sinop, en düşük olan vilayet Şanlıurfa oldu
Ortanca yaşın vilayetlere nazaran dağılımına bakıldığında, Sinop’un 41,4 ile en yüksek ortanca yaş bedeline sahip olduğu görüldü. Sinop’u, 40,6 ile Balıkesir ve Kastamonu izledi. Öbür yandan 20,4 ile Şanlıurfa en düşük ortanca yaşa sahip vilayet oldu. Şanlıurfa’yı, 21,2 ile Şırnak ve 22,3 ile Ağrı takip etti.
Bayanlarda ve erkeklerde en yüksek ortanca yaşa sahip vilayet Sinop oldu
Ortanca yaşın vilayetlere ve cinsiyete nazaran dağılımı incelendiğinde, erkeklerde 40,2 ile Sinop en yüksek ortanca yaşa sahip olan vilayet olurken, 20 ile Şanlıurfa en düşük ortanca yaşa sahip olan vilayet oldu. Bayanlarda 42,7 ile Sinop tekrar en yüksek ortanca yaş pahasına sahip olan vilayet olurken, Şanlıurfa ve Şırnak 20,9 ile en düşük ortanca yaş bedeline sahip olan vilayetler oldu.
Çalışma çağındaki nüfusun oranı %67,7 oldu
Çalışma çağı olarak tanımlanan 15-64 yaş kümesindeki nüfusun oranı, 2007 yılında %66,5 iken 2020 yılında %67,7 oldu. Öbür yandan çocuk yaş kümesi olarak tanımlanan 0-14 yaş kümesindeki nüfusun oranı %26,4’ten %22,8’e gerilerken, 65 ve daha üst yaştaki nüfusun oranı ise %7,1’den %9,5’e yükseldi.
Toplam yaş bağımlılık oranı arttı
Çalışma çağındaki birey başına düşen çocuk ve yaşlı birey sayısını gösteren toplam yaş bağımlılık oranı, 2019 yılında %47,5 iken 2020 yılında %47,7’ye yükseldi.
Ekonomik olarak etkin olan birey başına düşen çocuk sayısını tabir eden çocuk bağımlılık oranı, %34,1’den, %33,7’ye gerilerken, çalışan birey başına düşen yaşlı birey sayısını ölçen yaşlı bağımlılık oranı ise %13,4’ten %14,1’e yükseldi. Öbür bir sözle, Türkiye’de 2020 yılında, çalışma çağındaki her 100 kişi, 33,7 çocuğa ve 14,1 yaşlıya bakmaktadır.
Türkiye’de kilometrekareye 109 kişi düşerken İstanbul’da 2 bin 976 kişi düştü
Nüfus yoğunluğu olarak tanımlanan “bir kilometrekareye düşen kişi sayısı”, Türkiye genelinde 2019 yılına nazaran 1 kişi artarak 109 bireye yükseldi. İstanbul, kilometrekareye düşen 2 bin 976 kişi ile nüfus yoğunluğu en yüksek olan ilimiz oldu. İstanbul’dan sonra 553 kişi ile Kocaeli ve 366 kişi ile İzmir nüfus yoğunluğu en yüksek olan vilayetler oldu.
Öbür yandan nüfus yoğunluğu en az olan vilayet ise bir evvelki yılda olduğu üzere, kilometrekareye düşen 11 kişi ile Tunceli oldu. Tunceli’yi 20 kişi ile Ardahan ve Erzincan vilayetleri izledi.
Yüz ölçümü büyüklüğünde birinci sırada yer alan Konya’nın nüfus yoğunluğu 58, en küçük yüz ölçümüne sahip Yalova’nın nüfus yoğunluğu ise 326 olarak gerçekleşti.
Bu mevzu ile ilgili bir sonraki haber bülteninin yayımlanma tarihi Şubat 2022’dir.
AÇIKLAMALAR
Yerleşim yeri nüfusları, İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü tarafından güncellenen ADNKS’den alınan nüfusla birlikte, kurumsal yerlerde kalan nüfus dikkate alınarak hesaplanmıştır. Kışla, cezaevi, huzurevi, üniversite öğrenci yurtları vb. kurumsal yerlerde kalanlar, memleketler arası tarif gereği ikamet adreslerinin bulunduğu yerleşim yeri nüfusuna değil, kurumsal yerlerin bulunduğu yerleşim yeri nüfusuna dahil edilmiştir.
Ayrıyeten vilayet, ilçe, belediye, köy ve mahallelere nazaran nüfuslar belirlenirken, 31 Aralık 2020 tarihli Ulusal Adres Data Tabanı kayıtları kullanılmıştır.
(1) Yabancı asıllı nüfus kapsamında; referans tarihinde geçerli ikamet yahut çalışma müsaadesine sahip bireyler, milletlerarası muhafaza kimlik dokümanı üzere ikamet müsaadesi yerine geçen kimlik evrakı olan ve referans tarihinde geçerli adres beyanı olan bireyler ve müsaadeyle Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığından çıkmış referans tarihinde geçerli adres beyanı olan mavi kart hamili bireyler değerlendirilmiştir. Kurs, turizm, bilimsel araştırma vb. nedenlerle 3 aydan kısa vadeli vize yahut ikamet müsaadesine sahip yabancılar ile süreksiz muhafaza statüsüyle ülkede bulunan Suriyeliler nüfusa dahil değildir.
Memurlar