Türkiye’de 30 vilayette yasayan yaklasık 18 milyon kisinin, geçen yıl boyunca soludugu havanın kalitesine dair kâfi bilgiye sahip olmadığı bildirildi.
Pak Hava Hakkı Platformu, görüntü konferans yoluyla gerçekleştirdiği basın toplantısında “Kara Rapor 2020: Hava Kirliliği ve Sıhhat Etkisi” başlıklı araştırmasının sonuçlarını kamuoyuyla paylaştı.
Türkiye’nin 4 yıllık hava kirliliği karnesinin açıklandığı raporda, 2016-2020 yıllarında Türkiye’deki hava kirliliğinin sıhhat üzerindeki tesirleri değerlendirildi.
Rapora nazaran, 2019’da hava kirliliği düzeyi, Türkiye’de hava kalitesi hesaplanan 51 vilayetten yüzde 98’inde Dunya Sıhhat Orgutu’nün (DSO) hudut bedellerinin, yüzde 70’inde de ulusal hudut kıymetlerin uzerinde gerceklesti.
Hava kirliliği düzeyi sırf Adana ve Hatay’da DSÖ’nun onerdigi hudut pahaların altında kaldı.
DSÖ’nün belirlediği bedellere nazaran, geçen yıl hava kirliliğinin en yüksek hesaplandığı birinci 10 vilayet sırasıyla Iğdır, Çorum, Düzce, Manisa, Kahramanmaras, Sinop, Amasya, Bursa, Erzurum ve Kütahya oldu.
Geçen yıl, 30 vilayette yaşayan yaklaşık 18 milyon kişinin yıl boyunca soluduğu havanın kalitesine dair kâfi data olmadığı için hava kalitesi hesaplanamadı.
Yaklaşık 2 milyon 196 bin kişinin yaşadığı Eskişehir, Muş, Uşak ve Şırnak’ta ise hava kirliliği düzeyi üç yıldır minimum seviyede dahi bilinmiyor.
– Hava kirliliğine bağlı mevt oranı en yüksek vilayet Iğdır
Rapora nazaran, 2019’da her 5 vilayetten 1’inde hava kirliliğinin sıhhat tesirleri yetersiz bilgi nedeniyle hesaplanamadı.
Geçen yıl hava kirliligine atfedilen mevt sayısının en fazla oldugu uc vilayet sırasıyla Istanbul, Izmir ve Manisa oldu.
Vilayet nüfusuna oranla en çok hava kirliliğine bağlı mevtin yaşandığı vilayet ise geçen yıllarda olduğu üzere 2019’da da yüzde 33,5 ile Iğdır oldu.
Rapora nazaran, Turkiye’de hava kirliligi DSÖ kılavuz kıymetine indirilseydi 2019’da tum olumlerin yüzde 7,9’u onlenebilirdi.
– Hava kirliliği birtakım vilayetlerde kronik bir sorun haline geliyor
Rapora nazaran, son 4 yıl boyunca ölçüm ortalamalarına bakıldığında nizamlı olarak yüksek derecede kirli hava soluyan Iğdır, Düzce, Manisa, Bursa, Kahramanmaraş ve Afyonkarahisar’da hava kirliliği probleminin çözülmeyen kronik bir sorun haline geldiği anlaşılıyor.
Ardahan, Tunceli, Rize, Artvin ve Bitlis hava kirliliği 3 yıl üst üste en düşük düzeyde ölçülen vilayetler olsalar da bu vilayetlerdeki hava kirliliği düzeyi DSÖ’nün önerdiği kılavuz kıymetlerin üzerinde gerçekleşebiliyor.
– 2020’nin birinci yarısında iyileşme
Rapora nazaran, Kahramanmaras, Kutahya ve Zonguldak’ta Ocak ayında kapatılan komurlu termik santrallerin ve yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınıyla çaba kapsamında alınan önlemler nedeniyle azalan trafik sonucu bu yılın birinci yarısında Adana, Ankara, Bursa, Istanbul ve Izmir hava kalitesinde iyilesme görüldü.
Lakin santrallerin tekrar acılması ve kaldırılan seyahat kısıtlamaları sonucunda artan hareketlilik nedeniyle Haziran’da hava kirliligi düzeyi tekrar yükselmeye basladı.
Memurlar
