– Türk bilim insanı Dr. Serhat Gümrükçü’nün, ABD’deki bir enstitüde gerçekleştirdiği “yeni tip koronavirüsün (Kovid-19) 48 saat içinde yok edilmesini amaçlayan ilaç çalışması” tıp dünyasına duyuruldu.
İzmir’de 1982 yılında dünyaya gelen, birinci, orta ve lise eğitiminin akabinde Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesini kazanan Serhat Gümrükçü, Rusya First Moskow State Medical University’deki genetik uzmanlığının akabinde immünoloji ve onkoloji alanında doktora yaptı.
ABD’de 2013’ten bu yana kanser ve enfeksiyon hastalıkları alanında hücre ile gen tedavisi araştırmalarını sürdüren Gümrükçü, 2018’den itibaren merkezi Güney Kaliforniya’nın Los Angeles kentindeki Seraph Research Institut’ta kendi ismini taşıyan laboratuvarda çalışmalarına devam etti.
Gümrükçü, klinik araştırma yöneticiliğini üstlendiği merkezde, grubuyla birlikte “içinde bulunan bileşenleri kullanarak virüsü hücresel seviyede yok edebilmeyi hedefleyen tedavi yöntemi” hazırladı.
Serhat Gümrükçü’nün başkanlığında, SARS-CoV-2’lerin kendi ana protein enzimlerini kullanılarak geliştirilen Hijack RNA isimli formülün, hayvanlar üzerinde yapılan denemesinde virüsü 48 saat içinde etkisizleştirip yok ettiği sonucuna ulaşıldı.
Retroviruses and Opportunistic Infections (Retrovirüs ve Fırsatçı Enfeksiyonlar) isimli milletlerarası konferansta klinik sonuçları açıklanan araştırma kapsamında, beşerler üzerinde deneme için FDA onayı müracaatında bulunuldu.
Metodun, beşerler üzerinde başarılı olduktan sonra, 9-10 ay üzere aralıklarla ilacın ağza bir sefer sıkılmasıyla hem tedavi edici hem de kollayıcı olarak kullanılması hedefleniyor.
Ayrıyeten, bu metotla SARS-CoV-1, mutasyona uğrayacak SARS virüsleri, koronavirüs kaynaklı salgınların önlemesi hedefleniyor.
– Prosedürünü anlattı
Serhat Gümrükçü, AA muhabirine, araştırmasının, yeni tip koronavirüsü kendi içinde bulunan bileşenleri kullanarak yok etmeye odaklandığını söyledi.
Hijack RNA ismini verdiği tedavi metodunun çalışma düzeneğini anlatan Gümrükçü, çalışma sürecine ait şu bilgileri verdi:
“Normalde viral enfeksiyonla savaşırken bilim insanları virüslerin enzimlerini gaye alıp bloke etme maksatlı ilaçlar geliştirmeye çalışırlar. Bundan 3 yıl evvel farklı bir tesir düzeneği geliştirilebileceğini düşündüm. Bir tedavi modeli geliştirdim. Bu modelde, ilaç enzimle etkileşip hücreye ve virüse ‘kendini öldür’ sinyali veren bir düzeneğe sahip. Hepatit B enfeksiyonlarında denemeye başladık. Koronavirüs salgını çıktı. Dünyadaki tüm araştırma laboratuvarları üzere ben de bu virüsü araştırma çalışmalarıma ekledim. Hepatit B için geliştirdiğim mekanizmayı, ilacın genetik şifresini ve protein kodunu değiştirerek koronavirüsü maksat alacak formda yine tasarladım. İlacın dizaynını bitirip hücre çalışmalarına başladım.”
Gümrükçü, milletlerarası bilim kongrelerinde tanıttığı düzeneğin çok olumlu yansılar aldığını ve bu süreçte birtakım üniversitelerin, iş birliğiyle hayvanlar üzerinde denemelere başladıklarını kaydetti.
Hayvan denemeleri sonrasında tek doz ilaçla koronavirüsü 6 günde ortadan kaldırabildiklerine işaret eden Gümrükçü, “Hayvan çalışmalarında enfeksiyon dozajı ve virüs ölçüsü insanlara nazaran çok daha yüksek yapılır. Hayvanları koronavirüsle enfekte ettiğimizde bir beşere bulaşan virüs ölçüsünün yaklaşık 10 bin katı virüsle enfekte ediyoruz. Hayvandan beşere bunun çevirisi daha farklı oluyor. Bu yüksek virüs oranıyla 6 günde hayvanlar iyileşebiliyorsa insanlardaki iyileşme tesirinin 2-3 gün olacağını iddia ediyoruz.”
Dr. Gümrükçü, hayvan çalışmalarında fare, sıçan ve tavşanların kullanıldığını, bir ay içinde FDA onayı alıp insan çalışmalarına başlamayı planladıklarını açıkladı.
– Dünya bilim insanlarıyla iş birliği
Çalışmasını mart ayında Retroviruses and Opportunistic Infections (Retrovirüs ve Fırsatçı Enfeksiyonlar) konferansında dünyanın önde gelen bilim beşerlerine duyurduğunu anlatan Gümrükçü, ünlü araştırmacılardan ortak çalışma için teklif aldığını aktardı.
Teksas Üniversitesi, Fransa Sıhhat Enstitüsü, Melbourne Üniversitesi ile çalışmalara başladıklarını belirten Gümrükçü, “Bizim geliştirdiğimiz ilaç, virüsün kendi ömrünü devam ettirmesi için çok kıymetli olan enzimi amaç aldığı için mutasyonların kurtulması mümkün değil. Zira enzim mutasyona uğrarsa virüs yaşayamaz. Virüsü tam beyninden vurup mutasyonları ve gelecekteki mutasyonları da engelleyeceğini düşünüyoruz.” diye konuştu.
– Sprey olarak kullanılacak
İlacı sprey olarak formüle ettiklerini, tek doz sıkım ile 9-10 ay tesir göstermesini beklediklerini kaydeden Gümrükçü, “Bu yılın sonundan evvel ilacın piyasaya çıkmasını bekliyoruz. Ciğerler ve teneffüs sisteminizde ilaç aylarca kalıyor. Bu da yalnızca tedavi emelli değil kollayıcı gayeli da kullanılabileceğini gösteriyor. Bütün varyantlara karşı tesirli olacak ve virüs bizden bir adım önde olmayacak, biz virüsten bir adım önde olacağız.” sözlerini kullandı.
Gümrükçü, ilaç geliştirme konusunda 4-5 milletlerarası şirketten teklif aldıklarını, enstitünün hayır gayeli çalıştığını, ilacın maddi durumu iyi olan yahut olmayan tüm ülkelere eşit halde dağıtılmasını hedeflediklerini belirtti.
Bir Türk olarak bilim dünyasında ismini duyurmaktan büyük gurur duyduğunu da tabir eden Gümrükçü, “Belki gelecek yıllarda Türkiye’ye dönüp büyük bir araştırma enstitüsü kurup araştırmalarımı ülkemde devam ettiririm.” değerlendirmesinde bulundu.
Memurlar
