Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), aylık Tüketici Eğilim Anketi ile vatandaşların maddi durum ve genel iktisada ait değerlendirmelerini, gelecek devir beklentilerini, harcama ve tasarruf eğilimlerini ölçüyor.
AA muhabirinin bu datalardan derlediği bilgiye nazaran, ekimde tüketici inanç endeksi 81,9 oldu. Tüketicilerin gelecek aylara ait beklentilerine bakıldığında ise tasarruf etme ihtimallerinin 4 aydır tertipli olarak yükseldiği görüldü. Gelecek 12 aylık devirde tasarruf etme ihtimali endeksi, yurt içinde yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınında birinci hadisenin görüldüğü mart ayında 21,2 düzeyinde bulunuyordu. Bu düzeyden toparlanan endeks ekimde 30,4’e çıkarak, 2012’den bu yana en yüksek bedeline ulaştı.
Endeksin geçen yılki en yüksek düzeyi 23,8 ile aralıkta, 2018’deki en yüksek düzeyi de 26,1 ile nisanda gerçekleşmişti. Endeks, bu yılın ekim ayında yıllık bazda yüzde 33,3, aylık bazda ise yüzde 21 yükseliş kaydetti.
“Salgın nedeniyle ertelenen talep ana etken”
Başşehir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme Kısmı Dr. Öğretim Üyesi Ayşegül Ak, AA muhabirine, tasarruf etme ihtimali endeksindeki değişime ait değerlendirmede bulundu.
Genel ekonomik durum beklenti endeksinin ekimde gerilediğini belirten Ak, bu durumun salgının gidişatındaki aksiliklerden kaynaklandığını söyledi.
Ak, dünya genelinde 40 milyondan fazla insanın salgın sürecinden etkilendiğine dikkati çekerek, 2021 yılına yaklaşılmasına rağmen aşı ve ilaç çalışmalarında şimdi beklenen olumlu haberin gelmediğini bildirdi.
Arz ve talep şartlarındaki belirsizliğin artması, iş gücü kaybı üzere risklerin öne çıktığını vurgulayan Ak, şunları kaydetti:
“Tasarruf etme ihtimali endeksi birinci sefer 30’un üzerine çıktı. Bu durumun oluşmasında global salgın nedeniyle ertelenen talep ana etken oldu. Talebin ertelenmesinde, salgına yönelik alınan zarurî önlemler ve şahısların tüketim kalıplarında meydana gelen değişimler tesirli. Artık beşerler restorana gitmek, büyük otellerde tatil yapmak yerine meskenlerine çekilmeyi tercih ediyor. Bu durum bireylerin gelirleri içinde kimi harcama kalemlerinin yok olmasını sağladı. Bu tüketilemeyen gelirin de kimi gelir kümeleri için tasarrufa yönelme ihtimalini artırdığını söyleyebiliriz.”
Memurlar