TGDF Dijital Bilgi Paneli’ne nazaran, Türkiye 2021 yılının birinci 3 ayında tarım, besin ve içecek dalında 5,2 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirdi.
Türkiye Besin ve İçecek Sanayii Dernekleri Federasyonu’ndan (TGDF) yapılan açıklamaya nazaran, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan Dış Ticaret Bilgileri baz alınarak Agrimetre tarafından hazırlanan TGDF Dijital Bilgi Paneli’ne nazaran 2021 yılının birinci 3 ayında tarım, besin ve içecek dalı 5,2 milyar dolar ihracat, 4,4 milyar dolar ithalat gerçekleştirdi.
01 ile 24 fasılları ortasındaki tüm GTIP kalemleri ile 29. ve 35. fasıllardan seçili eserlerin dahil edildiği hesaplamalara nazaran, 2021’in birinci 3 ayında dalın dış ticaret istikrarı, evvelki yılın birebir devrine kıyasla yüzde 28,5 geriledi.
Özet Ticaret Sistemi’ne (ÖTS) nazaran yayınlanan dış ticaret datalarına nazaran, 2021’in birinci 3 ayında ihracat, evvelki yılın tıpkı periyoduna nazaran yüzde 9,2 artarak 5,19 milyar dolara, ithalat yüzde 21,4 artarak 4,35 milyar dolara ulaştı.
Aylık bazda bakıldığında Mart 2021’de ihracat, evvelki yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 15,6 artarak 1,87 milyar dolar, aylık ithalat yüzde 41,5 artarak 1,67 milyar dolar olarak gerçekleşti. Aylık ithalattaki yıldan yılda bu büyük artış, olumsuz bir durum olarak dikkati çekti.
– İthalattaki artış trendi 2021 yılı başından beri devam ediyor
Aylık bazda ithalattaki bu değerli artış dış ticaret istikrarına de olumsuz yansıdı. Ocak 2021’de dış ticaret istikrarı evvelki yıla kıyasla yüzde 38,4 daha düşüktü. 2021’in birinci 2 ayında dış ticaret istikrarı evvelki yılın birebir devrine nazaran yüzde 13 düşük düzeyde, 0,64 milyar olarak gerçekleşmişti. 2021’in birinci 3 ayında ise dış ticaret istikrarı evvelki yılın tıpkı periyoduna nazaran yüzde 28,5 düşerek 0,84 milyar dolar olarak gerçekleşti. Şubat ayında bir toparlanma olsa da dış ticaret istikrarının hala evvelki yıldan bariz formda düşük olması dikkati çekti.
Ünite ihracat kıymeti 2021’in birinci 3 ayında, evvelki yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 1 artarak 1.088 dolar/ton olarak gerçekleşti. İthalat ünite bedeli ise evvelki yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 28,7 artışla 583 dolar/ton’a yükseldi. Ünite ithalat kıymetindeki bu büyük artış da olumsuz bir gelişme olarak değerlendirildi.
– Dış ticarette en yüksek hacimli eserler
2021’nin birinci 3 ayında ihracatta öne çıkan eserler sırasıyla fındık içi (0,36 milyar dolar), un (0,22 milyar dolar) ve ambalajlı fındık (0,16 milyar dolar) olurken bu eserler toplam ihracatın yaklaşık yüzde 14,3’ünü oluşturdu.
Birebir periyotta en çok ithal edilen eserler ise sırasıyla buğday (0,57 milyar dolar), ham ayçiçeği yağı (0,31 milyar dolar) ve soya fasulyesi (0,24 milyar dolar) oldu. Bu 3 eser, toplam ithalatın yaklaşık yüzde 25,7’sini, neredeyse 4’te 1’ini oluşturdu.
2021 yılı mart ayında en çok ihraç edilen eserler fındık içi, buğday unu ve rafine ayçiçeği yağı olarak sıralanırken, en çok ithal edilen eserler buğday, ham ayçiçeği yağı ve soya fasulyesi oldu.
Son devirde yurt içinde fiyat artışları ile sıkça gündeme gelen ve 760 milyon dolarlık ithalat ile 2020’de en fazla ithal edilen 3. eser olan ayçiçek yağında ithalat trendi devam etti. Ayçiçek yağı 2021 yılında da en çok ithal edilen eserler ortasında yer aldı.
– En çok ihracat yapan dallar
2021’in birinci 3 ayına ilişkin dış ticaret bilgileri dallara nazaran incelendiğinde sert kabuklu meyveler (610 milyon dolar), şeker ve şekerli mamuller (531 milyon dolar), yaş meyve (496 milyon dolar), bitkisel yağ (328 milyon dolar) ve zerzevat (300 milyon dolar) kesimleri en fazla ihracat yapan dallar olarak sıralandı. Toplam ihracatın yüzde 43,6’sı bu 5 bölüm tarafından gerçekleştirildi.
Tıpkı devirde Hayvan Yemi (1.002 milyar dolar), Bitkisel Yağ (878 milyon dolar), Un (630 milyon dolar), Nişasta (320 milyon dolar) ve Kakao-Çikolata (209 milyon dolar) bölümleri ise en çok ithalat yapan bölümler olarak sıralandı. Toplam ithalatın yüzde 69,9’u, yani 3’te 2’sinden fazlası bu 5 bölüm tarafından gerçekleştirildi. Bu oranın yüksek olması, ihracatın az sayıda dalda ağırlaştığını gösterdi. Tek başına Hayvan Yemi Bölümü, 2021’in birinci 3 ayında 1 milyar dolarlık hacim ile toplam ithalatın yüzde 23,3’ünü, yani neredeyse 4’te 1’ini oluşturdu.
Fiyat artışları ile gündemde yer bulan Bitkisel Yağ Dalı, 2021’in birinci 3 ayında 878 milyon dolarlık ithalat ile toplam ithalatın yüzde 20,2’sini oluşturdu. Global piyasalardaki fiyatın da Mayıs 2020 – Ocak 2021 periyodunda neredeyse 2 katına çıkması, ithalata bağlı bu bölümde ülke içi fiyatların besbelli bir biçimde artmasıyla sonuçlandı.
– İhracatın arttığı ve azaldığı bölümler
2021 yılının birinci 3 ayında evvelki yılın birebir devrine nazaran ihracatını kıymet olarak en fazla artıran bölümler yaş meyve kesimi (67 milyon dolar artış), zerzevat dalı (67 milyon dolar artış), bitkisel yağ dalı (66 milyon dolar artış), şeker ve şekerli mamuller bölümü (61 milyon dolar artış) ve balıkçılık-su eserleri kesimi (53 milyon dolar artış) oldu. Yılın birinci aylarına nazaran mart ayında sert kabuklu meyveler bölümü ihracat artış suratının yavaşlaması dikkati çekti.
Birebir devirde ihracatın en çok gerilediği dallar ise tütün ve mamulleri kesimi (62 milyon dolar düşüş), un bölümü (24 milyon dolar düşüş), kuru meyve/sebze kesimi (9 milyon dolar düşüş), makarna bölümü (7 milyon dolar düşüş) ve alkollü içki dalı (4 milyon dolar düşüş) oldu.
2021 yılının birinci 3 ayında evvelki yılın birebir ayına nazaran ithalatı bedel olarak en çok artan dallar bitkisel yağ dalı (286 milyon dolar artış), un bölümü (159 milyon dolar artış), hayvan yemi dalı (145 milyon dolar artış), nişasta kesimi (109 milyon dolar artış) ve pirinç değirmenciliği kesimi (59 milyon dolar artış) oldu.
İthalatın en çok düştüğü bölümler makarna (112 milyon dolar düşüş), şeker ve şekerli mamuller (25 milyon dolar düşüş), sert kabuklu meyveler (8 milyon dolar düşüş), canlı hayvan ticareti (6 milyon dolar düşüş) ve zerzevat dalı (4 milyon dolar) oldu.
– Dış ticarette öne çıkan ülkeler
2021’in birinci 3 ayında dış ticaret bilgileri ülkeler bazında incelendiğinde Türkiye’nin en çok ihracat yaptığı üç ülke 586 milyon dolar ile Irak, 402 milyon dolar ile Almanya ve 356 milyon dolar ile Rusya halinde sıralandı.
Bu 3 ülkeye yapılan ihracat, toplam ihracatın yüzde 25,9’unu oluşturdu. Ülkelere nazaran en çok ihraç ettiğimiz eserler Irak için un, tavuk eti, gofret ve waffle; Almanya için ambalajlı fındık, fındık içi ve fındık püresi; Rusya içinse mandalina, domates ve alabalık oldu.
Ülke bazında ithalat bilgileri incelendiğinde, 2021 yılının birinci 3 ayında en fazla ithalat yapılan ülkeler 1.116 milyon dolar ile Rusya, 314 milyon dolar ile Ukrayna ve 251 milyon dolar ile Brezilya oldu. Rusya, Ukrayna ve Brezilya yapılan ithalat, toplam ithalatın yüzde 38,6’sını oluşturdu.
Rusya’dan yapılan ithalatta öne çıkan eserler buğday, ham ayçiçeği yağı ve dane mısır; Ukrayna’dan dane mısır, soya fasulyesi ve buğday; Brezilya’dan yapılan ithalatta soya fasulyesi, kahve ve sığır öne çıktı.
Memurlar
