İşgalci Ermenistan ordusu Karabağ’ın akabinde Azerbaycan kuzeyindeki Tovuz’da da çok tehlikeli bir oyun oynuyor. Ermenilerin saldırdığı kesim Türkiye’nin Hazar’la ilişkisini sağlayan ana arter konumunda. Boru hatları, otoyol ve demiryolunun geçtiği Tovuz’a yönelik tehdit artarsa Türk Silahlı Kuvvetleri bütün ögeleriyle Azerbaycan’ın yardımına koşmaya hazır. İki devlet, Kafkaslar’daki kumpasa karşı ‘tek millet’ olarak hareket edecek. Türk ordusu Ermenistan hududunda savaş için teyakkuza geçerken, ulusal savunma sanayiinin tüm imkanları Azerbaycan’ın silah kapasitesini artırmak için kullanılacak. İki devlet buhran anında tek yumruk haline geline geldi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Azeri mevkidaşı Aliyev’le daima irtibat halinde. Azerbaycan Savunma Bakan Yardımcısı ve Hava Kuvvetleri Kumandanı Ramiz Tahirov’un yanı sıra Nahçivan Özerk Cumhuriyeti Ordu Kumandanı Kerem Mustafayev de evvelki gün Ankara’ya gelerek Ulusal Savunma Bakanı Hulusi Akar ve Savunma Sanayii Yöneticisi İsmail Demir’i ziyaret etti. Türkiye cephede ‘gardaşlarının’ bütün muhtaçlıklarını karşılama hazır.
AZERBAYCAN’IN BUYRUĞUNDA
Üst seviye görüşmelerde alınan kararlara ait en net işareti dün Savunma Sanayii Yöneticisi İsmail Demir verdi. Tahirov ve Mustafayev’i Ankara’da misafir ettiklerini hatırlatan Demir, toplumsal medya hesabında şunları yazdı: “İki kardeş memleketin bir kere daha tek yürek olduğunu bütün dünyaya göstermemiz gereken bir devirde, savunma endüstrinde de iş birliği mevzularımızı görüştük. Savunma endüstrimiz, SİHA’larımızdan mühimmatlarımız ve füzelerimize, elektronik harp sistemlerimize kadar bütün tecrübe, teknoloji ve kabiliyetleriyle her devir Azerbaycan’ın buyruğundadır. Azerbaycan ordusuna yeni sistemler kazandırmanın yanında mevcut sistemlerin modernizasyonu, bakım onarım ve eğitim faaliyetleri hususlarında birlikte çalışacağız. Bir millet iki devlet.”
CEPHEDE TEREDDÜT YOK
Türkiye, kardeş Azerbaycan ve Nahçivan heyetine, İdlib ve Libya’da meydandaki başarılarına ait tecrübelerini aktardı. Hala Ermenistan ordusunun büyük ölçüde Rus silah ve sistemleriyle donatıldığı düşünüldüğünde Türk ulusal silahlarının meydandaki muvaffakiyetleri, Ermeni ataklarına karşı daha da kıymet kazanıyor. Ermenistan’ın Tovuz kumpası önünde Azerbaycan, hem akınları püskürtmek hem de işgal altındaki Karabağ ortamını geri almak için bu sefer tereddüt etmeyecek. Bayraktar SİHA’ların sonda Azerbaycan ordusuna destek verdiğini gösteren imgelerin akabinde Azeri ve Nahçıvan heyetinin Ankara’da bulunduğu saatlerde Türk F-16’larının Ermenistan hududunda uçuş yapması Erivan idaresine net bir bildiri olarak okunuyor.
Nahçivan detayı
Ankara’ya gelen heyette Nahçivan Özerk Cumhuriyeti Ordu Kumandanı Kerem Mustafayev’in de bulunması, Ermenistan ve onu destekleyen devletlere karşı Türkiye’nin müdahale hakkını hatırlatan kıymetli bir detay oldu. Hususî statüsü 16 Mart 1921 Moskova Muahedesiyle, “başka bir devlete terk edilmemesi kaidesiyle Azerbaycan’ın himayesine bırakılan” ve bu statünün 13 Ekim 1921 Kars Antlaşması’yla da teyit edildiği Nahçivan, Mustafa Kemal Paşa’nın ‘Türk Kapısı’, Kazım Karabekir Paşa’nın da ‘Şark Kapısı’ olarak nitelediği, Türkiye açısından Ermeni hücumlarına karşı koruması büyük ehemmiyet taşıyan bir yer. Bu yanıyla Kerem Mustafayev’in Ankara’ya gelmesi, Türkiye’nin müdahale hakkının hatırlatıldığı net bir siyasi bildiri olarak öne çıktı. Bugün yaşananlara emsal teşebbüsler 27 yıl evvel tecrübe edilmiş, Nahçivan’ın bu statüsü 1993’te Cumurbaşkanı Özal tarafından meydanda hatırlatılmıştı.
Çıkış kapısı
Ermeni güçlerin son günlerde taarruz teşebbüsünde bulunduğu Tovuz vilayetinden Türkiye ve Azerbaycan’ın ortaklaşa gerçekleştirdiği Bakü-Tiflis-Kars demir yolu, Bakü-Tiflis-Ceyhan petrol boru ve TANAP’ın başlangıcı olan Güney Kafkasya doğal gaz boru hatları geçiyor. Azerbaycan’ı Gürcistan üzerinden Türkiye’ye ulaştıran tek kara yolu da bu rotada konum alıyor. 12 Temmuz’da başlayan ataklar Azeri ordusunca püskürtüldü ancak Ermeni güçler sonraki günlerde de teşebbüslerini sürdürdü. Çatışmalarda şehitler veren Bakü idaresi, Ermeni ordusuna geçit vermedi. Ağır silahlar kullanarak Tovuz’daki stratejik tepeleri ele geçirmeye çalışan Erivan, başarılı olamayınca bu kere sivilleri gaye aldı. Tovuz’un Dondar Kuşçu ve Vahitli köylerinde top mermisi isabet eden çok sayıda mesken hasar gördü, Ağdam köyünde 76 yaşındaki bir sivil ömrünü yitirdi. Gelişmeleri yorumlayan Tovuz Milletvekili Ganire Paşayeva güç ve ulaşım hatlarının Tovuz’dan geçtiğinin altını çizerek, “Ermenistan, birtakım stratejik noktaları ele geçirirse, Azerbaycan’ı Türkiye ile birleştiren tek kara yolu, iki memleketin ortak güç ve ulaştırma hatları onların silahlı güçlerince her an vurulabilir. İşgalci Ermenistan’ın Tovuz’u maksat seçmesinin gayelerinden biri bu” dedi. Ermenilerin ataklarla panik oluşturup kesim halkını konutlarını terk etmeye zorladığını lisana getiren Paşayeva, “Fakat halk, konutlarını terk etmedi. Sivillere karşı yaptıkları hücum, Ermenistan’a pahalıya mal olacak” diye konuştu.
Kıymet Sezer
Memurlar
