Türkiye, Doğu Akdeniz’de seri provokasyona başlayan Yunanistan’a Lozan Mutabakatı uyarısı yaptı. Bir yandan “Türkiye ile diyaloğa hazırız” bildirisi verip öbür taraftan Doğu Akdeniz ve Ege’de provokasyona devam eden Yunanistan’dan bir adım daha geldi. Yunanistan, bir Navtex yayınlayarak Lozan Muahedesi gereği ‘gayri askeri statü’de bulunan Sakız Adası civarında askeri tatbikat yapacağını duyurdu. Limnos İstasyonu’ndan yayınlanan Navtex’te tatbikatın 20 Eylül’de yapılacağı duyuru edildi.
TÜRKİYE’DEN KARŞI NAVTEX
Yunanistan’ın duyurusuna Ankara’dan anında karşılık geldi. İzmir istasyonundan yayınlanan bir Navtex’le Atina’nın duyurusunun geçersiz olduğu belirtildi. Navtex’te şu tabirleri yer verildi: “LA08-206/20 numaralı Navtex bildirisi ile Sakız Adası’nın 1923 Lozan Barış Antlaşması ile belirlenen gayri askeri statüsü ihlal edilmiştir.” 24 Temmuz 1923’te imzalanan Lozan Mutabakatı’na nazaran Sakız Adası ‘gayri askeri’ statüde. Muahedeye nazaran adada askeri öge bulundurulamayacağı üzere, askeri tatbikat da yapılamaz.
BU VURGU BIRINCI DEFA YAPILDI
Uzmanlara nazaran Türkiye yayınladığı Navtex’te birinci sefer ‘Lozan’ vurgusu yaparak önümüzdeki periyotta izleyeceği yol haritasının sinyalini verdi. Emekli Tümamiral Deniz Kutluk, “Sakız adasındaki silahlandırılmaya itiraz eden bir Navtex. Bu yeni bir adım. Evvelden Kıbrıs için yapılıyordu. Adalar için birinci sefer yapılıyor gördüğüm kadarıyla” dedi. Kutluk, Dışişleri Bakanlığı’nın Atina’ya vereceği bir nota ile reaksiyonun perçinlenebileceğini söz etti.
Doğu Akdeniz’de Türkiye ve Yunanistan’ın güç rekabeti, NAVTEX savaşı ve kıta sahanlığı tansiyonunun merkezinde Meis Adası var. Yunanistan ve Türkiye’yi çatışmanın eşiğine getiren bu adanın statüsüne ait hangi ülke, neyi savunuyor? Çatışma Sınırı’nın perde ardına gelin birlikte bakalım..
SIRADA NOTA VAR
Marmara Üniversitesi Milletlerarası Hukuk Ana Bilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Selami Kuran da, Lozan vurgusunun, önümüzdeki periyotta Türkiye’nin türel ve diplomatik manada atacağı adımların habercisi olduğunu söyledi. Kuran şunları kaydetti: “Türkiye alanda gücünü devam ettirecek. Lakin türel platformlarda bu problemler önemli bir biçimde gündeme getirilecek. Navtex’in akabinde nota verilecek. Adaların eski durumuna dönmesi talep edilecek. O olmadığı Türkiye BM’ye müracat ederek silahlandırılan adalarda durum tespiti yapılmasını talep edebilir.”
Talha Menteş
Memurlar
