Ziraat mühendisi kimdir ve ne yapar?
Ziraatla şahsen, hem teorik hem uygulamalı olarak uğraşandır. Misyonu; fiili olarak tarla bitkileri, bahçe bitkileri, bitki hastalıkları, biyoteknoloji, toprak bilimi üzere, genel olarak ziraat alanlarında bilimsel metotlarla araştırma yapmak, bitki yetiştirmek, ıslah çalışmaları yapmak, bitki besleme ve hastalıklarına deva bulmak ve bitki su gereksinimiyle ilgili çalışmalar yapmak, toprakla ilgili araştırmalar ve tahliller yapmak, ayrıyeten bu alanların organize ve yönetimsel evrelerinde rol almak olarak özetlenebilir.
Tarım Ekonomistleri Ziraat Mühendisi mi?
“Tarım Ekonomisi” kavramının bir tarafında “tarım” öteki tarafında “ekonomi” sözü geçse de genel prestiji ile iktisat tarafı ağır basmaktadır. Tarım ekonomisti ziraattan çok iktisatla alakalıdır. Yani tarımdan çok tarımın iktisat ve iktisat alanıyla ilgilenmektedir. Onların yaptıkları, rastgele bir iktisatçının yahut ekonomistin yaptıklarından farklı değildir. Hasebiyle yaptıkları Ziraat Mühendislerinin yaptığı işlerden farklıdır. Bu bakımdan Tarım Ekonomistliği, Ziraat Mühendisliği unvanını tam olarak karşılamamaktadır. Zira ziraatın temeli olan toprak işlemede, ekimde, dikimde, bakımda, yetiştiricilikte, bitki ıslahında, hasatta, üretimde vs. bitkisel üretimin rastgele bir etabında, zirai süreç açısından fiili olarak bulunmamaktadırlar. Hasebiyle Ziraat Mühendisi unvanı verilmesi bu açıdan tartışmalıdır. Dünyada da çoklukla ekonomist olarak anılmaktadırlar.
Ülkemizde Ziraat hariç öbür mühendislik alanlarında bu türlü bir uygulama yoktur. Mesela tercihlerde, makine mühendisliğinin makine iktisadı kısmı yoktur yahut elektrik, elektronik, bilgisayar üzere birçok mühendislik alanında da, ayrıyeten bir iktisat kısmına muhtaçlık duyulmamıştır. Örneğin makine iktisadı kısmı kurulup makine mühendisi unvanı verilmemiştir. Pe ki, ziraatta niçin ana omurgası iktisat olan, genel ziraat bilgileri verilse de iktisat üzerine uzmanlaşan ve zirai faaliyetlerin dışında kalan, bitkisel üretimin kademelerinde ve alanda rol almayan yalnızca üretimin iktisadıyla ilgilenen bir kısma muhtaçlık duyulmuş ve ziraat mühendisi unvanı verilmiştir? Ayrıyeten unvanında ötesinde, ülke gerçekleri göz önüne alındığında, istihdam sorunu yaşanacağını bile bile bu durumdaki bir kısmın sayısını çoğaltmak ne kadar gerçekçidir? Anlaşılan o ki, ziraata, ziraatın dışında herkes müdahil olduğu için bu alanda pek önemsenmiyor!
Ziraat mühendisleri yaptıkları her çalışma ve projede tarımın iktisadını de bildikleri halde ve aslında ekonomik ve istatistik tahlil yaptıkları halde, Tarım İktisadı ismi altında kısma gereksinim duyulması düşündürücüdür! Haydi muhtaçlık var diyelim; bilhassa istihdam açısından, sayısal olarak ölçüsü ve kapasitesi ülke gerçeklerine nazaran belirlenmesi gerekmez mi?
Ziraat Fakültelerinin habire Tarım İktisadı kısımları açması neyin nesi?
Kimi ziraat fakülteleri işin kolayını bulmuş; Tarım iktisadı kısmı eşit tartı puanıyla öğrenci aldığı için ve öğrencisiz kalmamak için habire Tarım İktisadı kısmı açma eğilimindeler. Yanlışsız, ziraat fakülteleri öğrenci potansiyelini yakalayamıyor. Zira Tarım İktisadı kısmı haricindeki kısımlar matematik ve fen puanlarıyla öğrenci alıyor. Ve öğrencilerin alan tercihi yaparken en az dört fen yahut matematik sorusu yapmaları gerekiyor. Fakat maalesef imtihana giren öğrencilerin %50 den fazlası bu sayıya ulaşamıyor. Bu durumda da eşit tartı puanı, sayısal puanlardan daha kolay ve yüksek olduğu için eşit tartıyla öğrenci alan kısımlara yöneliniyor. Ancak bunun alandaki, bilhassa tarımdaki, istihdamdaki karşılığı düşünülmüyor. Sonuçta sistem kurbanı diplomalı bireyler çıkıyor karşımıza. Meğer diploma ve yetki vermek yetmiyor bilgi ve imkan da vermek gerekiyor.
Madem öğrencilerin %50’den fazlası 4 fen yahut 4 matematik yapamıyor. Bunu başaracak eğitimi veremiyoruz, neden branş tercihinde bunu kaide koşuyoruz? Pekala fen ve matematiğin yanında sözel puanın katsayısı da artırılabilir. Madem Tarım Ekonomisti eşit tartı puanıyla Ziraat Mühendisi oluyor ve Tarla Bitkileri, Bahçe Bitkileri, Bitki Muhafaza vs. kısımlarının mezunları üzere eşit haklara sahip olabiliyorsa varsın imtihanda Matematik ve Fen puanına Türkçe puanı da eklensin.
Ziraî eğitim ve Ziraî yapılanma istihdama nazaran mi dizayn ediliyor?
Ülkemizdeki ziraî üretimin yaklaşık %70’i tarla bitkileri, %20’si bahçe bitkilerinde iken ve bunların tamamlayıcı ögesi olan bitki muhafaza, toprak, sulama, makine ve biyoteknoloji alanları iken ve daha çok alanda ziraat mühendisine gereksinim varken neden gereksinim olan alana değil de, istihdam sorunu yaşanacağı aşikar olan alanlara gençler yönlendiriliyor? Ve bu durum hem alanda hem eğitimde ülke gerçekleri ile ne kadar örtüşüyor?
Bitkisel üretimin temeli ve ana hammaddesi olan tohum ve tohumculukla ilgili koca memlekette yalnızca bir kısım var, lakin 500 den fazla sayısı bulunan iktisat ve iktisat kısımlarının yaptığı işi yapan Tarım İktisadı kısmının sayısı, şu an için 23 lakin bu plansızlıkla artmaya devam edecek üzere görünüyor.
Ziraat Fakültelerinin, zirai eğitimin ve ziraî yapılanmaların temel sorunu alandaki ve istihdamdaki karşılıkları iyi hesap edilmeden açılan kısımlar, kurulan fakülteler ve bu alanlara öğrenci alma tekniklerindeki tutarsızlıklardır. Bölümün baş aktörü Tarım Bakanlığı bu alanda etkisiz kalmaktadır. Ziraî eğitimin, ziraî yapılanmanın ve mesleksel tutarlılığın, yıl dönümlerinde kutlamaktan öte bir sorumluluk olduğu artık anlaşılmalıdır.
M Murat GÜN
Memurlar
