Türkiye’de 2021 su/tarım yılı 7 aylık yağışları, uzun yıllar ortalamasına nazaran yüzde 24, geçen yılın tıpkı periyoduna kıyasla yüzde 19 azaldı.
Türkiye’de su/tarım yılı yağışları, her sene 1 Ekim’den gelecek yıl 30 Eylül’e kadarki periyotta, Meteoroloji Genel Müdürlüğü tarafından takip edilerek hesaplanıyor.
AA muhabirinin Meteoroloji Genel Müdürlüğü bilgilerinden derlediği bilgilere nazaran, Türkiye’de uzun yıllar su/tarım yılı 7 aylık yağışları 441,9 milimetre ölçüldü. Geçen yılın su/tarım yılı 7 aylık devrinde 414,3, bu yılın su/tarım yılı 7 aylık devrinde ise 337,5 milimetre yağış düştü.
Buna nazaran, Türkiye’de 2021 su/tarım yılı 7 aylık yağışlarının, uzun yıllar ortalamasına nazaran yüzde 24, geçen yılın birebir devrine nazaran yüzde 19 azaldığı tespit edildi.
2021 su/tarım yılı 7 aylık yağışları Trakya, Kuzey Ege, İzmir, Çanakkale, Balıkesir, Kocaeli, Sakarya, Düzce, Zonguldak, Giresun, Kahramanmaraş ve Adıyaman etraflarında olağanların biraz üzerinde, başka tüm bölgelerde altında seyretti. Denizli, Amasya, Gümüşhane, Bayburt, Erzurum’un kuzeyi ile Şanlıurfa ve Mardin etraflarında azalmanın yer yer yüzde 40’ın üzerine çıktığı tespit edildi.
Bu yılın su/tarım yılı 7 aylık yağışları ise 159 milimetre ile en az Iğdır’da, 881 milimetre ile en fazla Rize’de ölçüldü.
Normallerine nazaran en fazla azalma ise yüzde 52 ile Mardin’de kayıtlara geçti.
2021 su/tarım yılının 7 aylık döneminde, Türkiye’de en çok yağışlı gün, İstanbul etrafı, Batı Karadeniz kıyı kesiti, Balıkesir’in kuzeyi ve Ordu, Giresun, Rize ve Hopa etraflarında 100-125 gün aralığında gerçekleşti.
“Atmosferdeki karbondioksit artışı ile birlikte artık dünyamız alarm veriyor”
İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Kısmı Dr. Öğretim Üyesi Deniz Demirhan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ekim ayı itibariyle çiftçilerin ekim-dikim hazırlıklarına başladığını, bu devirde kâfi ölçüde yağış olmasının kıymetli olduğunu söyledi.
Yağmurun kâfi olmaması durumunda yapay sulama ile devam edilmesi gerektiğini belirten Demirhan, “Bu istenmeyen, üretim maliyetlerini artıran bir durumdur. Lakin ülkemizdeki alanların yüzde 37,3’ü yarı-kurak iklim koşullarına sahiptir. Bu nedenle yağışa bağımlıyız ve yağışta gelebilecek ufak değişiklikler bile bizi önemli formda etkilemektedir.” dedi.
Demirhan, alansal yağışlara bakıldığında değişimlerin çok küçük olmadığına dikkati çekerek, şöyle devam etti:
“1981’den 2020’ye kadar olan periyotta, 17 yılın ortalamalarının altında yağış aldığını, 2004’ten günümüze kadar olan periyotta, sayısı yılda 50 ila 340 ortasında, neredeyse her yıl artarak değişen biçimde, sellerle çaba ettiğimizi görüyoruz. Seller de en az kuraklık kadar tarıma ziyan verir ve maliyetleri artırır. İklim değişikliği artık kaçamayacağımız bir gerçek. Atmosferdeki karbondioksit artışı ile birlikte artık dünyamız alarm veriyor. Sıcaklıkların artması, sıcak hava dalgaları, bazen çok kurak bazen çok yağışlı geçen periyotlar, daha evvel karşılaşmadığımız kadar güçlü fırtınalar, dolu faaliyetleri… Bunların hepsi iklim değişimini geldiği noktada beklenen ve yaşadığımız afetlerdir. Bütün hayatımızı bu yeni sürece nazaran planlamalıyız.”
“Sulama prosedürlerinden su kaybının en az olacağı usul uygulanmalı”
Tarımın ıslahat gereken alanların en başında yer aldığını kaydeden Demirhan, tarım ve besin dalında düzenleme yapılmazsa besine ulaşım ve çeşitliliğinin tehlikeye girebileceğini tabir etti.
Demirhan, verimli sulama ve su idaresinin değerli olduğunu aktararak, “Bölgenin kuraklık tahlili yapılıp az yağış alan bir bölge ise sulamaya az gereksinim duyan bir bitki tercih edilmelidir. Sulamada, su kaybının en az olacağı usul uygulanmalıdır. Örneğin, yüzey sulama ile su kaybı yüzde 20-50, yağmurlama sulama ile yüzde 20-25 iken damla sulama ile yüzde 10’dur. Aslında, tıpkı ölçü su kullanarak, yalnızca sulama sistemini değiştirmekle sulanacak alan, yağmurlama ile yüzde 66, damla sulama ile yüzde 88 oranında artar.” sözlerini kullandı.
Sulama sırasında elektrikli pompa ve fosil yakıt kullanılmasının sera gazı emisyonlarını artırdığını lisana getiren Demirhan, şunları kaydetti:
“İklime hassas çiftçiler, karbon ayak izlerini azaltmak için yenilenebilir güç kaynaklarına yönelebilir, güçlerini güneş panelleri ve rüzgar türbinlerinden sağlayabilirler. Tarımın endüstrileşmesi ve nüfusun artması ile çok ölçüde besin talebi klasik tarımda pestisitlerin ve petrol bazlı gübrelerin kullanımını artırdı. Petrol bazlı gübrelerin ve böcek ilaçlarının kullanımını en aza indirmek için sentetik girdileri azaltan tahliller üretilebilir. Bu manada organik tarıma yönelebiliriz. Depolama maliyetlerinin azaltılması ve mahsulün nakliyesi için fosil yakıta bağımlığı azaltmak konusunda lokal pazarlar ve üreticiden direkt satış kıymet kazanmaktadır. Bu noktada tüketici de bilinçlendirilip kendi bölgesinden besin alışverişi yapmaya teşvik edilmelidir.”
Dr. Öğretim Üyesi Demirhan, toprak sıhhatini ve verimliliğini artırmanın iklim dostu yararlar sağlayacağını söyledi.
Karbon çiftçiliğinin toprak sıhhatinin artırılması, iklim değişikliğinin tesirlerinin hafifletilmesi ve bilakis çevrilmesine yardımcı olmak için büyük bir potansiyel gösterdiğini anlatan Demirhan, bitkilerin fotosentezle atmosferden karbondioksit çekmek için karbon yutakları misyonu gördüğünü lisana getirdi.
Demirhan, karbonun yaklaşık yüzde 40’ının daha sonra toprakta biriktiğini, buradaki mikroorganizmaları beslediğini kaydederek, “Bu canlılar ise bitkilere mineral besinler vererek doğal bir gübre sağlarlar. Çiftçiler, kullanılmayan yerleri yeşil tutmak, meraları yine ağaçlandırmak, ırmak kıyısı bölgelerini eski haline getirmek, yeşillendirmek üzere arazi idaresi uygulamaları ile yaban hayatı için barınak sağlayabilir, çiftliklerini güzelleştirebilir ve karbon tutma yoluyla toprak verimliliğini artırabilirler. İklim cephesinde, ağaçlar, çalılar ve öteki odunsu bitkiler de karbonu biyokütlelerinde depolar.” halinde konuştu.
Memurlar
