Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Bülent Ertuğrul, mart ayının başından beri yaşanan özgürleşme ile birlikte koronavirüs salgınında olay sayılarının artmasının olağan olduğunu vurguladı.
‘Tam kapanmaya gidilmesi gerekiyor’
Özgürleşmeyle bir arada İngiltere varyantının da toplumda hakim suş haline gelmesiyle olay sayılarının arttığına dikkat çeken Prof. Dr. Ertuğrul, “Ne yazık ki olgu sayılarıyla bir arada ağır bakımda yatan hasta sayıları ve ömür yitimleri de artmaya başladı. Ne yapılması gerektiğine gelince çok acil bir biçimde toplumsal ve ekonomik olarak mağduriyet yaşayacakların tüm mağduriyetlerinin giderildiği bir tam kapanmaya gerçek gidilmesi gerekiyor.
Bu hususta Türk Klinik Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Derneği’yle birlikte birkaç uzmanlık derneği olarak bir bildiri de yayınladık esasen. Orada da insanların ekonomik kayıplarının karşılanacağı bir tam kapanmaya hem de tam bir kapanmaya makul bir müddet gidilmesi gerektiği ve bu kapanma sırasında olabildiğince çok aşının yapılarak, bilhassa risk kümesine yapılarak salgının tahminen böylelikle bir denetim altına alınabileceği öngörüsü yapılmıştır. Bunun olması için de hükümetin, siyasi iktidarın biran evvel bir karar alması gerekiyor. Zira bu özgürleşmeyle bir arada olgu sayıları daha da artacaktır. Şu anda 45 bin civarına yaklaştı olay sayısı günlük olarak, bunun 50-55 hatta 60 bine hakikat gideceğini de görürüz şayet bir kapanma gerçekleşmezse, kısıtlamalar gerçekleşmezse” dedi.
‘Asemptomatik olanları tespit edemiyoruz’
Prof.Dr. Ertuğrul, hastalığın daha çok sayıya gideceğini ve bunun da en büyük tesirin asemptomatik olanların toplum içinde gezdiklerini ve bunların belirlenemediğini vurgulayarak şöyle devam etti:
“Çok daha yüksek sayılara sarfiyat. Aslına bakarsanız bu bizim tespit edebildiğimiz sayı. Yani asemptomatik olanlar toplumda dolaşmaya devam ediyorlar ve biz onları tespit edemiyoruz. Olgu sayılarının 60 binleri göreceğini söyledim aslında. Tahminen de daha da üste çıkar bir tam kısıtlamaya girmezsek şayet. Lakin bu demek değildir ki ‘aslında o gün 60 bin olgumuz var’. Asemptomatiklerle bir arada bu olgu sayılarının 80-100 bine kadar dayanacağını görebiliriz ve öngörebiliriz. Bu da bizim önemli ölçüde hasta yükümüz manasına gelir. Sıhhat sistemi bu türlü giderse bir müddet sonra bunu kaldıramayacak duruma gelecek. Zira şu anda bile yataklar dolmaya başladı, ağır bakımlarda kritik eşik aşılmış durumda. Yüzde 60’ın üzerine, yüzde 65’e yanlışsız giden bir doluluk oranımız var. Ve bizim şu anda etkin hasta sayımız da 350-400 bin civarında. Yani 350-400 bin civarında izlenmesi gereken hasta var. Bunlar çok yüksek sayılar. Bizim biran evvel bir tam kapanma gerçekleştirmememiz durumunda ramazan bizim için nitekim makus geçecek demektir” diye konuştu.
‘Olgular arttıkça çocuklar ve gençler etkilenecek’
Çocuklar ve gençlerin olgu sayıları artıkça etkileneceğini söyleyen Prof. Dr. Bülent Ertuğrul, “Olgu sayıları arttıkça toplumdaki gençler ve çocuklar da doğal olarak bundan etkilenecekler. Yoksa bu hastalığın çocukları şu anda daha fazla tuttuğuna yönelik bir bilimsel data yok. Olgu sayılarımız yüksek, tıpkı oranda çocuklarda ve gençlerde de yüksek sayıda hastamız var. Bu şu manaya da geliyor. ‘Çocuklar ve gençlerde, sağlıklı gençlerde asemptomatik taşıyıcılık da olduğundan ötürü bizim onları tespit edebilmemiz de zorlaşıyor’ Ve onlar toplumda dolaşmaya devam ettikleri sürece öbürleri için risk oluyorlar, diğerlerine da bulaştırabiliyorlar. Bu nedenle de aslında çok geniş tarama testlerinin biran evvel yaşama da geçirilmesi gerekiyor. Yani birçok beşere, gençlere, çocuklara, bilhassa okul çağındaki çocuklara şayet okula gidiyorlarsa, gerekirse haftalık taramaların yapılması gerekiyor. Yurtdışında bu bu türlü oldu. İngiltere’de örneğin, okullar açıldı lakin neredeyse her hafta onlara Covid testi yapılarak, hatta artık çocuklara pratik Covid testleri verip meskenlerde anne babalarının da yapmaları sağlandı. Böylelikle olgular çabucak yakalandı, çabucak izole edildi. Bu da çabanın bir modülüdür esasen. Bizim şu anda test sayımız 220 binlere ulaştı lakin bunun 500 binlere hatta daha da üstlere çıkması gerekiyor” dedi.
‘Hangi aşı olursa olsun kesinlikle olunmalı’
Bulanan birinci aşının olunmasının kıymetli olduğunu belirten Ertuğrul, “Aşı, hangi aşıyı bulabiliyorsanız onu yaptırın, bir seçim değil bu. Ancak bilimsel datalar bize şunu gösteriyor, SinoVac aşısı, inaktif virüs aşısı. Bizim klasik prosedürlerle bulduğumuz ve şu anda kullandığımız, daha evvel de birçok aşıda denediğimiz bir sistem. Bunun güvenilirliği konusunda hiçbir kuşkumuz yok. Ve yan tesir olarak da daha dertsiz bir aşı. Lakin mRNA aşıları yeni formülle yapılmış bir aşı. Lakin şöyle bir avantajları var. Daha yüksek antikor titresi ve daha yüksek koruyuculuk oranına sahip ama birtakım yan tesirler olabiliyor bedende daha fazla kırgınlık, kol ağrısı üzere. Lakin bunlar da süreksiz semptomlar aslına bakarsanız. Kabaca şunu söyleyebiliriz, hangi aşıyı buluyorsanız onu yaptırın. Ancak bağışıklık yetmezliği olanlar, bağışıklık konusunda kemoterapi alanlar ve daha evvelki aşılarda kâfi antikor karşılığı oluşturamamış bireyler tahminen mRNA aşısı onlar için bir avantaj olabilir. Ancak yeniden de tekrar etmekte yarar var. Hangi aşıyı bulabiliyorsanız onu yaptırın” biçiminde konuştu.
‘Ölümden koruyor’
Prof.Dr. Ertuğrul, aşının mevtten koruduğunu söz ederek, “Aşıların belirli bir hastalık görülmeme mümkünlüğü var, oranı var. Yani buna baktığınız vakit itimat aralığı içerisinde inaktif virüs aşısı yüzde 50 ile 70 ortasında koruyor. mRNA aşısının ise yüzde 90’lara kadar bir koruyuculuğu kelam konusu. Fakat buna rağmen aşı olanlarda da bir hastalık görülme durumu kelam konusu olabilir. Ancak biz şunu biliyoruz, aşı olanlar ağır hastalık tablosu geçirmeyecekler. Yani hastaneye yatmaları daha az, hatta neredeyse yok. Vefat oranları ise sıfır. Yani aşı, mevtten yüzde 100 koruyor. O vakit şunu söyleyebiliriz, beşerler aşı olsalar bile tahminen hasta olabilirler fakat korkmasınlar hafif atlatacaklar hastalığı” dedi.
Memurlar
