Hürriyet’ten Fulya Soybaş’ın haberine nazaran:
KARARIN MÜNASEBETI
ANTALYA Korkuteli Sulh Ceza Hakimliği, 13 Ağustos’ta 2020/344 süreç numaralı kararıyla Recep Çakır hakkında çok sayıda haber ve içeriğe mahzur getirdi. Duruşma, kararında, Anayasa Duruşması’nın devletin bireye ‘geçmişte yaşadıklarının öbürleri tarafından öğrenmesini engelleyerek yeni bir sayfa açma imkanı verme’ konusunda sorumluluğu olduğuna dair kararının bulunduğu belirtiliyor.
DURUŞMA YANLIŞ BİR KARAR VERMİŞTİR
Hasret Kurt, uzmanlığını bilişim hataları konusunda yapmış bir avukat. Kurt’a “Unutulma hakkı da ne?” diye sordum. “Yeni bir durum değil” diyerek başladı kelama. 5651 sayılı internet ortamında yapılan yayınların düzenlenmesi ve bu yayınlar yoluyla işlenen kabahatlerle uğraş edilmesi kanununun uzun vakittir hayatımızda olduğunu belirten Kurt, kanunun 31 Temmuz’da yürürlüğe giren toplumsal medya ve internet maddesiyle tekrar düzenlendiğini söylüyor ve “Unutulma hakkı özel hayatın kapalılığı ile tabir özgürlüğünün çatıştığı durumlarda kişinin özel hayatının korunması için kullanılır. Diyelim toplumsal medyada sonlu sayıda insan ile paylaştığınız ‘çok özel’ bir fotoğraf, birileri tarafından müsaadesiz kullanıldı ya da gazeteye basıldı. Bunun silinmesini istemek ‘unutulma hakkı’ ile mümkün. Duruşma kararıyla her türlü bilgi, doküman, fotoğraf ya da habere ulaşım engellenir” diyor.
KAMU FAYDASI MI KİŞİLİK HAKLARI MI?
Duruşmanın ulusal güreşçi Recep Çakır’a verdiği ‘unutulma hakkı’ kararına gelecek olursak… Kurt “Burada ulusal güreşçinin kişilik hakları mı daha kıymetli?” yoksa “Kamunun aydınlatılması, şahısların uyarılması mı?” diye soruyor ve cevaplıyor: “Hakimin hakkında mutlaklaşmış duruşma kararı olan ve yaptığı aksiyondan dolayı ceza verilen Çakır hakkında kamuoyunun bilgi alma hakkının devam edip etmediğine bakması gerekirdi. Ulusal bir güreşçi tecavüz niteliğinde ağır bir hata işlemiş. Bu kamuyu ilgilendiren, kamusal yarar sağlayan bir haberdir. Hakim yanlış bir karar vermiştir. Unutulma hakkı her durumda uygulanabilir diye bir durum yok. Çünkü bu vakada unutulacak bir durum yok.”
TEMYİZ YOLU AÇIK DEĞİL
Sulh ceza duruşmalarının aldığı kararların bir üst duruşmaya taşınamadığını belirten avukat Kurt, “Kararlar için İstinaf yahut Yargıtay kontrolünün yolu açılmalıdır” diyor. Tecavüz, cinsel istismar, şiddet, bayan cinayeti üzere kamuyu ilgilendiren hadiselere karışanların ifşa edilmesinin haber pahası taşıdığını söyleyen Kurt şöyle devam ediyor: “Kanun koyucunun ve bayanların tedbir alması, düzeneklerin harekete geçmesinin sağlanması bu sayede mümkündür ve kamu menfaatinedir. Tüm bunların ‘kişiyi korumak adına’ göz arkası edilmesi hakikat değildir.”
KAMU FAYDASI VARSA UNUTULMA HAKKI OLMAZ
Avukat Umur Yıldırım: “Bir karar alınırken hatası işleyen kişinin pozisyonu, kıymeti, işlediği hatanın tarifi üzere mevzular birlikte değerlendirilmeli. Burada bir yargı kararı var ve kişi karar giymiş. Şayet aklanmış olsaydı, yani yargılanıp beraat etseydi, hadise 1980-1990’larda, çok evvelce olsaydı, fail şu an hayatta olmasaydı ya da ailesi bu durumdan ötürü büyük eza içinde olsaydı o vakit durum farklı olurdu. Lakin hadise bu kadar yeniyken ve kamu faydası varken unutulma hakkı olmaz.”
CEZASIZLIK KÜLTÜRÜNÜ BESLİYOR
“Türkiye’de maalesef cezaların uygulanması konusunda külfetler var. Durum bu kadar vahimken yargılanıp 23 yıl ceza alan bir faile ‘unutulma hakkı’ tanınması adeta bir ‘ödül’ üzere. Toplum nezdinde yaptığı hakikat ve yasalmış algısı yaratıyor. Bu da potansiyel failleri cesaretlendiriyor, cezasızlık kültürünü besliyor. Adaletin sağlanması açısından hatalıların görünür, bilinir olması kıymetli.“
MAĞDUR BİR DEFA DAHA MAĞDUR EDİLİYOR
BAYAN hakları savunucusu avukat Hülya Gülbahar‘a hakkında mutlaklaşmış duruşma kararı bulunan bir kişinin ‘unutulma hakkı’ istemesinin nelere yol açabileceğini sordum. Soruma soru ile karşılık verdi: “Tecavüz üzere ağır bir cürümden yargı kararıyla mahküm olan birinin ‘Bu mahkümiyet kararı benim özel hayat gizliliğimi ihlal ediyor’ diyebilme hakkı ya da ‘Bu duruşma kararı basında yer almasın’ diye bir talepte bulunması türel ya da mantıklı olabilir mi? O vakit neden istisnai haller dışında yargılamanın aleni yapılması unsuru var? Duruşmalar halka açık olmalı, yargılama halkın gözü önünde yapılmalı ki toplum hadise hakkında bilgilensin, bu çeşit kabahat ve hatalılara karşı önlemlerini alabilsin.“
FAİLLERE HİZMET EDİYOR
Gülbahar şöyle devam ediyor: “Unutulma hakkı riskli bir hak. Kriterleri çok iyi belirlenmeli. Unutmak için üstün kamu faydası olmalı. Hakkın failler lehine uygulanması, mağdurları bir kere daha mağdur eder. Fail ve potansiyel failler cesaretlendirilirken mağdur ve potansiyel mağdurlar pasifize edilmiş, cezasızlık pekişmiş olacaktır. Ne yazık ki hem Türkiye’de hem de dünyada, bayana karşı şiddet ve tecavüz dahil cinsel şiddet cürümler nedeniyle erkekleri mahküm ettirebilmek hala çok güç. Mahküm ettirilebilenlerin mahkümiyet kararlarına sansür uygulanmasına müsaade vermek bu cürümlerle çabayı zayıflatır, geri taşır. İstanbul Mukavelesi’nin tartışmaya açılması örneğinde de olduğu üzere mağdurları koruyan haklar tartışmaya açılırken unutulma hakkı üzere birçok hak faillere hizmet ediyor.”
Memurlar