Mustafa Kemal Paşa’nın önderliğinde Kurtuluş Savaşı’nı başlatan ve Cumhuriyete giden yolda kıymetli adımlar atılmasını sağlayan Büyük Millet Meclisi, 101 yıl evvel açıldı. Ulusal iradenin simgesi olan TBMM, kurulduğu günden bu yana en büyük darbeyi FETÖ’den aldı.
Düşman işgali altındaki Anadolu ve Rumeli topraklarında, Mustafa Kemal Paşa’nın önderliğinde Kurtuluş Savaşı’nı başlatacak ve Cumhuriyete giden yolda kıymetli adımlar atılmasını sağlayacak Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) 101 yıl evvel 23 Nisan’da açıldı. TBMM’nin açılışı, kurtuluş çabasının en kıymetli safhalarından biri oldu.
Osmanlı İmparatorluğu’nun Birinci Dünya Savaşı’ndan yenik çıkmasının akabinde, Mondros Mütarekesi’ne karşın ülkenin işgal edilmeye başlanması üzerine Mustafa Kemal Paşa, 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıktı.
Amasya Tamimi ile Erzurum ve Sivas kongrelerinde alınan kararlar, “ulusun egemenliğini yeniden ulusun sağlayacağı”nı ortaya koydu.
1919 sonbaharında yapılan seçimlerden sonra Osmanlı Mebusan Meclisi 12 Ocak 1920’de, 168 üyesinden 162’sinin iştirakiyle toplandı. Mustafa Kemal, Erzurum mebusu seçilmişti lakin o Ankara’da kaldı. Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti yanlısı milletvekillerinin çoğunlukta olduğu bu Meclis, 28 Ocak 1920’de yaptığı saklı oturumda Misakımilli’yi kabul etti. İstanbul’un 16 Mart’ta işgali ve Ulusal Uğraş yanlılarının tutuklanmaya başlamaları üzerine milletvekilleri ve aydınlar, Ankara’ya kaçmaya başladı.
Mebusan Meclisi de 18 Mart’ta son sefer toplanarak, Meclisin süresiz olarak tatil edilmesini kararlaştırdı.
Mustafa Kemal, 19 Mart 1920’de yayımladığı genelgeyle “Ankara’da harikulâde yetkili bir Meclis”in toplanacağını duyurdu.
Genelgede, “Ulusun bağımsızlığını ve devletin kurtarılmasını sağlayacak tedbirleri düşünüp uygulamak üzere ulusça harika yetki verilecek bir Meclisin Ankara’da toplantıya çağrılması ve dağıtılmış olan mebuslardan Ankara’ya gelebileceklerin de bu Meclise katılmaları” istendi.
Bu maksatla yapılacak seçimle belirlenen milletvekilleri ile dağıtılan Osmanlı Mebusan Meclisinden kaçarak Ankara’ya gelebilenlerden 84’ü, birinci Mecliste yer aldı. Mustafa Kemal, 22 Nisan 1920’de Büyük Millet Meclisi’nin açılışını duyurduğu genelgesinde ise bundan bu türlü “bütün sivil ve askeri makamların ve bütün ulusun buyruk alacağı en yüksek kat”ın bu Meclis olacağını kaydetti.
23 Nisan 1920’de, Hacıbayram Mescidi’nde cuma namazı kılınıp, kurbanlar kesildikten sonra birinci TBMM, İttihat ve Terakki Kulübü olarak yapılan binada açıldı. Cumhuriyete giden yolda büyük adımlar atılmasını sağlayacak Türkiye Büyük Millet Meclisinin 101 yıl evvel 23 Nisan’da açılması, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurtuluş gayretinin en değerli safhalarından biri oldu.
– Ulusal iradenin simgesi
TBMM, açıldığından bu yana ulusal iradenin yansımasının simgesi oldu. Ülkenin bağımsızlığını yöneten ve yürüten, milletine devlet ve vatan kazandıran TBMM, bu özelliği ile dünya parlamentoları ortasında birinci ve tek” olma özelliğini taşıdı.
TBMM’nin Birinci Lideri Mustafa Kemal Atatürk, 1 Mart 1920’de Meclisin 4. toplantı yılının açılışında da bunun değerine dikkati çekti.
Atatürk’ün kelamları tutanaklara şöyle yansıdı:
“Hep birlikte bakışlarımızı, vicdanımızın merkezi olan millete dikelim. Orada faziletin, vefa ve içten bağlılığın, yenileme isteğinin, egemenlik aşkının ve geleceğin sönmeyen ateşi yanmaktadır. Bu kutsal ateş, kendi içindeki bilgisizlik ve karanlığı yakacak ve bağımsızlığımızın önüne dikilecek olan bütün manileri yıkacaktır. Efendiler, millet önünde, onun hak ettiği bağımsızlığın önünde, onun layık olduğu gelişme ve yenileme isteği önünde, her kuvvet lakin milletin irade ve emellerine uymak kuralıyla yaşayabilir. Milletin irade ve maksatlarına uymayanların talihi hüsrandır, çökmedir.”
– Meclis darbecilere geçit vermedi
Ulusal iradenin tecelligahı olan TBMM, kurulduğu günden bu yana en büyük darbeyi FETÖ’den aldı.
FETÖ’nün 15 Temmuz 2016’daki darbe teşebbüsü sırasında tarihinde birinci kere bombalanan ve ağır silahlarla ateş altına alınan Meclis, ikinci defa gazilik onuruna nail oldu. FETÖ mensupları o gece Meclis’i ayrıyeten tanklarla kuşattı.
Milletvekilleri darbe teşebbüsü karşısında onurlu ve güçlü bir duruş göstererek, ulusal iradenin tecelligahı olan TBMM’ye sahip çıktı. Meclisin bu tutumu, milletin gönlüne ve tarihin ulu sayfalarına altın harflerle kazındı.
Hain darbe teşebbüsünün izlerini hala taşıyan Meclisin, bombalanan kısımları müzeye dönüştürüldü.
Ülkenin en sıkıntı devirlerinde millet iradesinin muhafızı olan Meclise çok sayıda ülkeden gelen heyetler, 15 Temmuz darbe teşebbüsünde Meclisin bombalanan kısımlarını de ziyaret etti.
Memurlar
