Milliyet’ten Hanifi Baş’ın haberine nazaran: Medya paylaşma ve canlı yayın imkanı sağlayan Çinli toplumsal medya pratiği TikTok, yeni done ihlali savıyla gündeme geldi. ABD’li toplumsal haber ve tartışma sitesi Reddit, TikTok’un topladığı olgularla önemli güvenlik ve zımnilik ihlali yaptığını yazdı. Çinli ByteDance firması bünyesinde bölge alan TikTok’un dünyada 2 milyar, Türkiye’de ise 30 milyon kullanıcısı bulunuyor.
Güvenliğe tehdit
Marmara Üniversitesi Muhabere Fakültesi Tedrisat Üyesi ve Dijital Muhabere Araştırmacısı Doç. Dr. Ali Murat Kırık, TikTok’un done ihlalleri ve güvenlik problemleri nedeniyle mütemadi gündem oluşturan bir toplumsal ağ olduğunu anımsattı. Fakat son tezlerin bu mecranın siber güvenlik açısından değerli bir sorun oluşum ettiğini gözler önüne serdiğini belirten Kırık, “Türkiye’de de ağır kullanılan TikTok mahsusen evlatlar ve gençler tarafından mütemadi tercih ediliyor. Fakat done ihlalleri konusunda dünyada farklı yaptırım kararları alınıyor.
Telefondan silinmiş haberlerin depolanabileceği, kullanılan telefonların teknik özellikleri hakkında haberlerin toplanabileceği ve pratik gizli olsa dahi ses ve imaj kaydı yapılabileceği bu savlardan yalnızca birkaçı. TikTok tatbikini kullanan bir kullanıcıdan müsaade alınmaksızın zararlı ve cürüm mahiyetindeki içerikler indirilebilmekte ve telefonlara virüsler sızabilmektedir. TikTok’un kopyalanan her içeriği sakladığı da savlar arasında. Konum haberi ve ağ haberini de sakladığı argümanlar arasında” dedi.
Pandemi periyodu ihlal arttı
Hacettepe Üniversitesi Talim Üyesi Turhan Menteş ise, toplumsal medya tatbiklerinin birçoklarının ferdî dataları topladığını ve data ihlallerinde ön plana çıktıklarını kaydederek, şunları söyledi: “Kişisel doneleri daha sonra istedikleri formlarda kullanıyorlar.
Sıhhat, cinsiyet, diyanet, siyasi görüş üzere kişisel nitelikli veriyi kullanmak için ağların şahsi müsaade alması gerekiyor. Başkaca tasarruf alışkanlıklarınızı değerlendirip profilleme yapıyorlar.
Facebook bu nedenle 5 milyar dolar ceza aldı. Kullanıcılar da çok bilinçli olmayabilir lakin bu meydanlar kişinin isteğine bırakılacak hususlar değil. Önemli düzenleme geldi. AB’de Umumi Data Himaye Yönetmeliği (GDPR) çıkarıldı. Burada yaptırımlar çok büyük. Bizde Google’a 1 milyon 600 bin TL ceza verilirken, Fransa, Almanya Google’a 50 milyon euro ceza kesti.”
Pandemi periyodunda sıhhatin ön plana çıkması nedeniyle done ihlallerinin de arttığını lisana getiren Menteş, “Bulaş tespiti için önemli done toplandı. Konum haberleri bile paylaşıldı. Kamu sıhhati için değerli olsa da bu doneler ömür uzunluğu kalıcı oluyor. Tutulan zatî olguların kanunun öngördüğü sınırlı vadelerde yok edilmesi gerekiyor” diye konuştu.
Dikkat istekli veriliyor!
İstanbul Üniversitesi Muhabere Fakültesi Tedrisat Üyesi Prof. Dr. Uğur Gündüz de, dijital çağın bireyleri olarak ferdî olgularımızı toplumsal medya araçlarına üye olarak istekli olarak sunduğumuza dikkat çekerek, şöyle konuştu:
“Üyelik aşamasında çok uzun ve küçük puntolu metinlere ‘evet kabul ediyorum, onaylıyorum’ diyerek aslında tahminen de kabul etmeyi düşünmeyeceğimiz pek çok olgumuzu, konumumuzu, ferdî haberimizi farkında olmadan veriyoruz. TikTok’ta da yaşanan durum bu. Bu çeşit tatbikleri kullananların şahsî doneler ve güvenlik ihlalleri konusunda hassas ve önlemli olmasında yarar var. Üyelik aşamasında nelere onay verildiği, üyelik akitlerinde ne çeşit kurallar istendiğini detaylı olarak araştırmayı ihmal etmeyin.”
Ses ve manzara kaydedip, kart haberlerini bile kopyalayabilir
TikTok’un yaptığı tez edilen olgu ihlalleri şöyle:
Cep telefonu saklıyken bile ses ve imaj kaydediyor.
Telefonun kamerası ve mikrofonuna ulaşıyor.
İstediği farklı belgeyi cep telefonunuza yükleyebilme.
Kopyaladığınız her içeriği saklıyor. (Kart haberi, şifreler, kullanıcı adları)
Telefonun tüm donanımı ile haber topluyor.
Fotoğraf ve görüntülere erişip, bunların farklı cihazlarda görüntülenmesine müsaade veriyor.
Ağla ilgili IP adresini ve Wi-Fi erişim isminizi takip ediyor.
Telefonunuza yüklediğiniz vesair mobil tatbikleri anlık olarak görüyor.
Android telefon kullananlardan olursuz halde zip belgesi indirme ve belgeyi çalıştırma. Telefonunuza kabahat oluşum edecek içerikler indirilebilir.
Tatbik açık olmasa bile konumunuzu her 30 saniyede bir takip ediyor.
Üye olurken verdiğiniz olurlara dikkat edin
Toplumsal ağlar, internet siteleri ve mobil tatbikler farklı yollarla şahsî haberleri topluyor. Bunlardan biri çerezler. İnternet siteleri ve mobil pratiklerde çerez (cookie) kullanılıyor. Bu belgeler bilgisayarınızın hard diskinde yahut kullanıcı cihazınızda ağ tarayıcınız tarafından saklanan küçük boyutlu metin evrakları. Bunları engelleyebilirsiniz.
Öbür bir formül ise web tahlili. Google Analytics’le yapılan tahlil, siteler ve mobil pratikler sizlerin çevrimiçi trafik tahlilini kapsar. İnternet siteleri ve mobil pratikler size çeşitli toplumsal ağlardan temas sağlar. Toplumsal ağlarda, internet yahut pratiklerden birinin ziyareti sırasında oturum açarsanız, bu haberleri profilinize ekleyebilir. TikTok, Facebook, Twitter üzere ağların zımnilik siyasetlerini kesinlikle okuyun ve verdiğiniz müsaadeleri gözden geçirin.
‘Hindistan’ yasak koydu
Pek çok memleket TikTok’un data ihlallerine karşı da adım attı. Hindistan, memleketin egemenliği, bütünlüğü, savunması, güvenliği ve kamu sistemine karşı zararlı faaliyetlerde bulunması gerekçesiyle Çin menşeli 59 mobil uygulamayı yasakladı. TikTok da bunlar arasında bulunuyor.
Memurlar
