YÖNETMELİK
Ticaret Bakanlığından:
TİCARET UZMANLIĞI YÖNETMELİĞİ
BİRİNCİ KISIM
Emel, Kapsam, Destek, Tanımlar ve Kısaltmalar
Emel ve kapsam
HUSUS 1 – (1) Bu Yönetmelik, ticaret uzman yardımcılarının mesleğe alınma, yetiştirilme, tez ve yeterlik imtihanları ile ticaret uzmanlığına atanma tarz ve asıllarını; ticaret uzmanı ve ticaret uzman yardımcılarının çalışma metot ve asılları, misyon, yetki ve sorumlulukları ile öteki konuları düzenlemektedir.
Destek
HUSUS 2 – (1) Bu Yönetmelik, 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun ek 41 inci hususu ile 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 469 uncu unsuruna dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar ve kısaltmalar
HUSUS 3 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Bakan: Ticaret Bakanını,
b) Bakanlık: Ticaret Bakanlığını,
c) Bakan Yardımcısı: Ticaret Bakanlığı Bakan Yardımcısını,
ç) Ünite: Ticaret uzmanı/ticaret uzman yardımcısının vazife yaptığı Ticaret Bakanlığı merkez teşkilatı hizmet ünitelerini,
d) Ünite amiri: Ticaret Bakanlığı merkez teşkilatı ünite amirlerini,
e) Genel Müdür: Ticaret Bakanlığı Işçi Genel Müdürünü,
f) Genel Müdürlük: Ticaret Bakanlığı Işçi Genel Müdürlüğünü,
g) Genel Müdür Yardımcısı: Ticaret Bakanlığı Işçi Genel Müdür Yardımcısını,
ğ) Giriş imtihanı: Ticaret uzman yardımcılığı giriş imtihanını,
h) Giriş imtihanı kurulu: Ticaret uzman yardımcılığı giriş imtihanı kurulunu,
ı) KPSS: Kamu Işçi Seçme Imtihanını,
i) ÖSYM: Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezini,
j) Taşra teşkilatı: Ticaret Bakanlığı gümrük ve dış ticaret bölge müdürlükleri, ticaret vilayet müdürlükleri ile özgür bölge müdürlüklerini,
k) Tez heyeti: Ticaret uzman yardımcısı tarafından hazırlanan tezi kıymetlendiren jüriyi,
l) Uzman: Ticaret uzmanını,
m) Uzman yardımcısı: Ticaret uzman yardımcısını,
n) YDS/e-YDS: Yabancı Lisan Bilgisi Düzey Tespit Sınavını/Elektronik Yabancı Lisan Bilgisi Düzey Tespit Imtihanını,
o) Yeterlik imtihanı: Ticaret uzmanlığı yeterlik imtihanını,
ö) Yeterlik imtihanı kurulu: Ticaret uzmanlığı yeterlik imtihanı komitesini,
tabir eder.
İKİNCİ KISIM
Giriş Imtihanı ve Uzman Yardımcılığına Atanma
Giriş imtihanı
HUSUS 4 – (1) Uzman yardımcıları, mesleğe özel yarış imtihanı ile alınır. Giriş imtihanı, KPSS sonuçlarına nazaran belirlenen adaylar için Bakanlık tarafından yapılan yazılı ve kelamlı imtihandan oluşur.
(2) Yazılı imtihan Bakanlık tarafından yapılabileceği üzere, imtihanın tamamı yahut bir kısmı ÖSYM Başkanlığına yahut Bakanlık tarafından belirlenen bir yükseköğretim kurumuna yaptırılabilir. Yazılı imtihanın ÖSYM Başkanlığına yahut bir yükseköğretim kurumuna yaptırılması halinde, imtihana ait konular protokol ile belirlenir. Kelamlı imtihan ise Bakanlık tarafından yapılır.
Giriş imtihanı duyurusu
HUSUS 5 – (1) Giriş imtihanının müracaat kaideleri, imtihan hususları, birinci ve son müracaat tarihi, müracaat evrakının temin edileceği yer, müracaat yeri, gerek görülmesi halinde tahsil kısımları ve kontenjanları, tahsil kısımları prestijiyle atama yapılacak takımların sınıfı, dereceleri, sayıları, imtihana çağrılacak aday sayısı, imtihanın yeri, vakti, kıymetlendirme usulü, müracaatta istenen doküman ve beyanlar imtihana son müracaat tarihinden en az otuz gün evvel Resmi Gazete’de, Aile, Çalışma ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı ile Bakanlık internet sitesinde yayımlanmak suretiyle duyurulur.
(2) Giriş imtihanı duyurusunda yer alacak tahsil kısımları, 6 ncı hususun birinci fıkrasının (c) bendinde sayılan fakülte ve kısımlar ortasından Bakanlık tarafından belirlenir.
Giriş imtihanı müracaat kaideleri
UNSUR 6 – (1) Giriş imtihanına katılabilmek için;
a) 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci hususunda belirtilen genel kaideleri taşımak,
b) Giriş imtihanının yapıldığı yılın ocak ayının birinci günü prestijiyle otuz beş yaşını doldurmamış olmak,
c) En az dört yıllık eğitim veren yükseköğretim kurumlarının siyasal bilgiler, hukuk, iktisadi ve idari bilimler, iktisat, işletme, mühendislik ve ziraat fakülteleri ile öteki fakültelerin en az dört yıllık dış ticaret, memleketler arası ticaret, milletlerarası ticaret ve lojistik, lojistik idaresi, memleketler arası lojistik ve nakliyecilik, matematik ve istatistik kısımlarından yahut bunlara denkliği Yükseköğretim Heyeti tarafından kabul edilen yurt içindeki yahut yurt dışındaki öğretim kurumlarından mezun olmak,
ç) Giriş imtihanı duyurusunda belirtilen KPSS puan çeşidinde yahut çeşitlerindeki taban puanı almış olmak,
d) Son müracaat tarihi prestijiyle son iki yıl içinde Almanca, Arapça, Çince, Fransızca, İngilizce, İspanyolca, Rusça lisanlarının birinden YDS/e-YDS’den en az (C) düzeyinde olmak üzere giriş imtihanı duyurusunda belirtilen düzeyde yahut lisan yeterliği bakımından bunlara denkliği ÖSYM tarafından kabul edilen ve milletlerarası geçerliliği bulunan dokümana sahip olmak,
gerekir.
(2) Giriş imtihanlarının yazılı yahut kelamlı kademelerinden rastgele birinden olmak üzere toplam üç defa başarısız olan adaylar müteakip giriş imtihanlarına müracaat yapamazlar.
Müracaat biçimi ve yeri
HUSUS 7 – (1) Son müracaat tarihi prestijiyle 6 ncı hususta belirtilen koşullara sahip olan adaylar giriş imtihanı başvurusunu, duyuruda belirtilen müracaat mühleti içerisinde elektronik ortamda yaparlar. Duyuruda belirtilen müddet içinde elektronik ortamda yapılmayan müracaatlar dikkate alınmaz.
Giriş imtihanına başvuracaklardan istenen dokümanlar
UNSUR 8 – (1) Giriş imtihanına başvuracaklardan Bakanlık internet sitesinde yayınlanacak Fotoğraflı İş Talep Formu istenir.
Giriş imtihanı kurulu
HUSUS 9 – (1) Giriş imtihanı kurulu, Bakan tarafından görevlendirilen Bakan Yardımcısı ya da Genel Müdür başkanlığında toplam beş asıl ve beş yedek üyeden oluşur. Giriş imtihanı için birden fazla giriş imtihanı komitesi oluşturulabilir.
(2) Bakan Yardımcısının giriş imtihanı komitesi lideri olduğu durumlarda, Genel Müdür yahut Genel Müdür Yardımcısı giriş imtihanı kurulunun natürel üyesi olup kalan asıl ve yedek üyeler ünite amirleri ve bunların yardımcıları ortasından; Genel Müdürün giriş imtihanı kurulu lideri olduğu durumlarda ise kalan asıl ve yedek üyeler ünite amirleri ve bunların yardımcıları ortasından Bakan tarafından belirlenir.
(3) Giriş imtihanı komitesi üye tam sayısı ile toplanır. Giriş imtihanı kuruluna asıl üyelerin rastgele bir nedenle katılamamaları halinde, yedek üyeler tespit sırasına nazaran katılırlar.
(4) Giriş imtihanı komitesi; 4 üncü hususun ikinci fıkrası gizli kalmak üzere, yazılı imtihan sorularının hazırlanması ve karşılıkların kıymetlendirilmesi, kelamlı imtihanın yapılması, sonuçların duyuru edilmesi, itirazların sonuçlandırılması ve imtihanla ilgili öbür süreçlerin yürütülmesiyle vazifelidir.
(5) Giriş imtihanı komitesi lideri ve üyeleri, kendilerinin, boşanmış olsalar dahi eşlerinin, üçüncü dereceye kadar (bu derece dahil) kan ve ikinci dereceye kadar (bu derece dahil) kayın hısımlarının yahut evlatlıklarının katıldıkları giriş imtihanlarında vazife alamazlar. Bunların yerine yedek üyeler katılır.
(6) Giriş imtihanı kurulunun sekretarya misyonu Genel Müdürlükçe yürütülür.
Yazılı imtihan
UNSUR 10 – (1) Yazılı imtihana, tahsil kolları prestijiyle atama yapılacak takım sayısının yirmi katından fazla olmamak kaydı ile KPSS muvaffakiyet sırasına nazaran Bakanlık tarafından belirlenen sayıda aday çağrılır. Çağrılan son sıradaki aday ile eşit puana sahip adayların tamamı yazılı imtihana çağrılır. Çağrılan adayların isimleri imtihandan en az on beş gün evvel Bakanlık internet sitesinde duyuru edilir.
(2) Yazılı imtihan, gereksinim duyulan tahsil kollarına nazaran belirlenecek hususlara ilaveten genel iktisat bilgisi ve yabancı lisan bahislerinde yapılır. Yazılı imtihan bahisleri ve tartıları giriş imtihanı duyurusunda belirtilir.
(3) Yazılı imtihan yüz tam puan üzerinden kıymetlendirilir. Yazılı imtihanda başarılı sayılmak için her husus kümesinden en az altmış puan alınması ve bunların ortalamasının en az yetmiş puan olması gerekir.
(4) Yazılı imtihan sonuçları, tahsil kolları prestijiyle Bakanlık internet sitesinde duyuru edilir. İlgililere ayrıyeten yazılı tebligat yapılmaz.
Kelamlı imtihan
HUSUS 11 – (1) Kelamlı imtihana, tahsil kolları prestijiyle yazılı imtihan puanı en yüksek olan adaydan başlamak suretiyle giriş imtihanı duyurusunda belirtilen atama yapılacak takım sayısının üç katı kadar aday, tahsil kolları prestijiyle farklı ayrı çağrılır. Lakin yazılı imtihanda başarılı olan aday sayısının, duyuru edilen takımın üç katının altında olması halinde başarılı olan tüm adaylar kelamlı imtihana çağrılır. Çağrılan son sıradaki aday ile eşit puana sahip adayların tamamı kelamlı imtihana çağrılır.
(2) Kelamlı imtihan duyurusu, Bakanlık internet sitesi üzerinden imtihan tarihinden en az on gün evvel yapılır.
(3) Kelamlı imtihan için çağrılan adaylardan kendi el yazılarıyla bir sayfayı geçmeyecek halde kompozisyon biçiminde hazırladıkları kısa özgeçmişlerini giriş imtihanı duyurusunda belirtilen halde Genel Müdürlüğe teslim etmeleri istenir.
(4) Kelamlı imtihan, adayların;
a) Giriş imtihanı duyurusunda belirtilen imtihan hususlarına ait bilgi seviyesi,
b) Bir mevzuyu kavrayıp özetleme, söz yeteneği ve muhakeme gücü,
c) Liyakati, temsil kabiliyeti, davranış ve reaksiyonlarının mesleğe uygunluğu,
ç) Özgüveni, ikna kabiliyeti ve inandırıcılığı,
d) Genel yetenek ve genel kültürü,
e) Bilimsel ve teknolojik gelişmelere açıklığı,
taraflarından kıymetlendirilerek farklı başka puan verilmesi suretiyle gerçekleştirilir.
(5) Adaylar, giriş imtihanı komitesi tarafından dördüncü fıkranın (a) bendi için elli puan, başka bentlerde yazılı özelliklerin her biri için onar puan üzerinden kıymetlendirilir ve verilen puanlar başka ayrı tutanağa geçirilir. Bunun dışında kelamlı imtihan ile ilgili rastgele bir kayıt sistemi kullanılmaz. Kelamlı imtihanda başarılı sayılmak için, giriş imtihanı komitesi lider ve üyelerinin yüz tam puan üzerinden verdikleri puanların aritmetik ortalamasının en az yetmiş olması gerekir.
Ataması yapılacakların belirlenmesi
UNSUR 12 – (1) Muvaffakiyet puanı, yazılı imtihan ile kelamlı imtihan notlarının aritmetik ortalaması alınarak belirlenir. Muvaffakiyet puanı en yüksek olan adaydan başlamak suretiyle giriş imtihanı duyurusunda belirtilen atama yapılacak takım sayısı kadar asıl adayın ismi, tahsil kısımları prestijiyle başka farklı belirlenir ve imtihan sonuçları Bakanlığın internet sitesinde duyuru edilir. Ayrıyeten, imtihan sonucu başarılı olan adaylara yazılı olarak bildirilir.
(2) Giriş imtihanında bir tahsil koluna ayrılan kontenjan sayısı kadar adayın başarılı olamaması halinde Bakanlık, tahsil kollarının kontenjanları ortasında değişiklik yapabilir.
(3) Yazılı ve kelamlı imtihanda başarılı olmak ve muvaffakiyet puanları dikkate alınmak kaydıyla, giriş imtihanı duyurusunda tahsil kısımları prestijiyle belirtilen takım sayısının yarısını geçmemek üzere, giriş imtihanı komitesi tarafından belirlenen sayıda yedek aday Bakanlığın internet sitesinde duyuru edilir.
(4) Adayların muvaffakiyet puanlarının birebir olması halinde sırasıyla yazılı puanı, giriş imtihanına başvurduğu KPSS puanı ve yabancı lisan puanı yüksek olana öncelik tanınır.
Ataması yapılacaklardan istenen evraklar
HUSUS 13 – (1) Giriş imtihanını kazanan aday, talep edilen evrakları imtihan sonucunun yazılı olarak bildirildiği tarihi takip eden on beş gün içinde Genel Müdürlüğe teslim eder.
(2) Gerçeğe karşıt beyanda bulunduğu tespit edilenlerin imtihanları geçersiz sayılır ve atamaları yapılmaz. Bunların atamaları yapılmış olsa dahi iptal edilir. Bunlar hiçbir hak talep edemez ve haklarında 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun ilgili kararları uygulanmak üzere Cumhuriyet Başsavcılığına cürüm duyurusunda bulunulur. Bu formda Bakanlığı yanıltanlar kamu vazifelisi ise durumları çalıştıkları kurumlara bildirilir.
Uzman yardımcılığına atanma
HUSUS 14 – (1) Giriş imtihanını kazanarak kendilerine yapılan bildirimi müteakip belirtilen mühlet içinde istenilen evrakları Genel Müdürlüğe teslim edenler, Bakanlık tarafından uzman yardımcısı takımlarına atanırlar.
(2) Imtihanda başarılı olup ataması yapılmayanlar, ataması yapılıp vazifeye başlamayanlar yahut rastgele bir nedenle misyondan ayrılanlardan boşalan takımlara, yeni bir imtihan yapılana kadar ve her halükarda bir yılı geçmemek kaydıyla 12 nci unsurun üçüncü fıkrası uyarınca belirlenen yedek listeden en yüksek puan alan adaydan başlamak üzere atama yapılabilir.
ÜÇÜNCÜ KISIM
Uzman Yardımcılarının Yetiştirilmesi, Çalışma Sistemi, Vazife ve Sorumlulukları
Uzman yardımcılarının yetiştirilmesi
UNSUR 15 – (1) Uzman yardımcıları için; Genel Müdürlükçe, ünitelerin görüşleri de alınmak suretiyle bir eğitim planı hazırlanır. Mesleksel ve uygulamalı eğitimin yer ve müddetlerini de belirten bu plan Bakan tarafından onaylanır.
(2) Eğitim planında, uzman yardımcılarının yetişmelerini sağlamak üzere eğitim yapılacak merkez, taşra ve yurt dışı teşkilatındaki üniteler ve müddetleri belirtilir.
(3) Uzman yardımcılarına uzmanlığın gerektirdiği bilgi, marifet ve nitelikleri kazanmaları maksadıyla verilen mesleksel ve uygulamalı eğitimde;
a) Bakanlığın teşkilat yapısı, vazifeleri, çalışma yöntem ve asılları hakkında bilgi ve deneyim kazanmaya,
b) Bakanlığın vazife alanına giren mevzulara ait ulusal ve memleketler arası mevzuata ve bu mevzuatın uygulanmasına ait bilgi ve hünerleri kazanmaya,
c) Mesleksel mevzularda yazışma, rapor yazma, araştırma ve inceleme teknikleri hususlarında gerekli bilgi ve yeteneği kazanmaya,
ç) Bilgi, yetenek ve yeterliklerine nazaran yetişme ve gelişme istikametinden gereken imkanların sağlanması suretiyle mesleksel bahislerde bilimsel ve teknik çalışma ile araştırma alışkanlığını kazanmaya,
yönelik çalışmalarda bulunulur.
(4) Uzman yardımcıları, eğitim planı doğrultusunda Bakanlığın vazife alanına giren mevzulara ait bilgilerin kazandırılması maksadıyla mesleksel eğitime tabi tutulur.
(5) Mesleksel eğitimlerini tamamlayan uzman yardımcıları, müddeti altı aydan çok olmamak üzere, iş ve süreçlerde vazife almalarının yanı sıra kurs, seminer, staj ve konferans üzere eğitim çalışmalarına iştirakleri yoluyla da uygulamalı eğitime tabi tutulabilir. Uygulamalı eğitim, merkez teşkilatının yanı sıra taşra ve yurt dışı teşkilatında da verilebilir. Taşra yahut yurt dışı teşkilatındaki uygulamalı eğitim mühletince her türlü önlemin alınmasından ilgili bölge müdürü, vilayet müdürü, özgür bölge müdürü yahut ticaret müşaviri/ataşesi sorumludur.
(6) Uzman yardımcıları, misyona başlamalarını takip eden birinci iş gününden başlayarak bu unsurun birinci fıkrasına istinaden hazırlanan mesleksel ve uygulamalı eğitim planının bitimine kadar Genel Müdürlükte süreksiz görevlendirilir.
Uzman yardımcılarının çalışma tertibi
HUSUS 16 – (1) Mesleksel ve uygulamalı eğitim sonrasında uzman yardımcıları Bakanlığın vazife alanına giren hususlarda çalıştırılmak üzere, merkez teşkilatındaki hizmet ünitelerinde bir uzman nezaretinde görevlendirilir.
(2) Uzman yardımcıları, eğitim müddetlerinin bitmesini müteakip en az bir yıl, bağlı bulunduğu daire lideri yahut daire liderince belirlenen uzmanın nezareti altında ve başka uzmanlarla birlikte çalışmalarını yürütür.
Uzman yardımcılarının vazife ve sorumlulukları
HUSUS 17 – (1) Uzman yardımcıları;
a) Çalıştıkları ünitenin vazifelerine ait mevzuatın uygulanması, yorumlanması ve geliştirilmesine ait işlerin yapılması,
b) Görevlendirildikleri bahislerde yapılacak araştırma, inceleme ve öbür çalışmalar için gerekli dokümanların toplanması ve ön hazırlıkların yapılması,
c) Vazife alanına giren bahislerdeki ulusal ve memleketler arası mevzuatın izlenmesi,
ç) Bakanlığın yurt içi ve yurt dışında düzenlenen toplantı, seminer, kurs ve konferanslarda temsil edilmesi ve Bakanlık görüşü oluşturulmasına katkıda bulunulması,
d) Ünitenin misyon alanı kapsamında, yerinde inceleme de dahil olmak üzere, araştırma yahut kıymetlendirme yapılması ve rapor hazırlanması,
e) Amirlerince verilen gibisi nitelikteki misyonların yerine getirilmesi,
konularında vazifelidir.
(2) Uzman yardımcıları bu Yönetmelikle kendilerine verilen vazifelerin mevzuata uygun olarak ve vaktinde yerine getirilmesinden bağlı bulunduğu daire lideri ve üstü amirlerine karşı sorumludur.
DÖRDÜNCÜ KISIM
Yeterlik ve Uzmanlığa Atanma
Yeterlik süreci
HUSUS 18 – (1) Uzman yardımcıları uzmanlığa atanabilmek için yeterlik sürecine tabi tutulur. Yeterlik süreci tez savunması ve yeterlik imtihanı olmak üzere iki basamaklıdır.
Uzmanlık tezi hazırlamaya hak kazanma
HUSUS 19 – (1) Uzman yardımcısı takımında aylıksız müsaade, toplamı üç ayı aşan hastalık ve refakat müsaadesi hariç olmak üzere, uzman yardımcısı olarak adaylıkta geçen müddet dahil on sekiz ay mühlet ile Bakanlık ünitelerinde fiilen çalışanlar, uzmanlık tezini hazırlamaya hak kazanır.
Tez konusunun ve tez danışmanının belirlenmesi
UNSUR 20 – (1) Uzman yardımcısı, uzmanlık tezi hazırlamaya hak kazandığı tarihi takip eden otuz gün içinde Bakanlığın vazife alanı ile ilgili hususlarda üç tez konusu belirleyerek Bakanlıkça yayımlanacak Tez Hazırlama, Yazım ve İnceleme Yönergesinde belirtilen yollara uygun formda ünitesine sunar ve ilgili ünite amirinin onayı ile tez konusu belirlenir. Sunulan tez hususlarının uygun görülmemesi yahut belirtilen mühlet içerisinde uzman yardımcısının tez konusunu ünitesine sunmaması halinde, tez konusu ünite amiri tarafından belirlenir. İlgili ünite amiri tarafından on gün içinde belirlenen tez mevzuları tıpkı müddet içinde Genel Müdürlüğe bildirilir.
(2) Uzman yardımcısı, kendisine rehberlik etmek üzere seçtiği tez danışmanını da tez hususları ile birlikte ünite amirinin onayına sunar. Tez danışmanı, daire liderleri yahut meslekte 10 yılını doldurmuş uzmanlar ortasından seçilir. Tez danışmanı, birebir anda birden fazla uzman yardımcısına tez danışmanlığı yapamaz. Muhtaçlık duyulması halinde, öğretim üyeleri yahut meslekte 10 yılını doldurmuş ve ilgili bahiste uzmanlık sahibi öteki kamu kurumları çalışanı de tez danışmanı olarak belirlenebilir. İlgili ünite amiri tarafından belirlenen tez danışmanları tez bahisleri ile birlikte Genel Müdürlüğe bildirilir.
(3) Uzman yardımcısının talebi halinde, belirlenen tez konusu yahut tez danışmanı ünite amirinin uygun görmesi ile bir sefere mahsus olmak üzere değiştirilebilir. Tez konusunun yahut tez danışmanının değiştirilmesi uzman yardımcısına ek müddet hakkı vermez.
Tez heyeti
UNSUR 21 – (1) Tez heyeti uzman yardımcısının ünite amirinin yahut ünite amirinin yardımcısının başkanlığında, üyelerden biri Genel Müdürlükten olmak üzere en az daire lideri seviyesinde üç asıl ve üç yedek üyeden oluşur.
(2) Tez heyeti üye tam sayısı ile toplanır. Asıl üyelerin rastgele bir nedenle komiteye katılamamaları halinde, yedek üyeler tespit sırasına nazaran komiteye katılırlar.
(3) Tez danışmanı, danışmanı olduğu tez ile ilgili olarak tez heyetinde bulunamaz.
(4) Tez heyetinin sekretarya vazifesi Genel Müdürlükçe yürütülür.
Tezlerin hazırlanması
HUSUS 22 – (1) Uzman yardımcısı, uzmanlık tezini bilimsel araştırma temellerine, bilimsel çalışma etiğine ve Bakanlıkça hazırlanacak Tez Hazırlama, Yazım ve İnceleme Yönergesine uygun olarak hazırlar ve ele aldığı mevzuya ait kendi görüş, kıymetlendirme ve tekliflerini tezinde belirtir.
(2) Tezde yer alan görüş, kıymetlendirme ve tekliflerin içeriği ve özgünlüğü tezi hazırlayan uzman yardımcısına aittir. Bunlar, Bakanlığın kurumsal görüşünü yansıtmaz.
(3) Tez konusunun öteki bir kurum yahut kuruluşta uzmanlık, yüksek lisans, doktora tezi yahut öteki bir isim altında birebir formda incelenip savunulmamış olması gerekir.
Tezlerin teslimi
HUSUS 23 – (1) Uzman yardımcısı, tezin elektronik ortamdaki kopyasını ve tez danışmanının kıymetlendirme raporunu, tez konusunun kendisine bildirim edildiği tarihten itibaren en geç bir yıl içinde ünitesi vasıtasıyla Genel Müdürlüğe iletir.
(2) Birinci fıkrada belirtilen bir yıllık müddetin hesabında, aylıksız müsaade yahut toplamı üç ayı aşan hastalık ve refakat müsaadeleri dikkate alınmaz.
(3) Mühleti içinde tezini sunmayan uzman yardımcısına ünite amiri tarafından toplam altı ayı aşmamak üzere ek müddet verilir. Bu durum, Genel Müdürlüğe ilgili ünite tarafından yazılı olarak bildirilir.
(4) Verilen ek müddet içinde tezini sunmayan uzman yardımcısı, uzman yardımcısı unvanını kaybeder ve hakkında 29 uncu hususun birinci fıkrası uygulanır.
Tezlerin değerlendirilme temelleri
UNSUR 24 – (1) Teslim edilen tez ve tez danışmanının kıymetlendirme raporu, Genel Müdürlük tarafından tez heyeti üyelerine elektronik ortamda iletilir.
(2) Tez heyeti üyeleri, hazırlanan tezin 22 nci hususta belirtilen konulara uygun olup olmadığını Bakanlıkça hazırlanacak Tez Hazırlama, Yazım ve İnceleme Yönergesine nazaran inceler.
(3) Tezin heyet üyelerine teslimini müteakip en geç altmış gün içinde uzman yardımcısı tezini heyet huzurunda savunur.
(4) Heyet üyelerinin her biri, tez savunmasının akabinde teze ait puanlamasını yapar. Yüz tam puan üzerinden yapılacak değerlendirmede, verilen notların aritmetik ortalaması en az yetmiş puan olan tez, başarılı kabul edilir.
(5) Tez heyeti, her bir üyenin vermiş olduğu puan ile tezin başarılı yahut yetersiz sayılma nedenlerini içeren ve her üç üyenin de imzasını taşıyan bir kıymetlendirme raporu hazırlar ve tez savunmasını müteakip en geç on beş gün içinde Genel Müdürlüğe yazılı olarak iletir.
Tezin yetersiz bulunması
HUSUS 25 – (1) Tezi yetersiz bulunan uzman yardımcısına bir hak daha tanınır. Uzman yardımcısı ikinci hakkını, başarısız olma münasebetinin yer aldığı tez kıymetlendirme raporunu dikkate alarak tezini düzeltmek suretiyle yahut yeni bir tez konusunun belirlenmesini isteyerek kullanabilir. Uzman yardımcısı, tezinin uygun bulunmadığı konusunun kendisine bildiriminden itibaren beş gün içinde tercihini ünitesine bildirir ve bu tercih, ünitesi tarafından Genel Müdürlüğe yazılı olarak bildirilir.
(2) Uzman yardımcısının tercih hakkını düzeltme istikametinde kullanması halinde, Genel Müdürlüğe yapılan yazılı bildirimden başlayarak üç ay içinde tezini düzeltir ve düzeltilmiş tezin elektronik ortamdaki kopyasını Genel Müdürlüğe iletilmek üzere ünitesine teslim eder.
(3) Uzman yardımcısının tercih hakkını yeni bir tez konusunun belirlenmesi tarafında kullanması halinde, tez konusunun kendisine bildiriminden başlayarak altı ay içinde tezini hazırlar ve tezin elektronik ortamdaki kopyasını Genel Müdürlüğe iletilmek üzere ünitesine teslim eder. Yeni tez konusunun belirlenmesi, 20 nci hususta yer alan kararlara tabidir.
(4) Tez heyeti tarafından Tez Hazırlama, Yazım ve İnceleme Yönergesine nazaran intihal yaptığı tespit edilen uzman yardımcısının tezi yetersiz sayılır ve uzman yardımcısı hakkında 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun disiplin kararları uyarınca süreç tesis edilir. Bu durumda uzman yardımcısı, 20 nci husus kararlarına nazaran belirlenecek yeni tez konusunun kendisine bildiriminden başlayarak altı ay içinde tezini hazırlar ve tezin elektronik ortamdaki kopyasını Genel Müdürlüğe iletilmek üzere ünitesine teslim eder.
(5) İkinci, üçüncü ve dördüncü fıkralar uyarınca Genel Müdürlüğe iletilen tez, 24 üncü unsur çerçevesinde tez heyeti tarafından yine kıymetlendirilir.
(6) İkinci hakkında da tezi yetersiz bulunan uzman yardımcısı hakkında 29 uncu hususun birinci fıkrası uygulanır.
Yeterlik imtihanı komitesi
HUSUS 26 – (1) Yeterlik imtihanı kurulu Bakan tarafından görevlendirilen Bakan Yardımcısı yahut Genel Müdür başkanlığında toplam beş asıl ve beş yedek üyeden oluşur.
(2) Bakan Yardımcısının kurul lideri olduğu durumlarda, Genel Müdür yahut Genel Müdür Yardımcısı komitenin alışılmış üyesi olup kalan asıl ve yedek üyeler ünite amirleri ve bunların yardımcıları ortasından; Genel Müdürün komite lideri olduğu durumlarda ise kalan asıl ve yedek üyeler ünite amirleri ve bunların yardımcıları ortasından Bakan tarafından belirlenir.
(3) Asıl üyelerin rastgele bir nedenle komiteye katılamamaları halinde, yedek üyeler tespit sırasına nazaran kurula katılırlar.
(4) Yeterlik imtihanı kurulu; yazılı imtihan sorularının hazırlanması ve karşılıkların kıymetlendirilmesi, kelamlı imtihanın yapılması, sonuçların duyuru edilmesi, itirazların sonuçlandırılması ve imtihanla ilgili öteki süreçlerin yürütülmesiyle vazifelidir.
(5) Yeterlik imtihanı kurulu lider ve üyeleri, boşanmış olsalar dahi eşlerinin, üçüncü dereceye kadar (bu derece dahil) kan ve ikinci dereceye kadar (bu derece dahil) kayın hısımlarının yahut evlatlıklarının katıldıkları yeterlik imtihanlarında misyon alamazlar. Bunların yerine yedek üyeler katılır.
(6) Yeterlik imtihanı komitesinin sekretarya vazifesi Genel Müdürlükçe yürütülür.
Yeterlik imtihanı ve kıymetlendirme
HUSUS 27 – (1) Uzmanlık tezi kâfi bulunan ve uzman yardımcısı takımında aylıksız müsaade, toplamı üç ayı aşan hastalık ve refakat müsaadesi hariç olmak üzere, uzman yardımcısı olarak adaylıkta geçen müddet dahil en az üç yıl Bakanlık ünitelerinde fiilen çalışan uzman yardımcısı, yeterlik imtihanına girmeye hak kazanır. Yeterlik imtihanının, yeterlik imtihanına girmeye hak kazananlardan tez savunma süreci en geç sona eren uzman yardımcısının tezinin başarılı bulunduğu tarihten azami üç ay sonrasına kadar gerçekleştirilmesi temeldir.
(2) Yeterlik imtihanı; iktisat, milletlerarası ekonomik ve ticari örgütler, gümrük ve dış ticaret ile iç ticaret bahislerinde temel bilgiler, mesleksel yabancı lisan, Bakanlığın vazifelerine ait mevzuat, teşkilat yapısı ile Bakanlığın vazife alanına giren ve imtihan duyurusunda belirtilen öbür hususlardan yazılı ve kelamlı biçiminde yapılır. Imtihan bahisleri yazılı imtihan tarihinden en az iki ay evvel duyuru edilir.
(3) Yazılı imtihanın kıymetlendirilmesi yüz tam puan üzerinden yapılır. Yazılı imtihanda başarılı sayılıp kelamlı imtihana girebilmek için en az yetmiş puan almak gerekir.
(4) Kelamlı imtihanda başarılı sayılmak için, yeterlik imtihanı komitesi lider ve üyelerinin yüz tam puan üzerinden verdikleri puanların aritmetik ortalamasının en az yetmiş olması gerekir.
(5) Yeterlik imtihanı başarısı, yazılı imtihan ile kelamlı imtihan notlarının aritmetik ortalaması alınarak belirlenir. Yeterlik imtihanı sonuçları, en yüksek puan alan uzman yardımcısından başlamak suretiyle sıralanarak yeterlik imtihanı kurulu tarafından Genel Müdürlüğe gönderilir.
(6) Yeterlik imtihanında başarılı olamayan yahut imtihana girmeye hak kazandığı halde geçerli mazereti olmaksızın imtihan hakkını kullanmayanlara, bir yıl içinde ikinci kere imtihan hakkı verilir. Kelamlı imtihanda başarısız olanlar, tekrar yazılı imtihana alınmadan direkt kelamlı imtihana alınır. Imtihanda ikinci kere başarısız olan yahut geçerli bir mazereti olmaksızın ikinci imtihan hakkını kullanmayan uzman yardımcısı hakkında 29 uncu hususun birinci fıkrası uygulanır.
Uzmanlığa atanma
UNSUR 28 – (1) Yeterlik imtihanında başarılı olanların uzman takımlarına atanabilmeleri, yeterlik imtihanı tarihinde geçerli olan yahut yeterlik imtihanından itibaren en geç iki yıl içinde alınmış bulunan Almanca, Arapça, Çince, Fransızca, İngilizce, İspanyolca, Rusça lisanlarının birinden YDS/e-YDS’den en az (C) düzeyinde yahut lisan yeterliği bakımından bunlara denkliği ÖSYM tarafından kabul edilen ve memleketler arası geçerliliği bulunan belgeyi ibraz etme kaidesine bağlıdır.
(2) Uzmanlığa birebir tarihte atananların kıdem sıralamaları, yazılı ve kelamlı imtihan puanlarının aritmetik ortalamasına nazaran yeterlik imtihanı komitesince belirlenir. Kelam konusu puanların eşit olması halinde, kıdem sıralamasında yazılı imtihan puanı dikkate alınır.
Uzman yardımcısı unvanını kaybetme
HUSUS 29 – (1) Verilen ek mühlet içinde tezlerini sunmayanlar, ikinci kere hazırladıkları tezleri de kabul edilmeyenler, ikinci yeterlik imtihanında da muvaffakiyet gösteremeyenler, ikinci yeterlik imtihanı hakkını kullanmayanlar ile müddeti içinde yabancı lisan yeterliği koşulunu yerine getirmeyenler uzman yardımcısı unvanını kaybederler ve durumlarına uygun memur unvanlı takımlara atanırlar.
BEŞİNCİ KISIM
Uzmanların Çalışma Sistemi ile Vazife, Yetki ve Sorumlulukları
Uzmanların çalışma tertibine ait ortak kararlar
HUSUS 30 – (1) Uzmanların daire liderine bağlı olarak çalışmaları temeldir.
Uzmanların misyon, yetki ve sorumlulukları
HUSUS 31 – (1) Uzmanlar, Bakanlığın vazife alanına giren hususlarda çalıştırılmak üzere, merkez teşkilatındaki hizmet ünitelerinde görevlendirilir.
(2) Uzmanlar memuriyette geçirdikleri mühlet ve kıdem farkı olmaksızın bu unvanda bulundukları müddet boyunca,
a) Mevzuat ile Bakanlığa verilmiş olan misyonların yürütülmesi ve Bakanlıkça yürütülen çalışmaların gerektirdiği uzmanlık hizmetlerinin yapılması,
b) Bakanlığın misyon alanı çerçevesinde araştırma ve incelemelerde bulunulması, proje üretilmesi ve geliştirilmesi,
c) Mesleksel mevzuat değişikliklerinin takip edilmesi, mevzuatın geliştirilmesi ile ilgili çalışmalarda bulunulması ve mevzuatın uygulamada aksayan istikametlerine ait görüş ve tekliflerin bildirilmesi,
ç) Yurt içinde ve yurt dışında gerçekleştirilen toplantılar ve çalışmaların takip edilmesi, gerekli görülen hallerde mevzuata ait taslakların hazırlanması ve görüşülmesinde katkıda bulunulması ile Bakanlık içi ve kurumlar ortası toplantı ve çalışmalara iştirak sağlanması,
d) Mesleksel bahislerde gelişmelerin ve yayınların takip edilmesi, gerekli dokümanların toplanması ve bu bahislerde gereken çalışmalarda ve incelemelerde bulunulması,
e) Bakanlığın yurt içi ve yurt dışında düzenlenen toplantı, seminer, kurs ve konferanslarda temsil edilmesi ve Bakanlık görüşü oluşturulmasına katkıda bulunulması,
f) Ünitenin vazife alanı kapsamında, yerinde inceleme de dahil olmak üzere, araştırma yahut kıymetlendirme yapılması ve rapor hazırlanması,
g) Uzman yardımcılarının bilgi ve deneyimlerinin geliştirilmesine katkı sağlanması,
ğ) Amirlerince verilen gibisi nitelikteki misyonların yerine getirilmesi,
konularında vazifelidirler.
(3) Uzmanlar, verilen misyonların mevzuata, plan ve programlara uygun olarak ve müddetinde yerine getirilmesinden bağlı bulunduğu daire lideri ve üstü amirlerine karşı sorumludurlar.
ALTINCI KISIM
Ortak Kararlar
Hizmet içi eğitim
HUSUS 32 – (1) Genel Müdürlük, uzman ve uzman yardımcılarının mesleksel yeterliklerinin geliştirilmesini ve sürekliliğini sağlamak gayesiyle direkt yahut ilgili ünite amirlerinin teklifi üzerine hizmet içi eğitim gerçekleştirebilir.
(2) Uzman ve uzman yardımcıları, Bakanlıkça uygun görülen kurum dışı kurs ve sertifika programı niteliğindeki eğitimlerden ve Bakanlıkça hazırlanan bir program dahilinde yabancı lisan eğitiminden faydalanabilirler.
Yurt dışında eğitim ve görevlendirme
HUSUS 33 – (1) Uzman ve uzman yardımcıları, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 21/1/1974 tarihli ve 7/7756 sayılı Bakanlar Şurası Kararı ile yürürlüğe konulan Yetiştirilmek Hedefiyle Yurt Dışına Gönderilecek Devlet Memurları Hakkında Yönetmelik ile kelam konusu Yönetmelik çerçevesinde Bakanlıkça yürürlüğe konulacak ilgili yönetmelik kapsamında yurt dışına eğitim emelli gönderilebilir.
(2) Uzmanlar, mesleksel incelemelerde bulunmak gayesiyle bir yıldan fazla olmamak üzere ilgili mevzuat ve Bakanlıkça belirlenecek tarz ve temeller ile her yıl belirlenen kontenjan çerçevesinde yurt dışına süreksiz misyonla gönderilebilir. Bu kapsamda, uzmanlar tarafından yurt dışındaki süreksiz misyon mühletinin iki katı müddet için Bakanlık merkez teşkilatında mecburî hizmet yapma taahhüdünde bulunulması gerekir.
YEDİNCİ KISIM
Çeşitli ve Son Kararlar
Imtihan sonuçlarına itiraz
UNSUR 34 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında yapılan imtihanlara katılanlar, imtihan sonuçlarının yayımlanmasından itibaren beş iş günü içinde imtihan kuruluna iletilmek üzere Genel Müdürlüğe bir dilekçeyle başvurarak itiraz edebilirler. Imtihan kuruluna iletilen itirazlar, itiraz müracaat mühletinin bitiminden sonraki beş iş günü içinde karara bağlanır ve sonuç ilgiliye yazılı olarak bildirilir.
(2) Imtihan kurulunun itiraz üzerine verdiği kararlar mutlaktır.
Uzmanlığa yine atanma
HUSUS 35 – (1) Uzman unvanını kazandıktan sonra rastgele bir sebeple Bakanlıktaki misyonundan ayrılmış olup tekrar uzmanlığa atanmak isteyenler, boş takım bulunmak ve uzmanlığa atanmak için gereken koşulları kaybetmemiş olmak kaydıyla, muhtaçlık ve takım durumuna nazaran uzman takımlarına atanabilirler.
Yönetmelikte yer almayan konular
HUSUS 36 – (1) Bu Yönetmelikte yer almayan konularda, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ve 18/3/2002 tarihli ve 2002/3975 sayılı Bakanlar Şurası Kararı ile yürürlüğe konulan Kamu Misyonlarına Birinci Kez Atanacaklar İçin Yapılacak Imtihanlar Hakkında Genel Yönetmelik kararları uygulanır.
Yürürlükten kaldırılan yönetmelikler
HUSUS 37 – (1) 10/7/2012 tarihli ve 28349 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Dış Ticaret Uzmanlığı Yönetmeliği ile 8/8/2012 tarihli ve 28378 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Gümrük ve Ticaret Uzmanlığı Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.
Mevcut uzman yardımcıları
SÜREKSIZ HUSUS 1 – (1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarih prestijiyle uzman yardımcısı takımında bulunanların tez savunması ve yeterlik imtihanı bu Yönetmeliğin 37 nci hususu ile yürürlükten kaldırılan, tabi oldukları mevzuat kararlarına nazaran sonuçlandırılır.
(2) Birinci fıkra kapsamında oluşturulacak heyet ve kurullar, bu Yönetmelik kararlarına nazaran yerine getirilir.
Yürürlük
UNSUR 38 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
HUSUS 39 – (1) Bu Yönetmelik kararlarını Ticaret Bakanı yürütür.
Memurlar