AA muhabirinin derlediği bilgiye nazaran, kutup bilimleri konusunda yaptığı özgün çalışmalarla Türkiye’nin öncü ülkeler ortasında yer alma vizyonu doğrultusunda “Ulusal Kutup Bilim Programı (2018-2022)” hazırlanarak, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yürürlüğe konulmuştu.
Bu programın temel maksatları, Cumhurbaşkanlığı himayelerinde, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı uyumunda, TÜBİTAK MAM Kutup Araştırmaları Enstitüsü (KARE) tarafından kutup bölgelerine ulusal seferlerin düzenlenmesi, Ulusal Kutup Bilim Programı’nın uygulanması, kutup bilimleri konusunda ikili iş birlikleri tesis edilerek, öteki ülkelerin bilim üslerine Türk bilim insanlarının gönderilmesi ve Antarktika’da Türk bilim üssünün kurulması olarak belirlenmişti.
TÜBİTAK, programda belirlenen öncelikli araştırma temalarına ait Ar-Ge ve bilimsel araştırma faaliyetlerinin gerçekleştirilmesini sağlamak hedefiyle Arktik bölgesine yahut Antarktika kıtasına Türkiye tarafından gerçekleştirilmesi planlanan ulusal bilim seferlerine katılarak yahut katılmadan yapılabilecek kutup projelerinin belirlenmesini sağlamak maksadıyla davet açtı.
Türkiye’den kamu ve özel kurumlara açık olan ve TÜBİTAK enstitülerinin de müracaat edebileceği davete, 2 Temmuz’a kadar müracaat yapılabilecek. Davet özelinde bütçe üst limiti 200 bin lira olacak. 25 bin liraya kadar da proje teşvik ikramiyesi verilebilecek. Proje müddetleri en fazla 24 ay olabilecek.
TÜRKİYE’NİN TEMSİLİ DE AMAÇLANIYOR
Bu yıl salgın nedeniyle Ulusal Arktik Bilim Seferi (TASE) yapılamayacağından, Arktik bölgesine ilişkin yalnızca seferden bağımsız kutup projeleri desteklenecek.
Antarktika kıtasına yönelik dayanak verilecek projelerse Ulusal Antarktika Bilim Seferi’ne (TAE) katılarak yahut katılmadan yapılabilecek projeler ortasından seçilecek.
Sefere katılmayacak projeler için sefer bölgesinde örnekleme, bilgi toplama ve ölçüm üçüncü şahıslarca yapılamayacak. Sefere iştirak gerektiren projelerde, iştirak yalnızca 6. Ulusal Antarktika Bilim Seferi (TAE-6) için geçerli olacak. Bilimsel sefere iştirak gerektiren projeler kapsamındaki sefer masrafları TÜBİTAK MAM KARE tarafından karşılanacak.
Davette daha evvel TAE seferlerine iştirak sağlamayan projelere öncelik verilecek. TAE-6 öncesi seferlere katılmış proje yürütücüleri, projelerinden indeksli mecmualarda yayın yapmış olması halinde tekrar proje müracaatında bulunabilecek.
Ulusal araştırma seferlerinde Türkiye’nin kutup bölgelerinde üst düzeyde temsili de amaçlandığından, desteklenmesine karar verilen projeler kapsamında milletlerarası toplantılara iştirak sağlanması, milletlerarası hakemli bir mecmuada yayın yapılması ve sonuçlarının TÜBİTAK MAM KARE’ye bildirilmesi bekleniyor.
TÜRKİYE’NİN ULUSAL SEFERLERİ
Türk bilim insanları, dünyanın en uç, en izole noktası olarak bilinen Beyaz Kıta’ya 2017 yılından bu yana ulusal seferler düzenliyor. 2017’deki birinci sefere 9, 2018’deki ikinci sefere de 28 kişi katılmıştı.
2019’daki 3’üncü ve 2020’deki 4’üncü Ulusal Antarktika Bilim Seferi, 24’er kişinin iştirakiyle gerçekleştirilmişti. Ayrıyeten, Türk bilim insanlarının “Beyaz Kıta”nın şifrelerini çözmek üzere çıktıkları 4’üncü seferi mevzu alan “Gezegenin Kara Kutusu: Antarktika” ve “Antarctica Diaries: A Trip to the End of the World, 2020” belgeselleri de yayınlanmıştı.
TÜBİTAK’ın şimdiye kadar dayanak verdiği bilim insanlarının yer, canlı ve deniz bilimleri alanındaki kutup projeleri, TÜBİTAK MAM KARE’nin internet sitesinden takip edilebiliyor.
Milliyet