Geçmişte çeşitli uygarlıkların yanı sıra çok sayıda devletin de egemenliğinde kalan Antalya‘da yaklaşık 20’si düzenlenmiş 50’den fazla antik yerleşim bulunuyor. Geçmişe ışık tutan antik kentler, tarih meraklılarının ilgisini çekiyor.
“Demokrasinin beşiği”: Patara
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından 2020’nin “Patara Yılı” ilan edilmesiyle tekrar gündeme gelen Patara Antik Kenti, en çok ziyaretçi ağırlayan antik kentler ortasında yer alıyor. Kaş’a 30 dakika uzaklıktaki Patara, barındırdığı tarihi ve kültürel mirasın yanı sıra eşsiz kum doruklarıyla de dikkati çekiyor.
Patara Antik Kenti
Demokrasinin birinci örneklerinden kabul edilen Likya Meclis Binası ve deniz feneri kalıntıları, kentteki ilgi gören yerlerin başında geliyor.
Kaş’ın Kınık Mahallesi yakınlarında yer alan ve antik devirde Likya’nın başşehirliğini yapan Ksanthos Antik Kenti ise Likya kültürüne mahsus dikme mezar anıtlarıyla göze çarpıyor.
Patara’da doğan, ömrünün büyük kısmını Demre’de geçiren Noel Baba olarak bilinen Aziz Nicholaus için ilçede yapılan Noel Baba Kilisesi ve Myra Antik Kenti’nin limanı olan Andriake de görülmesi gereken yerlerden. Likya Uygarlıkları Müzesi’nin de şurası olduğu alanda antik periyot liman kalıntılarını inceleme fırsatı bulan ziyaretçiler, müzede de Likya bölgesi kalıntılarını yakından görme imkanını yakalıyor.
Gazipaşa’daki Roma ve Bizans periyotlarından kalma Antiochie İsim Cragum Antik Kenti, mozaikleri ve heykelleriyle dikkati çekiyor.
Kumluca’da, yardımseverliğiyle tarihi kayıtlara geçen Opramos’un memleketi Rhodiapolis ile Finike-Elmalı kara yolunun 30. kilometresinde yer alan ve tiyatrosu, hamamı, kaya mezarları, su sarnıcıyla dikkati çeken Arykanda antik kentleri de ziyaretçileri tarihi seyahate çıkarıyor.
Kemer’deki Phaselis Antik Kenti, geniş ve görkemli bir caddesi, tiyatro, agora üzere pek çok kalıntıları ve eşsiz deniziyle de ziyaretçilerini büyülüyor.
Asırlara meydan okuyan kent: Aspendos
Serik ilçesinde günümüze kadar ayakta kalmış seçkin antik tiyatrolardan birine ve su kemerlerine sahip Aspendos Antik Kenti de asırlara meydan okuyor. Hafriyat çalışmalarında ortaya çıkartılan 2 bin yıllık iki katlı dükkanlar ve stoa (sütunlu galeri) kompleksi, kentin ticari ve siyasi açıdan kıymetini gözler önüne seriyor.
Aspendos Antik Kenti
Aksu ilçesinde yer alan ve geçmişi milattan evvel 3 bin yılına kadar uzanan Perge Antik Kenti de yalnızca bölgenin değil, Anadolu’nun en tertipli Roma periyodu kentlerinden biri olarak biliniyor.
Mimarisinin yanında mermer heykeltıraşlığıyla da ünlü kentte, 1946’dan beri yürütülen hafriyatlar sonucu kent merkezinin değerli anıtsal yapıları gün ışığına çıkarıldı. 2009’dan beri UNESCO Dünya Miras Süreksiz Listesi’nde yer alan antik kentte birçoğu ayakta duran tiyatro, stadyum, hamamlar, anıtsal çeşmeler ve agora, ziyaretçilerin ilgisini çekiyor.
Aspendos Antik Kenti
Tabiat ve tarihin buluştuğu kent: Termessos
Pozisyonu prestijiyle “kartal yuvasını” andıran, Büyük İskender’e teslim olmamasıyla bilinen, tiyatro, lahit ve kaya mezarları bulunan Termessos Antik Kenti de kesinlikle görülmesi gereken yerler ortasında bulunuyor.
Manavgat’taki Side Müzesi ve Antik Kenti ile Apollon Tapınağı kalıntıları, bilhassa gün batımında ziyaretçilerine hoş görünüm sunuyor.
Perge Antik Kenti
Hafriyatlarda gergedan, fil, su aygırı üzere hayvanların kalıntıları bulunan Karain Mağarası da ziyaretçilerini Yontmataş dönemine seyahate çıkarıyor.
Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı medeniyetlerine ilişkin yapıtları ve yapılarıyla ziyaretçilerin en uğrak yerlerinden Alanya Kalesi ve Syedra Antik Kenti de dikkati çeken tarihi yapılar ortasında yer alıyor.
Helenistik periyotta kurulan ve etrafı 6 kilometre uzunluğunda surlarla çevrilen 10 hektarlık yarımada üzerindeki Alanya Kalesi, kadim tarihiyle 2000’de UNESCO Dünya Miras Süreksiz Listesi’ne girdi. Birebir yıl hafriyat çalışmalarında elde edilen bulgular ile Syedra da ilçenin geçmişini milattan evvel 9. yüzyıla kadar götürdü.
“Ziyaretçiler, denize girme imkanı da buluyor”
Antalya Müze Müdürü Mustafa Demirel, AA muhabirine, antik kentlerin etraf düzenlemesi, bakım ve tamirlerine yönelik çalışmalara değer verildiğini, buralarda her yıl bilim insanlarınca hafriyat yapıldığını söyledi.
Perge Antik Kenti
Antalya’daki birçok antik kentin kıyı bölümünde yer aldığını anlatan Demirel, şunları kaydetti:
“Bölgemizde en çok Roma devrinde hayat alanı olarak belirlenmiş ve devir içinde terk edilmiş antik kentler var. Tüm ziyaretçiler, antik kentleri görme talihine sahip. Salgın sürecinde en çok Olimpos, Patara ve Fhaselis antik kentleri ilgi gördü. Antalya bölgesi hakikaten dünyanın en hoş kültürel mirasının bulunduğu, korunduğu bir bölge. Dağıyla taşıyla tüm coğrafya adeta bir açık hava müzesi. Ziyaretçiler hem geçmişten gelen kültürel mirası görme hem de gerektiğinde denize girme imkanı buluyor.”
“Yeşil ve mavinin tonları tarihle iç içe”
Syedra Antik Kenti Hafriyat Lideri Doç. Dr. Ertuğ Ergürer de kentte şu ana kadar ortaya çıkan kalıntıların birçoğunun Roma ve Bizans devrine ilişkin olduğunu vurguladı.
Kentin Roma hamamı, Sütunlu Caddesi, meclis binası, mezarları, vaftiz mağarası ve su kaynaklarının görünebilir kalıntılar ortasında yer aldığını belirten Ergürer, “Yine ilgi çeken büyük sarnıçlar ve batı kapısı ziyarete açık. Kent 12 ay boyunca fiyatsız gezilebilir durumda. Ziyaretçiler yeşil ve mavinin tonları ortasında tarihin içinde seyahat yapabiliyor.” dedi.
Syedra Antik Kenti
Alanya Müze Müdürü Seher Türkmen ise ilçede iki müze ve iki ören yerinin ziyarete açık olduğunu tabir etti.
“Adım başı kentler ve yerleşimleriyle dolu bir bölge”
Myra Andriake Antik Kenti Hafriyat Lideri Prof. Dr. Nevzat Çevik ise adım başı tarihi kentler ve yerleşim izlerine rastlanan geniş bir alanda çalıştıklarını vurguladı.
Çevik, Antalya’nın Karain’deki prehistorik birinci yerleşimcilerden Demir Çağlara, kayaların ahşap üzere oyulduğu Klasik Devir’den İskender’in hükümran günlerine, İmparatorluk sanatını Anadolu’ya taşıyan Roma’dan Osmanlı’ya kadar her devrin en beğenilen anıtlarıyla dolu olduğunu aktardı.
Bölgenin birçok medeniyete mesken sahipliği yaptığını vurgulayan Çevik, “Antalya, kıyılarında Likya’yı, Pamfilya’yı, dağlarında Pisidya’yı, Milyas’ı, Kibyratis’i kucaklayan farklı vakitlerin farklı kültürleriyle özel bir coğrafyada sahnelenen bir kültür sanat standı üzere.” dedi.
Memurlar
