Soru: Bir kamu kurumunda Şef unvanı ile vazife yapmaktayım. Daha evvel Kademe İlerlemesi Durdurma cezası ile tecziye edilecek iken (takdirlerim olduğu için) Aylıktan Kesme cezası ile tecziye edildim. Daha sonra farklı bir nedenden Kademe İlerlemesi Durdurma cezası aldım. Ve artık yeniden evvelkilerden farklı bir fiil sebebiyle Kademe İlerlemesi Durdurma cezası verilmesi için Yüksek Disiplin Heyetine sevk edildim. Cezanın Yüksek Disiplin Kurulunca onaylanması halinde Devlet memurluğundan çıkarılır mıyım?
Karşılık: Devlet Memurları Kanunu’nun 125. unsurunda disiplin cezası verilmesinde kimi özel durumlar düzenlenmiştir. Hususun ilgili fıkralarında, “Disiplin cezası verilmesine sebep olmuş bir fiil yahut halin cezaların özlük evrakından silinmesine ait müddet içinde tekerrüründe bir derece ağır ceza uygulanır. Tıpkı derecede cezayı gerektiren ancak başka fiil yahut haller nedeniyle verilen disiplin cezalarının üçüncü uygulamasında bir derece ağır ceza verilir.
Geçmiş hizmetleri sırasındaki çalışmaları olumlu olan ve ödül yahut muvaffakiyet evrakı alan memurlar için verilecek cezalarda bir derece hafif olanı uygulanabilir.
Üstte sayılan ve disiplin cezası verilmesini gerektiren fiil ve hallere nitelik ve yükleri itibariyle emsal hareketlerde bulunanlara da birebir neviden disiplin cezaları verilir.
Tahsil durumları nedeniyle yükselebilecekleri takımların son kademelerinde bulunan Devlet memurlarının, kademe ilerlemesinin durdurulması cezasının verilmesini gerektiren hallerde, brüt aylıklarının ¼’ü – ½’si kesilir ve tekerrüründe misyonlarına son verilir.” denilmektedir.
657 sayılı Kanunun 133. unsuruna nazaran ise, uyarma ve kınama cezaları uygulanmasından 5 sene, aylıktan kesme ve kademe ilerlemesinin durdurulması cezaları ise uygulanmasından 10 sene sonra özlük belgesinden silinebilmektedir.
Kanunun 125. unsurunda düzenlenen tekerrüre ait düzenlemede ikili bir uygulama kelam mevzusudur. Bunlardan birincisi disiplin cezası verilmesine sebep olan fiilin ikinci kere işlenmesi, ikincisi ise tıpkı cezayı gerektiren farklı fiiller sebebiyle birebir cezanın üçüncü defa uygulanmasıdır. Örneğin, 125/D unsurunun (n) bendinde yer alan “Verilen vazife ve buyrukları taammüden yapmamak,” fiili sebebiyle kademe ilerlemesinin durdurulması (KİD) cezasıyla tecziye edilen memur bu cezanın özlük evrakından silinebilmesine ait 10 yıllık mühlet içerisinde birebir fiili tekrar işlerse bu durumda alacağı ceza bir üst ceza olan Devlet memurluğundan çıkarma cezası olacaktır.
Başka taraftan, 125/D unsurunun (f) bendinde yer alan “Gerçeğe ters rapor ve doküman düzenlemek” fiilini işlemesi sebebiyle KİD cezası verilen memur 10 yıllık müddet içerisinde (j) bendinde yer alan “Belirlenen durum ve müddetlerde mal bildiriminde bulunmamak” fiilini de işlerse yine KİD cezasıyla tecziye edilecektir. Çünki tıpkı cezayı gerektirmesine karşın fiiller farklıdır. Bu durumdaki memurun tekrar 10 yıllık mühlet içerisinde verilen buyruk ve vazifeleri taammüden yapmaması halinde ise alması gereken ceza Devlet memurluğundan çıkarma cezası olacaktır. Belirttiğimiz bu durumlar üstte yer verdiğimiz tekerrrürün ikinci uygulaması olan cezanın tekerrürüne örnektir.
Tekerrür uygulamasında dikkat edilmesi gereken bir öbür değerli durum ise tahfif olarak bilinen bir alt ceza uygulamasında yaşanmaktadır. Üstte verdiğimiz örnekten hareket ederek, gerçeğe karşıt rapor ve doküman düzenleme sebebiyle KİD cezası alması gerekirken geçmiş hizmetleri olumlu kıymetlendirilerek aylıktan kesme cezası verilen, sonrasında on yıllık mühlet içinde 125/D unsurunun (j) bendi sebebiyle KİD cezası alan memurun durumunu değerlendirelim. Bu memur tekrar on yıllık mühlet içinde olması kaydıyla verilen buyruk ve misyonları taammüden yapmamak fiilini işlerse Devlet memurluğundan çıkarma cezası alacak mıdır? Burada farklı bir durum kelam mevzusudur. Her üç fiil de KİD cezasını gerektirmesine karşın birinci durumda tahfif uygulanmış ve aylıktan kesme cezası verilmiştir. İkinci fiil karşılığında KİD cezası uygulanan memura üçüncü fiili karşılığında uygulanacak ceza Devlet memurluğundan çıkarma cezası değil tekrar KİD cezası olacaktır. Çünki KİD cezası ikinci kere uygulanmış olup, bu durumda Devlet memurluğundan çıkarma cezası verilebilmesi için 125. hususta aranan birebir disiplin cezasının üçüncü kere uygulanması şartı gerçekleşmemiştir.
Sonuç olarak; KİD cezasının Devlet memurluğundan çıkarma cezasına dönüşebilmesi için memurun bu cezayı gerektiren birebir fiili ikinci kere işlemesi ya da farklı fiiller sebebiyle iki sefer KİD cezası ile tecziye edilen memurun üçüncü sefer tıpkı cezayı hak etmesinin gerekli olduğunu değerlendirmekteyiz.
Memurlar
