– TBMM Lideri Mustafa Şentop’un, Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanunu Teklifi’nin hususlarına geçilmesine ait oylanmanın yenilenmesi konusunda izlediği yola, geçmiş periyotlardaki Meclis Liderleri tarafından da başvuruldu.
TBMM Başkanvekili Haydar Akar, Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanunu Teklifi’nin tümü üzerindeki görüşmelerin tamamlanmasının akabinde, teklifin unsurlarına geçilmesini oylamış, oylama sonucunda hususlara geçilmesinin kabul edilmediğini belirterek, birleşime orta vermişti.
Daha sonra TBMM Lideri Şentop’un başkanlığında yapılan Başkanlık Divanı toplantısında, kanun teklifinin hususlarına geçilmesine ait oylamanın yenilenmesi istendi.
Genel Heyetin dünkü birleşiminde kanun teklifinin hususlarına geçilmesi konusunda oylamanın yenilenmesine yönelik TBMM Başkanlığı Tezkeresi kabul edildi. Tezkerenin kabul edilmesinin akabinde yenilenen oylamayla, kanun teklifinin görüşmelerine devam edilmesi kararı alındı. Genel Şurada, teklifin görüşmelerine, 6 Nisan Salı günü devam edilecek.
– Karakaş, Akbulut ve Kalemli periyodunda birebir istikamette karar alındı
Kanun teklifinin unsurlarına geçilmesinin reddedilmesiyle başlayan tartışmada gözler, geçmiş uygulamalara çevrildi.
AA muhabirinin edindiği bilgiye nazaran, Meclis Lideri Şentop’un izlediği yola, geçmiş devirlerdeki TBMM Liderleri tarafından da başvuruldu.
Eski TBMM Liderleri Cahit Karakaş, Yıldırım Akbulut ve Mustafa Kalemli periyotlarında de Başkanlık Divanında tıpkı biçimde oylamaya yönelik itirazlar görüşüldü ve oylamanın yenilenmesi tarafında karar alınarak, Genel Şuranın onayına sunuldu.
– Geçmişten oylamanın yenilenmesine ait örnekler
TBMM Genel Konseyinin 14 Aralık 1988 tarihli 42’nci birleşiminde, Kültür ve Turizm Bakanlığı bütçesinin kısımlarına geçilmesi oya sunuldu. Başkanvekili tarafından “Kabul edenler”, “Kabul etmeyenler” denildikten sonra yoklama ve karar kâfi sayısı talepleri lisana getirildi. Bu kademeden sonra yoklama yapılamayacağı itirazları ve tartışmaların akabinde bütçenin kısımlarına geçilmesinin kabul edilmediği Başkanvekili tarafından söz edildi.
Başkanlık Divanı 16 Aralık 1988 tarihli oylama sürecinde, Anayasa’nın 96’ncı, İçtüzüğün 58 ve 117’nci unsurlarının öngördüğü gereklerin yerine getirilemediğinden yanlışlık ve noksanlık bulunduğuna ve bu nedenle oylamanın geçersiz sayılarak tekrarlanmak suretiyle Genel Heyetçe ikmali gerektiğine; 4 ret oyuna karşı 10 oyla karar verdi.
Divan toplantısından bir gün sonra Genel Şuranın 45’inci birleşimde, bütçe görüşmelerinin akabinde bu karar okundu, İçtüzüğün o zamanki 64’üncü hususuna nazaran iki lehte, iki aleyhte kelam verildi. Müzakerelerin akabinde Divan Kararının işaretle oya sunulup kabul edilmesiyle Kültür ve Turizm Bakanlığı bütçesinin görüşmelerine başlandı ve bir evvelki birleşimde yapılan oylama tekrarlandı.
Genel Şuranın 28 Ocak 1997 tarihli 51’inci birleşimde 9/10 temel numaralı Meclis soruşturması önergesinin açık oylamasına 493 üye katıldı, 242 kabul, 247 ret, 3 geçersiz oy kullanıldı. Bunun üzerine kelam alan Hikmet Uluğbay, Bülent Ecevit’in oy kullanmamış olarak kayıtlı olduğunu lakin bir arada oy kullandıklarını tabir ederek, Meclis Başkanlığına sonuç için itirazda bulunacaklarını belirtti.
Başkanlık Divanı, itirazlar üzerine oluşturduğu İnceleme Komitesinin raporunu da 5 Şubat 1997’de görüştü. Her itiraz üzerine başka farklı yapılan kıymetlendirme ve oylamalar sonucunda ortaya çıkan tabloya nazaran, oylamada kabul yahut ret istikametinde bir kararın oluşmadığı görüldüğünden açık oylamanın tekrarlanmasının Genel Heyete önerilmesini oy çokluğuyla kabul etti.
Divanın bu kararı 5 Şubat 1997’de sunuşlarda okunarak, metot görüşmesi açıldı. Müzakerelerin akabinde tezkere işari oyla kabul edildi, sonrasında ise soruşturma önergesinin açık oylamasının tekrarı yapıldı.
– Anayasa Mahkemesi, Anayasa’ya ters olmadığına hükmetti
Bu ortada Kültür ve Turizm Bakanlığının, 1992 bütçesinin kısımlarına geçilmesiyle ilgili oylamanın tekrar yapılmasına yönelik 23 Mart 1992 tarihli Başkanlık Divanı kararı, o devir Anayasa Mahkemesine de götürüldü.
Anayasa Mahkemesi, iptal isteminin reddine oy çokluğuyla karar verdi, Başkanlık Divanı kararı üzerine TBMM Genel Şurasında yapılan oylama tekrarının Anayasa’ya alışılmamış olmadığına hükmetti.
Memurlar
