Memurlar.net olarak, Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli dün buluştuk. Hem kamu işçisinin merak ettiği hem de tarıma dair merak edilen kimi bahisleri kendisine soru olarak yönelttik. Bakan Pakdemirli, son iki yılda ziraî hasılada yüzde 47 artış, büyükbaş hayvan varlığında yüzde 8, küçükbaş hayvan varlığında yüzde 20 artış sağladıklarına dikkat çekti. Bakan Pakdemirli “Tarımda Avrupa lideriyiz. Küçükbaşta birinci, büyükbaşta ikinci sıradayız.” dedi.
İşte ropörtajın birinci kısmı:
2 YILDA BİTKİSEL ÜRETİMİMİZ 8,7 MİLYON TON EK ARTIŞLA 124 MİLYON TONA ULAŞTI
1- Tarım ve Orman alanında Türkiye’nin genel durumu ve dünyada bulunduğu pozisyon nedir? Türkiye temel besin unsurlarında kendi kendine yeten bir ülke midir?
Tarım-orman dalımız her geçen gün büyümeye ve gelişmeye devam ediyor. Son iki yılda ziraî hasılamız yüzde 47 artışla, 277,5 Milyar Liraya ulaştı. GSYH içindeki hissemiz 2018 yılında yüzde 5,8 iken, 2019 yılında yüzde 6,4’e yükseldi. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin sağladığı imkanlarla; tarım dalı iki yıldır tüm çeyreklerde büyüme gösteriyor. TÜİK tarafından en son açıklanan 2020 yılı 3. Çeyrek büyüme sayılarında, tarım yüzde 6,2 büyüme ile değerli bir gelişme gösterdi. İnşallah bu yılı, kıymetli bir büyüme sayısı ile kapatarak, ülke ekonomimize güç katmaya devam edeceğiz.
Son iki yılda bitkisel üretimimiz 8,7 Milyon ton ek artışla 124 Milyon tona ulaştı. Bu yıl, yüzde 75 tohum hibesi ile boş toprakları üretime kazandıracak projeleri başlattık. Hazine yerlerini üretime açarak, bitkisel üretimi daha da üstlere taşıyacağız. Hayvan varlığımızda ise son iki yılda artan sayılar çabucak göze çarpıyor. Büyükbaş hayvan varlığımızı yüzde 8 artışla, 18,6 milyon başa, Küçükbaş hayvan varlığımızı ise yüzde 20 artışla, 55,1 milyon başa çıkardık.
Türkiye, tarım ve besin eserlerinde net ihracatçı bir ülkedir. 2019 yılında 19,7 Milyar dolar tarım ve besin eseri ihracatı yaptık ve 5 Milyar Dolar dış ticaret fazlası verdik. Bu yılın birinci 10 ayında ihracatımız pandemiye karşın geçen yılın birebir devrine nazaran yüzde 5 artış gösterdi. Tohum ihracatımız 9 kat artışla, 155 Milyon Dolara yükseldi. Su eserleri ihracatında 2023 amacı olan 1 Milyar Dolara, 2019’da ulaştık. Buğday unu ihracatında dünyada birinci, makarna ihracatında ikinci sıradayız.
TÜRKİYE TARIM VE BESİNDE KENDİ KENDİNE YETEN BİR ÜLKEDİR
Önceliğimiz Yerli – Kâfi – Verimli üretim…
Tarımda Avrupa lideriyiz. Küçükbaşta 1. büyükbaşta 2. Sıradayız…12 binden fazla bitkiye mesken sahipliği yapıyoruz. 4 saatlik bir uçuş arasıyla dünya nüfusunun %40’ına ulaşabiliriz. 1,9 trilyonluk ziraî ticaret hacmine sahip bölgedeyiz. Ziraî alan bakımından dünyada 17. Sıradayız ancak ziraî hasılada Avrupa’da 1. Dünyada birinci 10 ortasındayız
PANDEMİDE MEŞAKKAT YAŞAYACAĞIMIZI DÜŞÜNMÜYORUM
2- Pandemi sürecinde ülkemiz ziraî üretimi ne kademede, bu mevzuda badireler yaşanıyor mu? Gelecekte besin tedarikinde kaygılı bir durum oluşur mu?
Pandemi tüm dünyada hayatı olumsuz etkilemeye devam ediyor. Pandemi sürecinde tarım ve besinin değeri bir kere daha ortaya çıkmış oldu. Biz bakanlık olarak, daha virüs ülkemize gelmeden gerekli önlemleri aldık ve birçok ülkede görülen marketlerin adeta yağmalanması hadisesini yaşamadık. Bu yıl bitkisel üretimimizin 124 milyon tona ulaşmasını bekliyoruz. Büyükbaş hayvan sayımız da 18,6 milyon başa ulaştı. Önümüzdeki devirde bir sorun yaşayacağımızı düşünmüyorum. Gerekli önlemlerimizi alıyoruz. Çiftçilerimizi ve besin bölümünü kısıtlamalardan muaf tuttuk. Bitkisel üretimde “Yazlık Ekiliş Programı”nı başlattık. 350 bin dekar alanda ekilmek üzere hububat, baklagil ve yağlı tohumlu bitkiler tohumluğunu % 75 hibe ile dağıttık. Ayrıyeten Hazine topraklarında üretim yaptırdık…
2021 YILINDA ÜRETİCİLERE 23 MİLYAR TAKVİYE ÖDEMESİ YAPILACAK
4- 2021 yılında üreticilere 23 milyar TL dayanak ödemesi yapılacak. Destekleme kalemleri neler olacak? Destekleme stratejimiz ziraî üretimi teşvik ediyor ve çiftçiyi koruyor mu? Destekleme modelini değiştirmeyi düşünüyor musunuz?
2021 yılında çiftçilerimize 23 milyar lira dayanak ödemesi yapacağız. Bu kapsamda, alan bazlı 4 milyar 711 milyon 286 bin lira, hayvancılığa 7 milyar 103 milyon 700 bin lira, TARSİM için bir milyar 250 milyon lira, telafi edici ödemeler için 307 milyon 146 bin lira, kırsal kalkınma için 1,1750 milyar lira, fark ödemesi için 6 milyar 69 milyon 717 bin lira, öbür ziraî gayeli dayanaklar için de 1,808 milyar lira dayanak yapılacak.
Öteki taraftan bu yıl, kütlü pamuk prim dayanağını %37,5 artışla, kg başına 1,1 Lira yaptık. Yağlık Ayçiçeği prim takviyesini kg başına 40 Kuruştan %25 artışla 50 Kuruşa çıkardık.
Bu kapsamda 2020 üretim yılı sertifikalı tohum kullanım dayanaklarında bir evvelki yıla nazaran;
* Buğday ve arpada % 88,
* Tritikale, yulaf, ve çavdarda % 166
* Çeltikte % 100,
* Kuru fasülye ve mercimekte % 50,
* Patates, kolza ve aspirde % 25 oranlarında artış gerçekleştirileecektir.
Birinci sefer verilecek olan Balon Balığı Avcılık Desteklemesi 1.000.000 adet’e kadar (1.000.000 adet dahil) 5 TL/Adet takviye verilecek
Kontratlı üretim kapsamında üretilen tiftiğine birinci sefer ek 10 TL/kg takviye vereceğiz.
Bakanlık kayıt sistemlerine kayıtlı anaç koyunlarına 30 TL/baş, anaç keçilerine 35 TL/baş, tiftik keçisi olan vilayetlerde anaç tiftik keçisi başına ek 20 TL/baş, göçer yetiştiricilerin anaç koyun keçilerine ek 2 TL/baş dayanak vereceğiz.
Hayvansal eserlerin (süt, bal, yumurta ve besilik materyal) satışı DİTAP üzerinden yapılması halinde ek dayanak verilecektir.
Temel buzağı takviyesini 350 TL den 370 TL’ye çıkardık.
İpekböceği yetiştiriciliğinde fiyatsız tohum sağlayan Kozabirlik dağıttığı kutu başına 80 TL’den 100 TL’ye, ürettiği yaş ipekböceği kozasını Kozabirlik/kooperatifleri yahut faaliyet alanı kozadan flatürle ipek çekimi ve sürece olan hükmî kişilik vasıflarına haiz işletmelere satan yetiştiricilere yaş kozanın kg’ına 60 liradan 70 liraya çıkardık.
Yapay tohumlamadan doğan malaklara birinci kez ek 250 TL verilecek
EN UYGUN DENETÇİ TÜKETİCİNİN KENDİSİDİR
5- Bakanlık besin kontrolü konusunda gereğince faal mi? Ne tıp kontroller yapılıyor?
Bakanlık olarak ziraî üretim kadar üretilen eserlerin sağlıklı bir formda sofralara ulaşması için çabayla çalışmalarımızı sürdürüyoruz. 81 vilayette 7 binin üzerinde denetim görevlisiyle besin kontrolü yapıyoruz.
2019’da 1.215.996 kontrol yaptık.
Bu yıl ise şuana kadar 1.191.939 kontrol gerçekleştirdik.
Bu kontrollerin 12.112 adedine 104.379.170 TL idari cezası kestik.
141 adet de Savcılığa kabahat duyurusunda bulunduk.
COVİD 19 kapsamında da hijyen kontrollerimizi artırdık.
Bu kapsamda 16.428 adedine 116.751.481 TL idari para keserken, 174 adetine de Savcılığa hata duyurusunda bulunduk. En iyi denetçi tüketicinin kendisidir anlayışındayız. O nedenle 7/24 aranabilen ALO 174 Besin Çizgisine 14 Şubat 2019 tarihinden bugüne kadar yapılan 2 Milyon 468 bin aramanın 752 binini sonuçlandırdık. (0 501 174 0 174) numaralı Whatsapp İhbar Çizgisine ise bugüne kadar gelen 30.612 başvuruyu cevaplandırdık.
SUYUMUZU İSRAF ETMEDEN TÜKETELİM
TASARRUF UNSURLARINA UYULMASI KIYMET ARZ EDİYOR
ZİRAÎ ÜRETİM İSE ŞUAN İTİBARİYLE OLUMSUZ ETKİLENMEMİŞTİR
6- Meteorolojik iklim bilgileri ne durumda önümüzde ki günlerde kuraklık bekleniyor mu? Bilhassa büyük kentlerde içme suyu problemi var mı?
2020 yılı başı itibariyle işletmedeki büyük kapasiteli olan 374 adet baraj ve 19 adet düzenlenmiş doğal gölün anlık takibi yapılıyor. Bu Barajlarımızın işletme programları her yıl “Su Yılı” başlangıcı olan Ekim ayında iklim kurallarına ve barajların özelliklerine bağlı olarak hazırlanmakta, gerekli görülmesi halinde akımların durumuna nazaran revize yapılabiliyor.
Ülkemizde, depolamalı tesislere gelen suyun yaklaşık % 60’ı kar erimesinden kaynaklanmakta olup, akımlar Mart-Haziran aralığında gerçekleşmektedir. Bu sebeple, barajların doluluk oranlarını bu günkü durumlarına nazaran kıymetlendirerek yetersiz olduğunu söylemek çok gerçek bir yaklaşım değildir. Zira akımlar Mart ayı prestiji ile ortalamanın üzerine çıkarak doluluk oranlarını artırmaktadırlar. Şimdilik barajlar kâfi düzeyde olup, muhtaçlıkları karşılama noktasında bir eza olduğu düşünülmemektedir.
01 Aralık 2020 tarihli itibariyle anlık izlemesi yapılan 374 adet depolamalı tesisimizde faal doluluk oranı %34,6 dır. Bunların özelinde; içme suyu maksatlıları %32,5, sulama % 31,4 ve güç maksatlıları ise ortalama %36,4 faal doluluğa sahiptir.
İstanbul İlinin günlük içme ve kullanma suyu muhtaçlığı ortalama 3 milyon m3’tür. Bu muhtaçlığın kıymetli bir ölçüsü DSİ’ce daha evvel inşa edilen Ömerli, Alibeyköy, Büyükçekmece ve öteki barajlar ile, Yeşilçay ve Melen Sistemi’nden karşılanmaktadır. Dünya’nın en büyük kentlerinden biri olan, Ülkemizin göz bebeği İstanbul vilayetine su sağlayan barajlardan bir kısmı Anadolu yakasında; bir kısmı ise Avrupa yakasında bulunmaktadır. İstanbul barajları birbiri ile entegre olup, tüm barajlardan İstanbul ilinin her tarafına arıtma tesislerinden su aktarılabilmektedir.
Sonuç olarak; İstanbul vilayetine su sağlayan barajların doluluk oranı ortalaması bugün itibariyle % 24 olup, şu anda hiç su gelmese dahi İstanbul’un yaklaşık 2,5 aylık gereksinimini karşılayacak su rezervuarlarda mevcuttur. Ayrıyeten her yıl olduğu üzere önümüzdeki kış aylarındaki yağışlarla birlikte baraj giriş akımlarındaki artışla birlikte İstanbul’da rastgele bir su sorunu yaşanması beklenmemektedir. İstanbul’a ayrıyeten depolama tesisleri dışında Yeşilçay ve melen regülatörlerinden de arıtma tesislerine su basılmaktadır.
Ankara’da ise İçmesuyu 2. Merhale Projesi Gerede Sisteminin inşası 2019 yılında tamamlanarak regülatör ve tünel birlikte işletmeye alınarak ASKİ’ye devredilmiştir.
Ankara’nın 2050 yılı itibariyle gereksinimi olan içme suyunu karşılayacak olan ve DSİ tarafından inşa edilen Gerede Sistemi ile; Bolu ili Gerede havzasındaki sular Işıklı Regülatörü ve 31,6 km uzunluğunda 4,5 m çapında 40 m³/s kapasitesinde Türkiye’nin en uzun içme suyu tüneli ile Çamlıdere Barajına cazibeli olarak aktarılmaktadır.
Kelam konusu tesisle Ankara’ya yılda ortalama 226 milyon m³ içme ve kullanma suyu temin edilmesi planlanmış olup, şu ana kadar yaklaşık Çamlıdere Barajına 170 milyon m³ içme ve kullanma suyu aktarılmıştır.
Ayrıyeten Ankaraya Kesikköprü barajından pompajla su alma imkanı vardır.
İzmir barajlarında ise etkin doluluk oranı %36 olup hiç su gelmese bile İzmir’in 5 ay yetecek suyu vardır. Ayrıyeten bugünkü durumda günlük su gereksiniminin %50’ye yakınını YAS kuyularından karşılama imkanı vardır. Hasebiyle İzmir’de de su ezası yaşanması beklenmemektedir
Sonuç olarak, başta İstanbul, Ankara olmak üzere Ülkemiz genelindeki başka kentlerimizde, önümüzdeki periyotta gerçekleşmesini beklediğimiz kış yağışlarının da tesiriyle kıymetli bir su meşakkati yaşanmayacağı öngörülmektedir. Fakat her vakit olduğu üzere Vatandaşlarımızın suyumuzu israf etmeden gereksinimleri kadar tüketmeleri ve tasarruf prensiplerine azami derecede uymaları ehemmiyet arz etmektedir.
Bakanlığımızca bütün kentlerimizde, geçmişte olduğu üzere önümüzdeki periyotta de içme ve kullanma suyu kasveti yaşanmaması için gerekli yatırımlar planlanarak peyderpey hayata geçirilmekte ve önlemler alınmaktadır.
Ziraî üretim ise şuan itibariyle olumsuz etkilenmemiştir.
7-Orman yangınlarına müdahale konusunda Bakanlığın alt yapısı ve operasyonel gücü ne durumdadır?
Yangın çıkan alanlarda ağaçlandırma yapılıyor mu?
Bilhassa kıyı bölgelerinde çıkan yangınlarda ziyan gören ormanlar yine ağaçlandırılıyor mu?
Orman yangınlarıyla uğraştaki en kıymetli faktörlerden birisi erken tespit ve tesirli müdahaledir. Orman yangınlarının erken tespiti için yangın gözetleme kulelerinde (776 adet) 7/24 aslına nazaran çalışan çalışanlarımız tarafından yangına hassas bölgelerdeki ormanlarımız izlenmektedir. Bu kulelerimizin yanında ormanlarımız kameralar ile izlenmektedir. Bu yıl orman yangınlarının erken tespitinde İnsansız Hava Aracı kullanılmaya başlanmıştır. Bilhassa Ege Bölgesi ormanları yüksek irtifada uçuş yapan, birebir anda 3 milyon hektar alanı izleyebilen bu araçlar ile yangınlar daha erken tespit edilecektir.
Ülkemizde orman yangınlara erken ve tesirli formda müdahale edilmesi için ile 1 idare uçağı, 6 yönetim helikopteri yanında 27 adet yangın söndürme helikopteri ile 3 amfibik uçak,1 İHA, 1.072 adet arazöz, 281 adet su tankeri, 586 adet birinci müdahale aracı, 185 adet dozer, 473 adet öbür araç – iş makinası ile 10.545 Yangın emekçisi, 4.110 teknik işçi ve 6.435 memur olmak üzere 21.090 işçimiz misyon yapmaktadır. Ayrıyeten 12.500 yangın istekli dayanak vermektedir.
Anayasamızın 169. hususunda: “Yanan ormanların yerinde yeni orman yetiştirilir, bu yerlerde öteki çeşit tarım ve hayvancılık yapılamaz. Bütün ormanların nezareti Devlete aittir.
Devlet ormanlarının mülkiyeti devrolunamaz. Devlet ormanları kanuna nazaran, Devletçe yönetilir ve işletilir. Bu ormanlar zamanaşımı ile mülk edinilemez ve kamu faydası dışında irtifak hakkına bahis olamaz.
Ormanları yakmak, ormanı yok etmek yahut daraltmak maksadıyla işlenen cürümler genel ve özel af kapsamına alınamaz.” kararı yer almaktadır.
Orman yangınından ziyan gören alanlar en geç 1 yıl içerisinde ağaçlandırılarak tekrar orman vasfına dönüştürülmek olup 1 metrekaresi dahi diğer amaçla kullanılmamaktadır.
Bu kapsamda Orman İşletme Şefliği, şefliği hudutları içerisinde başlayan orman yangınını söndürüp yangından hiçbir belirti kalmayıncaya kadar çalışmalarına devam etmektedir. Her gün yangın devam ediyor mu? Etmiyor mu? Diye denetim edilmektedir. Yangının büsbütün söndüğüne emin olduktan sonra Orman İşletme Şefince, yangın sönüş raporunu hazırlanmakta ve bundan sonra asıl çalışmalar başlamaktadır. Şöyle ki, evvel yetkililer tarafından (Orman İşletme Şefi ve İşletme Müdür Yardımcısı, daha büyük yangınlarda Bölge Müdürlüğünden Şube Müdürü ve Bölge Müdür Yardımcısı tarafından ) yanan alan eksiksiz karış karış gezilmekte ve bir çalışma haritası çıkarılmaktadır. Bu haritada örtü ve zirve yangınına maruz alanlar, yangın sonrası doğal yahut yapay yolla ( ekim yahut dikimle ) gençleştirilecek, rehabilite edilecek, ve hiç müdahaleye gerek olmayan alanlar işaretlenmektedir. Ayrıyeten çalışmalarda kullanılacak tohum ve fidan ölçüsü da belirlenmektedir. Sonrasında yangından ziyan görmüş ağaçların alandan çıkarılması sürecine başlanmaktadır. Ağaçlar alandan çıkarıldıktan sonra doğal ve yapay yolla gençleştirilecek alanlarda arazi paklığı ve hazırlığı işine geçilmektedir. Bu süreçler bittikten sonra sahanın doğal yahut yapay yolla (ekim yahut dikim ile) gençleştirilmesi çalışmaları tamamlanmaktadır. Burada gaye, yanının çıktığı sene içerisinde işlerin tamamlanmasıdır. Lakin bazen yangının sene sonuna yanlışsız çıkması yahut alansal olarak büyük yangınlarda çalışmalar gecikebilmekte ve bir sene sonrasına sarkabilmektedir. Her halükarda işler bitirilmektedir. Alandaki gelişmeler devamlı surette inceleme altında takibe alınmakta ve meseleler olduğunda çabucak müdahale edilerek sahanın gelişme seyri denetim altında tutulmaktadır. Alana diğer müdahalelere müsaade verilmemektedir.
GDO KONUSUNDA HİÇBİR FORMDA BESİN HEDEFLİ BİR ESERE MÜSAADE VERİLMEMİŞTİR.
8-GDO’lu eserler son vakitlerde tüketicide tasa oluşturuyor. Hem besin da hem de tohumda GDO lu eserler için alınan tedbirler nelerdir?
Bakanlığımızca çiftlikten sofraya kadar besin zincirinin tüm evrelerinde faal bir halde kontroller yapılmaktadır. Kontroller yalnızca besin üretim yerlerinde değil satış ve toplu tüketim yerlerinde de yapılmaktadır. 2019 yılında 1 milyon 200 bin kontrol yapılmıştır.
4 Kasım 2020 tarihinde Yayımlanan Besin, Tarım ve Orman Alanında Birtakım Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun ile besin ve yemde taklit ve tağşiş yapılması, şahısların hayatını ve sıhhatini tehlikeye sokacak besinler üretilmesi, piyasaya arzı ile ilgili Cezalar artırılmıştır. Bu kararlar Kanunun yayımlandığı tarihte yürürlüğe girmiştir. GDO konusunda hiçbir halde besin gayeli bir esere müsaade verilmemiştir.
Devam edecek
Yarın: 2021 yılında kaç işçi alacaksınız? Misyonda yükselme ve unvan değişikliği imtihanı olacak mı? Gençlere tavsiyeleriniz nelerdir?
Memurlar
