Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın İstanbul İmam Hatip Lisesinden öğretmeni olan Mehmet Yahya Kutluoğlu, vefatından bir mühlet evvel Anadolu Ajansının “Yaşayan İlim Hazineleri” haber evrakı kapsamında ilmi hayatıyla ilgili soruları yanıtlamıştı.
Kutluoğlu, 1928 yılında Trabzon’un Çaykara ilçesi Taşçılar köyünde doğdu.
Hafızlığı ve Arapçayı babasında okuduktan sonra ilkokulu köyünde bitiren Kutluoğlu, 1958’de İstanbul İmam Hatip Lisesinden, 1965’te İstanbul Yüksek İslam Enstitüsünden mezun oldu.
Kutluoğlu, 5 yıl imam hatiplik, 2 yıl merkez vaizliği, 11 yıl imam hatip lisesi müdürlüğü, 2 yıl Din Eğitimi Genel Müdürlüğünde işçi şubesi müdür yardımcılığı yaptı.
1979’da Fatih Müftülüğüne vekaleten tayin edilen Kutluoğlu, 6 yıl yurt dışında misyon yaptıktan sonra 1985’te İsmailağa Kur’an Kursu Müdürlüğüne atandı.
LİDER İmam Hatipliler Derneğinin kurucusu ve birinci lideri muharrir Mehmet Yahya Kutluoğlu 93 yaşında vefat etti.
SORU: “Ülkemizin güç vakitler geçirdiği yıllarda yetiştiniz ve Türkiye’nin farklı devirlerine şahitlik ettiniz. Yaşadığınız çeşitli zorluklara karşın ilim/bilgi yolunda yürümeye çaba ettiniz. Sizi kısaca tanıyabilir miyiz?”
M. Yahya Kutluoğlu: “Trabzon’un Dernekpazarı ilçesi Taşçılar köyünde 1928 ekim ayının 10’unda dünyaya geldim. Çocukluğumun birinci evrelerini hatırlamıyorum fakat 7 yaşında hafızlığa başladığım yıllardan sonraki süreci hatırlıyorum. 7 yaşında başladığım hafızlığı 10 yaşında bitirdim. Ondan sonra babamdan Arapça okumaya başladım. Babam Trabzon’un ileri gelen alimlerinden Mehmet Hanefi Kutluoğlu. Onunla ilgili ‘Topal Hoca: Hacı Lekur’ diye bir eser yazdım. İstanbul Müftülüğü yapmış talebeleri vardı. Eski medrese yolu okutan bir hocadan icazet aldı ve ondan sonra talebe yetiştirmeye başladı. Etraf köylerde de imamlık yapardı. Her nerede bulunursa hafız yetiştirir, Arapça okuturdu.”
SORU: “Babanıza dair hatırladığınız bir anınız var mı?”
M. Yahya Kutluoğlu: “Of’un bir köyünde babam imamlık yapıyordu. Yeniden bir gün namazdan sonra cemaatten babama soru soranlar olmuştu. Tam o esnada jandarmalar geldi babamı alıp götürdüler. Ben çocuktum alışılmış bir şey anlamadım lakin çok korktuğumu hatırlıyorum. Bir süre sonra babam çıktı geldi. Ne olduğunu sorduk. Başında şapka olmadığı için savcılığa götürmüşler. Yalnız babam şapka kanunu çıkınca bir doktora gidip ‘Benim kulağım çok üşüyor, bir rapor verirseniz başımı sarayım.’ diyerek rapor almış. O raporunu gösterince onu içeriye alamamışlar.”
SORU: “İlk dini eğitiminizi hatırlıyor musunuz?”
M. Yahya Kutluoğlu: “O vakitler imam hatip okulu yoktu. Babamdan okuyordum. Benden evvel bitirenlerin müftü olduğunu duyuyordum fakat dünya üzerinde daima büyük alimler Mısır’da yetişiyor, ben de ‘Oraya gitsem, orada alim olsam daha iyi değil mi?’ diye düşündüm. Trabzon’da eniştemin fabrikası vardı. Onun yanına gittim, Emniyet Müdürlüğüne hitaben, ‘Eniştemin fabrikasında çalışıyorum. Fabrikayla ilgili birtakım işler için Mısır’a gitmek istiyorum.’ sözlerinin yer aldığı bir dilekçe yazdım. Emniyet Müdürlüğüne gidip dilekçeyi verdim. Oranın müdürü müydü bilmiyorum, bana baktı ‘Gel benimle delikanlı.’ dedi. Masasındaki çekmeceden bir Kur’an-ı Kerim çıkardı, ‘Al bunu oku’ dedi. Okudum, sonra bana ‘Sen Mısır’a okumaya gidiyorsun, yazdıkların bize sökmez. Türkiye Cumhuriyeti’nin Mısır ile bir kültür muahedesi yok. Gidersin okursun, alim olursun ancak gelirsin Türkiye’ye kimse tarafına bakmaz. Ne maaş, ne vazife verirler. Türkiye’de 7 yerde imam hatip okulu açıldı. Git bunların birine, okuyup mezun olursun. Devlet de sana misyon ve maaş verir, rahat edersin.’ dedi. Gönderdi beni. Gittim babama durumu anlattım. Babam ileri görüşlüydü, ‘Git İstanbul’dakine gir.’ dedi. İstanbul İmam Hatip Lisesine kaydımı Celalettin Ökten Hoca yapmıştı.”
“270 kişi başladığımız imam hatipten 1958’de 37 kişi mezun olduk”
SORU: “İmam hatip okulunda eğitiminize nasıl başladınız?”
M. Yahya Kutluoğlu: “Trabzon’dan İstanbul’a gemiyle geldim. Geldikten sonra bizim köyümüzden buradaki fabrikalarda çalışanlar vardı. Onların yanına konuk gittik. Okula başlayıp sisteme girdikten sonra oda kiraladık. Yalnız birinci sene değil de ikinci sene başladık. O vakit okula talebe vermek kayıp sayılıyordu. Babama hayret ettiler. Zira okullarda solculuk ağır basıyordu. Onun için kimse çocuğunu okula vermek istemiyordu. Çocuğa lazım gelen dini bilgi verilmiyor, çocuğun başı allak bullak oluyordu. İkinci sınıfa başladığımda köyden ablamın oğlu Bekir Topaloğlu’nu da gönderdi babam. Bir de komşu köyden bir komşumuzun oğlu bizimle geldi. 3 bireydik, oda kiraladık, maddi durumumuz iyiydi. 270 kişi başladığımız imam hatip okulundan 1958’de 37 kişi mezun olduk. İlerleyen süreçlerde Celalettin Hoca’yı müdürlükten aldılar ve bir edebiyatçı gönderdiler. Bu kişi imam hatip okullarına karşıydı, ‘Buradan mezun olursanız size misyon falan vermezler.’ dedi. 37 kişi yalnızca birinci sınıftan mezuniyete kadar geldik. Onların ortasında da en yaşlısı bendim.”
“Hocalarımız bizi sanat icra eder üzere yetiştirdiler”
SORU: “İmam hatip okulundaki eğitim hayatınızda üzerinizde etkisi olan hocalarınız oldu mu?”
M. Yahya Kutluoğlu: “Başta Hüsrev Aydınlar (Arnavut Hüsrev) Hoca, kültür hocalarından Becerikli İz. Sanatkarlar nasıl itinaya bezene sanatlarını icra ederlerse hocalarımız da bizi o denli yetiştirdiler. Hocalarımız bizi İslam’ı yaşayacak, benimseyecek stilde, en harika biçimde yetiştirdiler. Allah gani gani rahmet etsin. Hüsrev Hoca hiç unutulacak insan değil. En yasak vakitte Fatih Camii’nin art karanlık odalarında derslere devam ederdi. Çok hoş nasihatler ederdi. Mahmut Bayram Hoca, Salih Erdem Hoca. Bizi okuldan caydırmaya yönelik solcu hocalarımız da vardı. Yetenekli İz olağanüstü bir adam. İslam’ı dört dörtlük yaşayan, TBMM’de senelerce katiplik yaptı. Oradaki kimi hadiseleri de bize anlatırdı. Kompozisyon ve edebiyat hocasıydı. Yetenekli İz, edebiyatı İslami stilde okuturdu bize. Nurettin Topçu psikoloji hocamızdı lakin Becerikli İz bizi daha fazla etkilemişti.”
SORU: “Mahir İz ile ilgili unutamadığınız bir anınız var mıdır?”
M. Yahya Kutluoğlu: Binanın en üst katındayız. Burada bir odada son sınıf, bir odada müdür odası vardı. Bir gün çağırdı beni, ‘Cağaloğlu’nda Yeni Sabah gazetesinin Yazı İşleri Müdürü Hakkı İhtilal ile görüşeceksin. Onlar sana bir şeyler yazdıracaklar, onları yazacaksın.’ dedi. Ben, ‘Beceremem onu, benim yapacağım iş mi hocam?’ dedim. Kompozisyondan 9-10 alırdım, ‘Ben seni biliyorum. Parasız çalışmak yok, paranı alacaksın. Haydi git bakayım.’ dedi. Gidip görüştüm, ‘Gazetenin Ramazan köşesinde İstanbul’un ileri gelen alimlerinin hayatını yazacaksın. Muharrir mısın?’ dediler. Bir örnek istediler. Ömer Nasuhi Bilmen Hocamızı yazıp götürdüm, beğendiler. Kimi günler çift yazı kaleme aldığım oldu, 40’a yakın kişiyi yazdım. Bize bu türlü ehemmiyet gösterirdi.”
SORU: “Hayat seyahatinizde sizi etkileyen şahsiyetlerden yahut devrin yaşayan alimlerinden tanıdıklarınız oldu mu?”
M. Yahya Kutluoğlu: “Zaman vakit hocalarımızdan öteki alimleri de ziyaret ederdik. Mesela Gönenli Mehmet Efendi’yi, Mahmut Efendi’yi ziyaret ederdik. Çok vaktimiz de yoktu. Babam harçlık gönderiyordu lakin bazen de yetmiyordu. Matematik dersine başım biraz çalışmazdı. Nedim Urhan sağ olsun bana matematik dersi verirdi. O devirlerde Necip Fazıl Kısakürek’i de tanıdım. Mesela Ahmet Efendi vardı daha evvelce hatırladığım. 1929’de Of’ta çok büyük bir zelzele oldu, ben 8 aylıkmışım. O yıllarda pek çok insanı muhacir olarak batıda farklı bölgelere gönderdiler. Bunlardan birisi de Terzi Ahmet Efendi’ydi. Bir süre maişeti için terzilikle meşgul olduğu için ismi o denli kaldı. Alim adamdır, Yusuf Ziya Kavakçı ondan icazet almıştır.”
SORU: “İmam hatipten mezun olduktan sonra ne yaptınız?”
M. Yahya Kutluoğlu: “İmam hatip okulunun son sınıfındayız. Başbakan Adnan Menderes bir beyanat verdi, ‘Bu sene okullarımız mezun veriyor, onlara yüksek tahsil yaptıracağız, üniversiteye gidecekler.’ diye. Mezuniyet ve yüksek tahsil sevinciyle gittik memleketlere. Sonbahar geldi, ses seda yok. Geldik idarecilere sorduk, açılmadı dediler. ‘Ankara’ya gidin ancak kalkıp da başı boş gitmeyin. Bir dernek kurun. Dernek namına gidin, lafınız dinlensin.’ dediler. Biz de ‘İstanbul İmam Hatip Okulu Mezunları Cemiyetini’ kurduk. En yaşlı benim ya, beni lider yaptılar. Ondan sonra Ankara seferleri başladı. Başbakan ile de milletvekilleriyle de görüştük. Celal Yardımcı o vakit Ulusal Eğitim Bakanı, o açmıyor dediler. ‘Bir imam hatip okuluna gitmiş ve kapısının gerisinde mandalina kabuğu görmüş. Ondan ötürü bunlara yüksek tahsil yaraşmaz.’ demiş. Biz öbür bir bakan Tevfik İleri’ye (Demokrat Parti hükümeti Ulusal Eğitim Bakanı) gittik. Din Vazifelileri Derneği Lideri da o vakit Konya milletvekili, o da heyetle birlikte. Bizi dinledikten sonra Ulusal Eğitim Müsteşarına telefon açarak veryansın etti, ‘Bu okullar açılacak lakin bugün fakat yarın.’ dedi. Başbakan’a gittik, Ulusal Eğitim Bakanı da oradaydı. Orada ona tekrar talebimizi ilettik. Sonra Bakan gitti, heyetteki milletvekilleri Adnan Menderes ile görüştü lakin meğerse Cumhurbaşkanı da oradaymış. Bakan onu aramış söylemiş çabucak. Cumhurbaşkanı da işe karşıydı, bizim iş böylece yattı. Askerlik yolu gözüktü.”
“Ne yaparsan yap darbeler şirin ve iyi bir şey getirmez”
SORU: “Askerliğiniz ihtilal yıllarına denk geliyor, biraz bahsetmek ister misiniz o yıllardan?”
M. Yahya Kutluoğlu: “Evet, 1960 yılı ihtilali sırasında askerlik yapıyordum. Kura 8. Piyade Alayına çıktı. Hoş yerdi. Tabip, mühendis herkes geldi. Okul ikiye bölünecek zira kimse geri gitmek istemiyordu. Daha sonra kura çektik İstanbul-Selimiye Kışlası çıktı, oraya geldik. Başımıza bir yüzbaşı koydular. Ağır bir çalışma içine girdik. Ramazan geldi. Bize yer ayırdı, teravih kıldık. 3 ay sonra yemin ettik ve okula geri döndük. 3 ay da okulda kaldık. Tekrar kura çektik Hadımköy 8. Piyade Alayına geldik. Derken 1960 ihtilali oldu. Alay Kumandanı Salih Polatkan yoktu, izindeydi. Uçakla getirdiler ve kışlanın önüne bıraktılar onu. Ben de (espir) özel kalemde müdür yardımcısıydım. Alayı topladık. Kumandan Salih Polatkan konuşma yaptı, ‘Sakin olun, taşkınlık yapmayın’ diye.
Ne yaparsan yap darbeler şirin ve iyi bir şey getirmez. Menderes’i ve ondan sonra gelenleri de yediler. Öğrencime (Recep Tayyip Erdoğan) daima dua ediyorum. Dinime, milletime, memleketime hoş hizmet verenlere güzel muvaffakiyetler ihsan etsin. Milletimi soyanlara, milletimin parasını ceplerine koyanlara fırsat verme ya Rabbi.”
SORU: “Sonrasında ne yaptınız?”
M. Yahya Kutluoğlu: “Darbeden sonra mezun olup geldim. Emin Camii’nde imamlık vazifesi verdiler. Kadir Topbaş’ın babası beş vakit namazını ardımda kılardı. Düzgün bir adamdı ve mescide çok hizmet yaptı. Daha sonra pek çok idari misyonda bulundum doğal.”
“(Cumhurbaşkanı Erdoğan) Hizmet vermeye yönelik bir kabiliyete sahipti”
SORU: “Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan sizin öğrencinizdi, nasıl bir öğrenciydi anlatabilir misiniz?”
M. Yahya Kutluoğlu: “İyi bir öğrenciydi, İstanbulluydu. Biz köyden geldik doğal fakat o hoş giyinir, hoş konuşurdu ve kelamı sohbeti yerindeydi. Talebe temsilcisi ve lideriydi. Öğrencilerle ilgili bir sorun olduğu vakit onun kanalıyla tahlile ulaştırılırdı. O ya da bu biçimiyle yaratılış kaynaklı (Cumhurbaşkanı Erdoğan) hizmet vermeye yönelik bir kabiliyete sahiptir.”
SORU: “Vefalı bir öğrenci midir, arar mı sizi?”
M. Yahya Kutluoğlu: “Ben aile reisliği , müftülük yaptım ve birkaç okul yönetim ettim. Oralarda çektiğim dertleri düşünüyorum da onun (Erdoğan) bütün bir Türkiye’yi yönetim ederken kalkıp sana telefon edip ‘Nasılsın, iyi misin?’ demesi zordur. Lakin karşılaştığımız vakit, gördüğünüz üzere elimi öpüyor. Geçen sene 130 sivil toplum kuruluşu ramazanın son günü 2 bin kişilik bir iftar yemeği verdi. Beni götürdüler, Cumhurbaşkanı’nın sofrasına ismimi yazmışlar, oturdum. Biraz sonra Diyanet İşleri Lideri Ali Erbaş gelip yanıma oturdu. Dedim ki tanışalım. Bana dedi ki ‘Hocam nasıl tanışalım, diplomam da ismin var.’ (Gülüyor)
Derken orada (Cumhurbaşkanı Erdoğan) ile karşılaştık, biraz sohbet ettik. O günlerde (teröristler) Doğu’da bir katliam yaptılar. Konuşmasında ondan bahsetti, akabinde da bir ufacık seçim yapılacaktı. Kürsüden inince tokalaştık, eğildim kulağına, ‘Ve tevekkel Alallah, ve kefa billahi kefila.’ dedim. Bunun üzerine bana, ‘Hocam zati diğer bir şeye güvenmiyoruz.’ dedi. (Gülüyor) Akabinde bir genç geldi elimi öptü, ‘Hocam ben öğrencinizdim’ dedi ‘Ne iş yapıyorsun?’ diye sordum, ‘TRT Genel Müdürüyüm (İbrahim Eren)’ dedi.
Kısacası, (Erdoğan) karşılaştığımız vakit hürmetini, hürmetini gösterir. Gördüğünüz üzere el öpmeye varıncaya kadar sevgisini gösterir. Ben de esasen öteki bir şey beklemem, beklemem de uygun değildir.”
SORU: “Siz öğrencinizi başarılı buluyor musunuz?”
M. Yahya Kutluoğlu: “2019 yılında AK Parti bir toplantıya çağırdı beni, gittim. Dediler ki, ‘Biz bu iktidarı eski hükümetten devralırken, 21 milyon kadar bütçe aldık. Şimdiye kadar İstanbul’un alt yapılarına 28 milyar harcama yaptık.’ Bu ne demek? O milyarlar oraya harcanmıyordu. E sana bana hizmet veriyorsa niçin bu kadar eleştiriliyor? Niyesini söyleyeyim zira namaz kılıyor, namaz. Öğrettiğim orucu tutuyor, Kur’an okuyor, onun için sevmiyorlar. Öğrettiğim Kur’an’ı okuyor diye ne Amerika seviyor, ne Rusya seviyor ne de Türkiye’deki gayrimüslimler seviyor.
Nedir, kusurlu buluyorlar? İmam hatip okullarına yol verdi, hizmet ediyor, cebine atmıyor, millete harcıyor. Kusur mu? Kusur olur zira kusur yaratılışımızda var. Adem Aleyhisselam da yasak olan ağaçtan meyve yedi, kusur işledi. Kusur bize cennetten miras kaldı zira yaratılış budur. Adem Aleyhisselam yalvardı, yakardı kusuru affedildi. Sen de ben de yalvarır yakarırsak affeder. Kusurlu olarak yaratılmışız. Cenabıhakk Peygamberine diyor ki, ‘Dinime diğerlerini güzellikle, hoş nasihatlerle yalvararak ve içini dökerek, naz-ü niyaz ederek çağır.’ Kusuru ve eksiği var diye kurşun sık demiyor.”
Memurlar
