Koronavirüs salgınıyla birlikte pek çok kişi vitaminlere yöneldi. Destek edici besin kullanan bireylerin sayısı artarken, bu eserlerin reklamları da her geçen gün çoğalmaya başladı.
Sadece televizyon kanallarında değil, toplumsal medyada da sıkça karşımıza çıkan bu reklamlar ile ilgili Türkiye Eczacılar Birliği (TEB), vatandaşlara ihtarlarda bulundu. Öte yandan tanınmış bireylerin reklam yüzü olduğu eserleri önermesi de, vatandaşları bilinçsiz tüketime yönlendirdiği için reaksiyon topladı. TEB tarafından yayımlanan açık mektupta, bu üslup eserlerin yanlış kullanımı sonrası önemli sıhhat meselelerinin yanında, ölümlerin de meydana geldiğini hatırlattı.
“MUHAKKAK BİR TABİP, ECZACI NEZARETİ GEREKİYOR”
Son vakitlerde satışı artan besin desteklerinin sıhhat profesyonellerinin nezaretinde kullanılması gerektiğini vurgulayan
İstanbul Eczacı Odası İdare Şurası Üyesi Eczacı Zozan Padel, “Takviye edici besin dediğimiz şeyler de aslında yeniden sıhhat için kullandığımız, besinlerde ya da tabiatta mineral halinde bulunan ve kimileri hayvanlardan elde edilen hususlar. Hepsinin ortak bir özelliği var, insan bedeni üzerinde birtakım tesirleri var. Zati bu yararlı tesirlerinden ötürü bu sıralar çok gündemde lakin bize üniversitede daha birinci yılımızda, ‘Ağzınıza aldığınız her şey, potansiyel bir zehirdir’ diye söylerler. Bu besin için, ilaçlar için hatta su için bile geçerli. Hasebiyle ambalaj haline getirilmiş, ilaç formuna getirilmiş eserler şu anda piyasada. Evet bu epeyce yararlı. Lakin tek sorun bu eserler, birebir ilaç üzere komşuya danışılarak, kendi başınıza karar vererek kullanabileceğiniz eserler değil. Burada da kesinlikle bir tabip, eczacı nezareti gerekiyor” dedi.
BİLİNÇSİZ KULLANIM ÖLÜMCÜL HASTALIKLARA SEBEBİYET VEREBİLİR
Besin desteklerinin birtakım ilaçlarla etkileşimi olduğunu ve bilinçsiz kullanım sonucunda ölümcül hastalıklara neden olabileceğini vurgulayan Padel, şunları söyledi:
“Bahsettiğimiz besin desteklerinin ilaç etkileşimleri var. Kullandığınız ilaçlarla etkileşebiliyor. Örnek vermek gerekirse, unutkanlık için kullanılan bir eser, kullandığınız kan sulandırıcılar ile önemli olarak etkileşip beyin kanaması ya da iç organ kanamaları ve kazalarda kanamanın durdurulamaması üzere ölümcül durumlara sebebiyet verebiliyor. Ya da B12 vitamini bedenimizde eksikse, geri dönüşsüz hasarlara neden olabiliyor. Felç üzere, konuşma bozuklukları üzere. B12 eksikliğini de folik asit alarak maskeleyebilirsiniz. ‘Bana yararı olmuştu’ ya da ‘Şu ünlü önerdi, o diyorsa işe yarar’ diyerek aldığınız bir folik asit, aslında bedeninizdeki eksikliği maskeler. Hastaneye başvurduğunuzda da hasarlar kalıcı olduğu için bu mevzuda yapılacak bir şey yoktur. O hasarları ömrünüz boyunca taşımak zorunda kalırsınız”
“NE KOMŞUNUZUN NE DE HALKÇA SEVİLEN, BİLİNEN ŞAHISLARIN TEKLİFİYLE KULLANILAMAZ”
Sıhhatiniz için kullandığınız her şey, tabip ve eczacı nezaretinde olmazsa olmaz diyen Zozan Padel, “Bu eserlerin ne komşudan ne de halkça sevilen, bilinen bireylerin ‘Ben kullanıyorum, siz de kullanın’ teklifleriyle kullanılmaması gerekir. Ünlü olsun ya da olmasın, reklamın emeli esasen satışı artırmak. Besin destekleri pazarı Türkiye’de hala çok süratli gelişmekte olan bir pazar. Münasebetiyle da reklamların, satışı artırmak üzerinde önemli tesiri var. Bir çocuk bile gördüğü bir eseri, gereksinimi olup olmadığını bilmeden annesinden isteyebiliyor. Ne yazık ki çok yaygın bir yanlış inanış var. “Bu eserler doğal, doğalsa ziyanı yoktur. Lakin unutmayın, mantar da doğal lakin kimi mantarları yediğinizde dakikalar içinde ölüyorsunuz. Kimi mantar tiplerini yediğinizde karaciğerinizde önemli hasarlar oluşuyor. Münasebetiyle kimse bu türlü düşünmemeli” diye konuştu.
“REKLAMLARI VE ÜNLÜLERİN TEKLİFLERİNİ CİDDİYE ALMIYORUM”
Ağır çalıştığı ve çok yorulduğu periyotta reklamını gördüğü bir vitamini satın aldığını anlatan Hemşire Meryem Ünsal, “Vitamin kullanmıyorum şu anda, meyve zerzevattan aldığım kadarıyla. Çalışıyordum ben hemşireyim, çalıştığım vakitlerde yorgunluk oluyordu ve reklamlarda gördüğüm rastgele birini aldım. Zati bilinen bir markaydı. Reklamları ve ünlülerin tekliflerini ciddiye almıyorum ben. Katiyen para kazanmak için yapıyorlar. Onların kullandığını düşünmüyorum. Bir şeyleri satmak için beşerlerle oynamamaları gerekiyor bence. Katiyetle muteber değil, para için yapıyorlar” diye konuştu.
“REKLAMLAR ALDATICI”
Reklamları aldatıcı bulduğunu söz eden 75 yaşındaki Berkman Gürses ise “Kulaktan dolma bilgilerle değil, tabip denetiminde vitamin kullanıyorum. Reklamların biraz aldatıcı olduğunu kabul ediyorum. Bizim jenerasyon zati çok reklamla yüz yüze olmadı lakin büyük bir kısmı aldatıcı. Bunların tüketimi hızlandırmak için yapıldığını düşünüyorum” sözünü kullandı
“HERKES PARA İÇİN BU İŞİ YAPIYOR, GÜVENEMİYORUZ”
Vitaminleri kullanırken iştahını kesmemesine dikkat ettiğini söz eden Cengizhan Elbaşı de, “Herkes para için bu işi yapıyor, güvenemiyoruz herkese. Ben reklamlara nazaran almıyorum, para odaklı olduğu için onlara pek güvenmiyorum” dedi.
“REKLAMLARININ ARTMASI ÇOK FAZLA DİKKATİMİ ÇEKTİ”
Bilhassa bu periyotta C vitamini çok fazla kullanıyoruz diyen Aleyna Kayış, şöyle konuştu:
“Ama genelde meyvelerden alıyoruz vitaminleri. Hekimimize müracaattan da çok fazla kullanmıyoruz. Bilhassa bedenimde eksik olan şeyleri almaya dikkat ediyorum. Son periyotta bu eserlerin reklamlarının artması çok fazla dikkatimi çekti lakin hekimimize müracaattan almamamız gerekiyor”
Memurlar