Soru: Bir kamu kuruluşunda memurum. Hakkımda Taahhüdü ihlal cürmünden 3 ay mahpus cezası veridi. Şu an pandemi hasebiyle bu tip kabahatler açık cezaevine alınıyor açık cezaevindekilerde müsaadeli olarak salıveriliyorlar. Yani hükümlü olmama karşın dışarıda özgür olacağım. Öğrenmek istediğim ise kendi kurumumun bu süreçten haberi olup olmayacağı ve hakkımda ne üzere bir süreç uygulayacağı.
Yanıt: Taahhüdü ihlal cürmü İcra ve İflas Kanununun 111. unsuruna dayanmaktadır. Hakkında icra takibi başlatılan borçlu icra dairesinde alacaklıya karşı yazılı bir ödeme planı sunmakta ve borcunu ödemeyi taahhüt etmektedir. Bu taahhüt ile borç taksitlendirilmektedir. Borçlunun bu taahhüde uymaması durumu taahhüdü ihlal cürmünü oluşturmakta olup, yaptırımı ise tıpkı Kanunun 340. unsuruna nazaran üç aya kadar tazyik mahpusu cezasıdır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun Devlet memurluğuna alınacaklarda aranacak genel ve özel kaidelerin düzenlendiği 48/A5 hususunda; “Türk Ceza Kanununun 53 üncü hususunda belirtilen mühletler geçmiş olsa bile; taammüden işlenen bir hatadan ötürü bir yıl yahut daha fazla müddetle mahpus cezasına ya da affa uğramış olsa bile devletin güvenliğine karşı cürümler, Anayasal nizama ve bu tertibin işleyişine karşı hatalar, zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, itimadı berbata kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, kabahatten kaynaklanan malvarlığı bedellerini aklama yahut kaçakçılık hatalarından mahküm olmamak” kararına yer verilmek suretiyle, bir yıl ve daha fazla vadeli mahpus cezasına mahküm olanlar ile mahpus cezasının müddetine bakılmaksızın yukarda sayılan nitelikteki kabahatlerden mahküm olanların memur olamayacakları tabir edilmiştir.
Görüleceği üzere, 657 sayılı Kanuna nazaran taahhüdü ihlal kabahatinden alınan 3 ay vadeli tazyik mahpusu cezası, müddeti ve kabahatin niteliği bakımından memuriyete mahzur teşkil etmemektedir.
Ayrıyeten, 657 sayılı Kanunun 131. unsuruna nazaran Devlet memurları hakkında ilgili mahkemelerce verilen mutlaklaşmış karar suretleri bu işçinin bağlı olduğu bakanlık yahut kurum yahut kuruluşa gönderilmektedir.
Danıştay 1. Dairesinin 13/04/2004 gün ve E:2003/170, K:2004/3 sayılı kararında ise, “…Devlet memuru olup da memuriyetine son verilmesini gerektirmeyen bir hürriyeti bağlayıcı ceza ile mahkum olan bir kişinin, kelam konusu cezanın infazı müddetince memuriyet haklarını muhafaza ve kullanma ehliyetinin devam ettiğinin kabulü mümkün bulunmamaktadır. Bu durumda olan Devlet memurunun hizmet ilgisinin infaz müddetince askıda olduğunun kabulüyle hükümlülük mühletinin sona ermesinden sonra vazifeye iade suretiyle memuriyet statüsünü yine kazanması gerekmektedir ki bu da, memur hukukunun sonucu olan memur güvenliği prensibinin bir gereğidir.
Devlet memurlarının hükümlü bulundukları Devlet memurluğuna mahzur nitelik taşımayan mahpus cezalarının infazı müddetinde vazifeye devamsızlıkları nedeniyle memuriyetlerine son verilemeyeceği, bu şahısların kelamı edilen cezalarının infazı müddetince hastalık ve yıllık müsaade kullanabilmelerine ve buna bağlı olarak maaş alabilmelerine hukuken imkan bulunmamaktadır.” denilmektedir.
Başka taraftan 657 sayılı Kanunun 125/B unsurunda, “Borçlarını taammüden ödemeyerek hakkında yasal yollara başvurulmasına neden olmak,” kınama cezasını gerektiren bir durum olup, idarece zamanaşımı müddetleri de dikkate alınarak yapılacak soruşturma sonucunda taahhüdü ihlal cürmünden mahkum olan memur hakkında kınama cezası verilmesi de mümkün bulunmaktadır.
Sonuç olarak, memurlar hakkında mahkemelerce verilen katılaşmış karar suretlerinin memurun kurumuna bildirilmesi gerekmekte olup, taahhüdü ihlal hatasından alınan 3 ay periyodik mahkumiyetin memuriyete atanma koşullarını ortadan kaldırmadığını, üç ay vadeli tazyik hapsinin infazı mühletince memurun vazifesiyle ilişiğinin kesilmesi gerektiğini, bu müddet içinde memuriyete bağlı hakların kullanılamayacağını, aylık ödenemeyeceğini, cezanın infazını müteakip memurun misyonuna iade edilmesi gerektiğini değerlendirmekteyiz.
Memurlar
